ایران اکونومیست- بر همین اساس نشست بررسی راه‌های گسترش روابط تجاری و اقتصادی ایران و بلغارستان در اتاق بازرگانی تهران فرصتی برای ارزیابی ظرفیت های دو کشور بود که در پایان آن، علاقه مندی بخش خصوصی کشورمان برای توسعه روابط بازرگانی با طرف بلغاری اعلام شد.
بنا بر اعلام روز شنبه اتاق بازرگانی تهران، این نشست با حضور «کریستو پولنداکوف» سفیر بلغارستان در ایران، «بهمن عشقی» دبیرکل و «محمدرضا بختیاری» معاون امور بین‌الملل اتاق تهران، نمایندگانی از وزارت امور خارجه و نیز جمعی از فعالان اقتصادی ایرانی در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد.
بررسی راه‌های گسترش روابط تجاری ایران و بلغارستان و اینکه مقام های دو کشور با اشاره به دوستی دیرینه و با قدمت دو طرف، حجم مبادلات دو کشور را دور از انتظار و خارج از دوستی تهران - صوفیه خواندند و بر لزوم توسعه مراودات تجاری دوجانبه تاکید کردند.
«محمدرضا بختیاری» معاون امور بین‌الملل اتاق تهران در این نشست یادآور شد: عمر روابط تجاری ایران و بلغارستان عمر 120 ساله دارد و بلغارستان در زمان جنگ تحمیلی ایران، از جمله کشورهایی بود که به حمایت از جمهوری اسلامی پرداخت و تجارت دو طرف در این دوره افزایش یافت، اما پس از فروپاشی شوروی و پیوستن بلغارستان به اتحادیه اروپا، تجارت دو کشور مسیر نزولی در پیش گرفت.
به گفته بختیاری، حجم تجارت ایران و بلغارستان چشمگیر نیست، اما از کیفیت خوبی برخوردار است و با این حال سطح تجارت دو کشور باید متناسب با امکانات افزایش پیدا کند.
«اگر سازوکار مالی اروپا (اینستکس) راه‌اندازی شود، شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی می‌توانند با همتایان خود در بلغارستان همکاری داشته باشند و این سطح مبادلات تجاری را ارتقا خواهد بخشید و بدیهی است که ظرفیت روابط دو کشور بیش از ارقام فعلی است.»
** بلغارستان دروازه ورود به اروپا
دبیر کل اتاق تهران نیز در این نشست توضیح داد: حجم مناسبات تجاری ایران و بلغارستان در جایگاه روابط تاریخی تهران - صوفیه قرار ندارد و در واقع بلغارستان می‌تواند دروازه تجاری ورود ایران به اتحادیه اروپا باشد.
بهمن عشقی افزود: ایران نخستین کشور آسیاست که استقلال بلغارستان را به رسمیت شناخت و در طول دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، بلغارستان خلاف کشورهای بلوک شرق، هیچ حمایتی از عراق در جنگ با ایران نکرد و امروز از کالا و خدمات بلغاری در ایران به نیکی یاد می‌شود.
وی، حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال 2017 را رقمی در حدود 121 میلیون دلار ذکر کرد و گفت: بلغارستان در سال 2017 حدود 3.2 میلیارد دلار کالا از منطقه خاورمیانه وارد کرد که رقم واردات این کشور از ایران 62 میلیون دلار بود و این مساله باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
دبیرکل اتاق تهران افزود: تجارت خارجی بلغارستان نشان می‌دهد که این کشور از مجموع 26 ردیف کالایی در جهان، معادل 12.5 میلیارد دلار کالا وارد می‌کند در حالی که ایران از این تعداد ردیف کالایی، سالیانه 52 میلیارد دلار صادرات انجام می‌دهد، اما ارزش واردات بلغارستان از ایران در مجموع این 26 ردیف کالایی فقط 106 هزار دلار است.
وی تصریح کرد: لازم است نقص‌ها و کاستی‌هایی که منجر به کم‌کاری‌ها در تجارت بین دو کشور شده مورد بررسی قرار گرفته و موانع برداشته شود.
