یارانه به حال خود رها شد

ایران اکونومیست-  اهم نتیجه بررسی تبصره هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۱۳۹۸ در مجلس این بود که دولت باید سه دهک بالای درآمدی را از دریافت یارانه حذف کند و از سویی دیگر مجوز ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی صادر شد. در مجموع این مصوبات، مجوزی برای توزیع یارانه به روال سال جاری و البته سال‌های گذشته صادر شد و نشانی از تفکری تازه و یا راهکاری برای حل معضل پرداخت یارانه‌ها به همراه نداشت.
دولت منابع پرداختی برای یارانه را در لایحه ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پیش بینی کرده بود که با مصوبه مجلس به ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. این کاهش ۱۴۰۰ میلیارد تومانی از سهم پرداخت یارانه تنها می‌تواند سهم یارانه حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر را کم کند. این در حالی است که با رقم ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیاردی که دولت در نظر گرفته بود حدود ۷۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مشمول دریافت یارانه بودند که با کاهش منابع به ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان تعداد آنها به ۷۵ میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا می‌کند که در مقایسه با هزینه سنگین توزیع نقدی و تعداد موجود، رقم قابل توجهی نیست.
البته همین ۲.۶ میلیون نفری که در نتیجه کاهش منابع هدفمندی باید کنار گذاشته شده تا منابع و مصارف همتراز شوند هم از تضمینی برخوردار نیست، همان‌طوری که طی سال‌های اخیر اقدام مناسبی برای غربالگری یارانه‌بگیران و تکالیف بودجه‌ای در این رابطه نشده است.
از سویی دیگر حذف سه دهک بالای درآمدی بر عهده دولت گذاشته شده که در سال‌های اخیر نیز این تکلیف وجود داشته و دولت رسماً اعلام کرده است که توان ورود به این موضوع را ندارد. در عین حال که دولت خود در لایحه بودجه، پیشنهاد حذف استانی یارانه‌بگیران را مطرح کرده بود که آن هم جای سوال بسیاری داشت و در کمیسیون تلفیق مجلس رد شد و به صحن علنی نرسید.
آوردن تکالیف یارانه‌ای در بودجه و بی‌توجهی به آن اصلاً موضوع جدیدی نیست و در سال‌های قبل هم تکرار شده و حتی برای سال جاری هم هیچ اتفاقی نیفتاد. جایی که دولت در بودجه می‌توانست ۳۰ هزار میلیارد تومان منابع برای یارانه صرف کند که در این حالت باید فقط به ۵۴ میلیون نفر پرداخت انجام می‌داد ولی در نهایت گزارش‌ها نشان داد که ۷۸ میلیون نفر در سال جاری یارانه می‌گیرند و حذفی انجام نشده است.
در مجموع با شرایط موجود و مصوبات مجلس، روال ۹ ساله پرداخت یارانه برای سال آینده هم ادامه داشته و بار دیگر در هر ماه مبلغ همان ۹ سال پیش یعنی ۴۵ هزار و ۵۰۰ هزار تومان به حساب ۷۸ میلیون نفر از جمعیت حدود ۸۰ میلیونی یارانه‌بگیران واریز خواهد شد مبلغی که به اذعان مسئولان دولتی و نمایندگان دیگر ۲۰ هزار تومان هم ارزش ندارد.