ایران اکونومیست- مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) کتاب مجموعه مقالات «نقش و نقشبند» به کوشش منیژه کنگرانی را با شمارگان هزار نسخه، ۲۰۲ صفحه و بهای ۳۰ هزار تومان منتشر کرد.
کتاب شامل ۱۰ مقاله به قلم نویسندگان مختلف درباره خواجه غیاث الدین نقشبند، هنرمند بافنده مشهور دوره صفوی است که علیرغم تمام شهرت و اثرگذاری‌اش پیشتر هیچ کتابی درباره او وجود نداشت. آثار این هنرمند برجسته نیز با کیفیتی مناسب و رنگی در این کتاب منتشر شده است.
هنر پارچه بافی و بافندگی پیشینه‌ای دراز در تمدن ایران زمین دارد، اما شکوه و اوج پارچه‌بافی در ایران به دوره صفوی بازمی‌گردد. در این دوره با حمایت شاهان صفوی از فن نساجی و تأسیس مراکز بافندگی در شهرهای مختلف، ازجمله اصفهان و یزد، می‌توان شاهد تنوع و تحول در جنس، بافت، رنگ و نقوش منسوجات بود که به همت هنرمندان و صنعتگران توانا میسر شد. حاصل کار پارچه‌هایی نفیس در طرح‌ها و جنس‌های مختلف بود که چشم را نوازش می‌داد.
ارزش کارهای تولیدشده در این دوره منجر به آن شد که نام هنرمندان بافنده چون سایر هنرمندان بر آثارشان نقش بندد. از برجسته‌ترین استادان و هنرمندان این فن ظریف که ثبت نامش بر منسوجات، هنر ایران را بلندآوازه کرد، غیاث‌الدین علی یزدی است که به واسطه تبحرش در طراحی نقوش به «نقشبند» شهرت یافت.
خواجه غیاث‌الدین نقشبند نقاش و نقشبندی توانا، بافنده‌ای مبدع و چیره‌دست، کمان‌گیری جسور و شاعری خوش قریحه بود که مدیریت کارگاه‌های نساجی سلطنتی دوران شاه عباس را برعهده داشت. وی منسوجات دوران صفوی ایران را به چنان شکوفایی و شهرتی رساند و خود چنان بلندآوازه شد که شاهان و شاهزادگان ایران و سایر بلاد طالب و خواهان پارچه‌های بافته شده او شدند. خواجه غیاث‌الدین ضمن شناخت و به کار بردن تجربه و میراث گذشتگان، در کار خود نوآوری‌های شگرفی داشت، از جمله بافت پارچه‌های چندتابی و مخمل با نقوش انسانی و ملهم از ادبیات. امروزه از آثار امضادار غیاث نقشبند فقط ۹ قطعه شناخته شده که یک نمونه در موزه ملی ایران و سایر آنها در موزه‌های خارج از کشور محفوظ است.
مقالات این کتاب پیشتر در همایشی که معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان هنر برگزار کرده بود، ارائه شدند. عناوین مقالات کتاب و نام نویسندگان آنها به ترتیب به این شرح است:
«خواجه غیاث الدین نقشبند؛ هنرمندی توانا و شاعری دانا» نوشته حسین مسرت.
«جستاری در صور خیال و عواطف شعری دیوان غیاث الدین نقشبند یزدی» نوشته علی تقوی.
«عوامل تأثیرگذار بر ظهور هنرمندی به نام غیاث الدین نقشبند یزدی» نوشته نسرین کیهان.
«شیوه سایه نما در آثار غیاث الدین علی نقشبند یزدی» نوشته زهره روح فر.
«بررسی طرح و نقش پارچه‌های مکتب یزد در دوره صفوی، مطالعه موردی: پارچه‌های غیاث الدین علی نقشبند یزدی» نوشته محمدحسین جعفری نعیمی.
«نقش در آثار غیاث نقشبند» نوشته مژگان جهان آرا.
«بررسی تخصصی تکنیک بافت پارچه زربفت طرح محرابی اثر خواجه غیاث الدین نقشبند موجود در موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران» نوشته روح الله دهقانی.
«هنر زرگری سنتی شهر یزد میراث مکتب پارچه بافی غیاث الدین نقشبند یزدی» نوشته محمد حسین صالحی.
«بررسی ارتباط غیاث الدین نقشبند و آثارش با قالی‌های دوره صفوی» نوشته مجید نیکویی.
«فرازی از همنشینی نقشبند و نقاش» نوشته منیژه کنگرانی.