عشقی افزود: بخش خصوصی باید به صورت مطالبه‌گرانه از وزارت امور خارجه کشور بخواهد تا فضای تجارت خارجی با سایر کشورها برای فعالان اقتصادی ایران بازتر شود و بخش خصوصی نیز خواسته‌های خود را دقیق و شفاف بیان کند.
** تمایل بلغارستان برای تداوم ارتباط با ایران
حبیب‌الله ملکشاهی رئیس اداره اول شرق اروپا در وزارت امور خارجه نیز مشترکات تاریخی دو کشور یادآور شد و گفت: بلغارستان از نخستین کشورهایی محسوب می شود که انقلاب اسلامی ایران را به رسمیت شناخت و در دوران انقلاب و بعد از آن با اینکه هیچ نقطه تیره سیاسی بین دو کشور نبوده است، اما تحولاتی در نظام بین‌الملل رخ داد که ایران و بلغارستان متاثر شدند.
وی افزود: بعد از امضای برجام، دولت‌های اروپایی در چارچوب ظرفیت موجود در ایران به تهران بازگشتند و نخست‌وزیر بلغارستان در تیر ماه 95 به همراه هیات 35 نفری به ایران آمد و رویکرد نخست‌وزیر بر تعاملات و روابط اقتصادی متمرکز بود.
ملکشاهی خاطر نشان کرد: روند همکاری بین دو کشور تا روز خروج آمریکا از برجام در زمینه‌های مختلف از جمله گردشگری، اقتصادی و دانشگاهی رو به توسعه بود تا جایی که 29 تا 30 هزار ویزا برای ایرانی‌ها صادر شد، اما بعد از 18 اردیبهشت امسال این روند تغییر پیدا کرد و حجم روابط در 10 ماه گذشته به 63 میلیون یورو کاهش یافت.
به گفته وی، آمریکا بعد از خروج از برجام، کشورهای دیگر را به سمت خود کشاند و این مساله بر روابط ایران با دیگر کشورها تاثیر منفی گذاشت و سایر کشورهای اروپایی نیز به دلیل وابستگی اقتصادی به آمریکا کمتر با ایران ارتباط پیدا کردند.
ملکشاهی گفت: در دهه هشتاد بلغار‌ها تامین‌کننده کالاهای اساسی در ایران بودند و این ظرفیت را دارند که بتوانند مجدد به ایران همکاری لازم را داشته باشند.
رئیس اداره اول شرق اروپا در وزارت امور خارجه با اشاره به حضور وزیر اقتصاد بلغارستان در ایران بعد از برجام اظهار داشت: این مساله نشان‌دهنده تمایل بلغارستان به همکاری اقتصادی با ایران است و همچنین سفیر این کشور نقش مهمی در برقراری روابط ایران و اتحادیه اروپا ایفا کرده و بیانیه صوفیه نیز یک اقدام مهم و اساسی بود.
وی اضافه کرد: ایران با بلغارستان مشکلات سیاسی و فرهنگی ندارد و نکته کلیدی اینکه ایران تحت فشار سنگین و حداکثری آمریکا است اما این بدان معنا نیست که ما نمی‌توانیم از این مشکلات عبور کنیم.
ملکشاهی در بخش دیگری از سخنان خود به وابستگی اقتصاد بلغارستان به اقتصاد جهانی و همچنین وابستگی اقتصاد جهانی به ایالات متحده آمریکا پرداخت و گفت: سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا دولت بلغارستان می‌تواند برای ایرانی‌ها حساب بانکی باز کند به طوری که تراکنش‌های مالی صورت بگیرد؟
وی خاطرنشان ساخت: کمیسیون مشترک دو کشور که از 26 تا 29 فروردین 1398 در بلغارستان برگزار می‌شود، فرصتی برای رفع مشکلات است.
این مقام مسئول کشورمان تاکید کرد: ایران و بلغارستان هر دو تحت فشار قرار دارند، اما باز هم می‌توان روی تبادل کالا، رفع مشکلات بانکی، گشایش حساب برای تجار و بازرگانان ایرانی تمرکز داشت و در شرایط کنونی ایران برای بلغارستان یک ظرفیت محسوب می‌شود.
