سرنوشت بکارگیری «تجهیزات کاهنده مصرف آب» به کجا رسید؟

  «تجهیزات کاهنده مصرف آب» شامل شیرآلات اتوماتیک، شیرآلات لمسی، شیرهای فشاری زمان دار و انواع ادوات کاهنده مصرفی است که با ترکیب آب و هوا، مصرف آب را بهینه می کنند؛ کارکرد این تجهیزات چنین است که آب را به میزان لازم در اختیار مصرف کننده قرار می دهد و با کاهش دِبی - مقدار آبی که از نقطه مشخص در واحد زمان عبور می‌کند - از هدر رفت آن جلوگیری می کند.
برقراری تعادل میان میزان مصرف و حجم منابع آب نخستین و اساسی ترین گام برای حل بحران کم آبی در اقلیم خشک ایران و رویارویی با پدیده مزمن خشکسالی است.
در این زمینه، «علی سیدزاده» مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور  اجرایی شدن کامل طرح استفاده فراگیر از تجهیزات کاهنده مصرف آب را منوط به واقعی شدن قیمت آب، فرهنگ سازی گسترده، عزم ملی و باور به وجود کم آبی در کشور دانست.
وی درباره سرنوشت طرح توزیع تجهیزات کاهنده مصرف آب، گفت: این طرح ماده ای از قانون توسعه و بهینه سازی آب شرب است که براساس آن به شرکت های آب و فاضلاب این اجازه داده شده تا تجهیزات کاهنده مصرف را برای مشترکان متقاضی در اختیارگذاشته و هزینه های آن را به صورت اقساط از قبض آب آنها کسر کنند.
سیدزاده اضافه کرد: بعد از آنکه این قانون ابلاغ شد، اجرای آن در دستور کار شرکت های آب و فاضلاب سراسر کشور قرار گرفت؛ سپس با هدف اجرای این قانون مناطقی به عنوان مناطق آزمایشی مورد نظر قرار گرفت تا رفتار مشترکان بررسی شود و در نهایت، پس از بررسی ها یک آسیب شناسی از این مناطق انجام شد.
در تشریح نتایج این آسیب شناسی، گفت: از آنجا که در قانون کلمه متقاضی ذکر شده و الزام و اجباری مطرح نشده است، نمی توان به مشترکان الزامی بودن نصب تجهیزات را تاکید کرد.
وی با تاکید بر اینکه با قیمت های کنونی، مشترکان رغبتی به خرید تجهیزات کاهنده آب ندارند، گفت: در شرایطی که هزینه قبض آب مشترکان بین پنج تا 10 هزار تومان است، آنها نسبت به خرید تجهیزاتی با قیمت 100 تا 150 هزار تومان اقدام نمی کنند.
مدیر دفتر مدیریت مصرف آبفای کشور افزود: همین عوامل سبب شد استقبال چندانی از نصب چنین تجهیزاتی صورت نگیرد.
سیدزاده افزود: گرچه استقبال از این تجهیزات آنچنان که باید و شاید نبوذ اما به همه شرکت های آب و فاضلاب سراسر کشور ابلاغ شد که تمهیدات لازم را ایجاد کنند و در حدودی که فکر می کنند متقاضی استفاده از این تجهیزات باشد آنها را خریداری کرده و درانبارها قراردهند تا اگر متقاضی مراجعه کرد و درخواست داشت، بتوانند نیاز را جوابگو باشند.
این مقام مسئول درآبفای کشور با یادآوری این موضوع که بعد از ابلاغ طرح به شرکت های آب و فاضلاب، خیلی از این شرکت ها نسبت به فراهم سازی تمهیدات لازم اقدام کردند، ادامه داد: با هدف آگاهی بیشتر مردم اطلاع رسانی از طریق قبض آب مشترکان و شرکت های آب و فاضلاب در استان های خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و اصفهان انجام شد.
به گفته وی، شرکت های مذکور درحد اعتبارات خود، نسبت به تامین تجهیزات اقدام کرده تا درصورت مراجعه متقاضی در اختیار قرار دهند.