** اقتصاد بلغارستان و ایران مکمل یکدیگر
«کریستو پولنداکوف» سفیر بلغارستان در ایران هم با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک ایران و بلغارستان در فروردین ماه 98 گفت: بخش خصوصی دو کشور از این فرصت بهره بگیرند و روابط تجاری را ارتقا دهند.
وی ابراز امیدواری کرد: دو طرف بتوانند راه‌هایی برای توسعه مراودات تجاری بیابند و از تعارفات معمول به مرحله اجرا برسند.
پولنداکوف، اشتراکات فرهنگی ایران و بلغارستان را یادآور شد و اظهار داشت: اشتراکات نشان می‌دهد دو ملت تا چه حد به یکدیگر نزدیک شده اند و دو کشور سوابق درخشانی در حوزه تجارت دارند.
سفیر بلغارستان در ایران در ادامه با اشاره به اعزام هیات تجاری ایرانی به بلغارستان در ماه آینده، گفت: همکاری‌های دو کشور می‌تواند حوزه‌های گردشگری، کسب و کار و تجارت را تحت پوشش قرار دهد؛ زیرا بستر خوبی برای همکاری وجود دارد و پارلمان های دو کشور آمادگی دارند که زمینه این همکاری را آماده کنند.
وی خاطرنشان ساخت: بین ایران و بلغارستان هیچ جنگی بروز نکرده و نبود خصومت در تاریخ روابط دو کشور، حاکی از آن است که حتی پیشینیان نیز به توسعه همکاری‌ها علاقه مند بوده‌اند.
پولنداکوف اقتصاد ایران و بلغارستان را مکمل یکدیگر توصیف کرد و افزود: تهران و صوفیه باید از سوابق همکاری دو طرف بهره بگیرند و تجارت دو کشور را باید سرعت بخشند.
این دیپلمات بلغاری برخی ویژگی‌های اقتصاد بلغارستان تشریح کرد و گفت: بلغارستان به عنوان قطب جذاب سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود و این ویژگی به دلیل برقراری ثبات سیاسی و اقتصادی حاصل شده و تولید نیز با رعایت آخرین استانداردها صورت می‌گیرد.
وی مدعی شد آنچه که در آلمان تولید می‌شود، در همان سطح کیفی در بلغارستان نیز به تولید می رسد و کشورش به رشد اقتصادی خوبی دست یافته است، در عین حال نرخ رشد در یکی یا دو سال گذشته افت کرده است.
سفیر بلغارستان در ایران، کشور خود را کریدور ورود به منطقه شینگن و اتحادیه اروپا برشمرد و توضیح داد: به دلیل اعمال سیاست‌های پایدار، بلغارستان موفق شد که به یکی از کشورها از منظر مالیات شرکتی و مالیات درآمد شخصی با نرخ 10 درصد تبدیل شود و همچنین کسب و کارها از معافیت دو ساله در پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برخوردارند.
پولنداکوف، نرخ تورم بلغارستان را 2.2 درصد و نرخ رشد اقتصادی را 3.9 درصد عنوان کرد و افزود: اولویت توسعه زیرساخت‌هاست تا زمان ترخیص کالا در گمرکات و بنادر را نیز به حداقل برسانیم.
پولنداکوف، ضرورت ارتقای سطح مناسبات تجاری دو کشور را مورد تاکید قرار داد و گفت: هدف گذاری یک میلیارد دلاری برای تجارت دو کشور که نخست‌وزیر بلغارستان از آن سخن گفت، رقم دور از ذهنی نیست و اراده سیاسی برای تحقق آن وجود دارد هرچند که مبادلات تجاری اکنون در سطح نازلی قرار دارد و برای افزایش این رقم باید تسهیل‌گری صورت گیرد.
به گفته وی، حذف واسطه‌ها به کاهش هزینه‌های تجاری منتهی می‌شود و چنانچه راهبرد تجاری داشته باشیم، می‌توان قوانین را نیز متناسب با این راهبرد اصلاح کرد.