** اختصاص اعتبار از محل طرح های ملی
سیدزاده از اختصاص اعتباری از محل اعتبارات طرح های ملی درسال 1397 (از محل طرح مدیریت مصرف آب شهری) به این طرح خبرداد و گفت: سه میلیارد و 500 میلیون تومان از این محل بین 35 شرکت آب و فاضلاب شهری تقسیم شد که به صورت مساوی به هر شرکت 100 میلیون تومان بابت خرید این تجهیزات تعلق گرفت.
این مقام مسئول از توزیع تجهیزات در اماکن عمومی و دولتی خبر داد و گفت: بخش زیادی از اعتبارات در قالب ترویج و فرهنگ سازی در اماکن عمومی دولتی توزیع شد.
سیدزاده به مصوبه هیات وزیران اشاره کرد که براساس آن اماکن دولتی و عمومی در شهرها باید ارزیابی و رصد می شدند و مشخص می شد که چه تجهیزاتی نیاز دارند.
وی ادامه داد: در اجرای این طرح، با شرکت های آب و فاضلاب مکاتبه شد که برای صنایع و ارگان های مختلف نقش مشاور فنی را ایفا کنند و با هماهنگی آنها، فهرستی برای هر سازمان تهیه شود که آن مجموعه به چه تجهیزاتی نیاز دارد.
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آبفای کشور با بیان اینکه این ارزیابی ها هر ساله انجام خواهد شد، گفت: در تهران مشاوره فنی برای خیلی از دانشگاه ها، وزارتخانه ها و ارگان های دیگر انجام شد تا آن ارگان با بودجه خود اقدام به خرید تجهیزات کاهنده مصرف آب کند.

** توزیع تجهیزات کاهنده مصرف در هیچ جای جهان کار دولت ها نیست
این مقام مسئول در شرکت آب و فاضلاب کشور اذعان کرد: توزیع تجهیزات کاهنده مصرف در هیج جای جهان دراختیار دولت ها نیست بلکه خود مردم می توانند وقتی فرهنگ سازی انجام شده و ضرورت آن را حس کرده باشند نسبت به استفاده از آن اقدام کنند.
وی ادامه داد: به دلیل نبود فرهنگ سازی در کشورمان و حس نکردن اثر بخشی استفاده از این تجهیزات توسط مردم، شرکت های آب و فاضلاب تلاش کرده با کارهای تبلیغاتی و کسر از روی قبض به صورت اقساطی، مردم را به استفاده از این تجهیزات تشویق کنند.
سید زاده با بیان اینکه تعرفه پایین آب، عاملی است که اجازه نمی دهد مردم به سمت استفاده از چنین تجهیزاتی بروند، افزود: باید با فرهنگ سازی، رفتارجامعه را تغییر داد.
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آبفای کشور، با بیان اینکه میزان کاهش مصرف آب در انواع تجهیزات کاهنده مصرف متفاوت است، اظهارداشت: به عنوان نمونه، سرشیرهای کاهنده مصرف در سرویس ها و سردوش ها، مصرف آب را حداقل 30 درصد کاهش می دهد.
به گفته وی، در لایحه تقدیمی دولت، بر «الزام آور» بودن استفاده از تجهیزات کاهنده مصرف آب تاکید شده بود اما نمایندگان مجلس شورای اسلامی الزام آور بودن آن را حذف کرده و اصطلاح «متقاضی» را جایگزین کردند.
سیدزاده افزود: اکنون تلاش می شود این الزام از روش دیگری برای مشترکان پرمصرف اعمال شود.
این مقام مسئول اجرای کامل طرح استفاده فراگیر از تجهیزات کاهنده مصرف را منوط به عزم ملی، فرهنگ سازی مناسب، همکاری همه ارگان ها و شرکت های تولید کننده دانست و گفت: اجرایی شدن این طرح تنها از طریق وزارت نیرو شدنی نیست.
منبع: ایرنا