این دیپلمات بلغاری، برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور در ماه آینده را زمینه ای برای توسعه روابط تجاری بین تهران - صوفیه دانست که در واقع باید مشکلات فراروی تجارت دو کشور را در قالب این کمیسیون جمع آوری و برای آن راه‌حل پیدا کرد.
وی اضافه کرد: تجارت ترجیحی می‌تواند به افزایش مرودات تجاری دو کشور کمک کند و همچنین باید به یکدیگر در جهت تسهیل روابط بانکی کمک کرد، در عین حال ایران و بلغارستان می‌توانند توافقنامه دوجانبه برای کاهش هزینه و کاهش زمان ترخیص و پردازش کالا امضا کنند.
سفیر بلغارستان در ایران، اتصال ریلی میان دو کشور را بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: استانبول از طریق خطوط ریلی در حال اتصال به صوفیه، پایتخت بلغارستان، است و ایران هم به این خطوط ریلی می تواند متصل شود و توسعه این خطوط به کاهش هزینه‌های حمل و نقل منجر خواهد شد.
وی نرخ بیکاری در بلغارستان را در سطح نازلی دانست که این کشور می‌تواند از نیروی کار ایرانی نیز بهره ببرد.
پولنداکوف گفت: ایران و بلغارستان می‌توانند در زمینه انتقال دانش، تبادل کالا و قطعات با یکدیگر همکاری داشته باشند و برای همکاری در بازار سومی از میان همسایگان نیز برنامه‌ریزی کنند.
سفیر بلغارستان در تهران همچنین با اشاره به اینکه اکنون نزدیک به 50 درصد تولید ناخالص داخلی بلغارستان را صنعت گردشگری این کشور تشکیل می‌دهد، گفت: صوفیه آماده است در حوزه گردشگری، تجربیات خود را با ایران به اشتراک بگذارد و در این بخش سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهد.
وی دعوت کرد: فعالان اقتصادی ایران با سفر به بلغارستان از نزدیک با ویژگی های این کشور آشنا شوند و همچنین از مدیران اتاق تهران خواست که پیش از اعزام هیات‌های تجاری به بلغارستان، فهرست اعضای هیات را برای شناسایی شرکت‌های همگن آنها در کشور متبوع خود به سفارت ارسال کنند.
برپایه این گزارش، شرکت کنندگان در این نشست با پرسش از مسئولان سفارت بلغارستان در تهران نسبت به ویژگی های همکاری بین دو کشور آشنایی پیدا کردند و راه‌های گسترش روابط تجاری و اقتصادی با بلغارستان از سوی فعالان اقتصادی ایرانی و اعضای اتاق تهران مورد بررسی قرار گرفت.
براساس گزارش ایرنا، با توجه به ظرفیت‌های متنوع همکاری اقتصادی و تجاری، تنظیم و ترسیم نقشه راه همکاری‌های اقتصادی با هدف ارتقا سطح روابط تجاری به یک میلیارد دلار در افق پنج ساله، در دستور کار کمیسیون مشترک دو کشور در سال گذشته بود.
همچنین اردیبهشت ماه امسال، امیل کارانیکولوف وزیر اقتصاد جمهوری بلغارستان در تهران در دیدار با عباس آخوندی وزیر پیشین راه وشهر سازی، با اشاره به ظرفیت بالای تجاری و اقتصادی بین دو کشور گفت: حضور در ایران اتفاقی نیست و ایران را شریک راهبردی بلغارستان دانست و از هرگونه همکاری استقبال کرد.
وزیر اقتصاد بلغارستان از پیشنهاد برقراری پرواز مستقیم بین ایران و بلغارستان استقبال کرد و گفت: به غیر از برقراری پرواز مسافری می‌توان موضوع بار هوایی و ایجاد مراکز لجستیک را در دستور کار قرار داد.
کارانیکولوف به ظرفیت منطقه بلغارستان مرکزی برای توسعه لجستیک اشاره کرد و گفت: فرودگاه‌های خوبی در این منطقه وجود دارد که تمام زیربناهای حمل‌ونقل در آنها توسعه یافته و این منطقه بسیار راهبردی است و غیر از اروپای غربی به ترکیه، رومانی و یونان نیز دسترس قرار دارد.
