ایران اکونومیست - حسین شیرزاد در گفتگو با پایگاه اطلاعرسانی این سازمان اظهار داشت: کشور ما دارای حدود 55 میلیون رأس گوسفند از 27 نژاد مختلف بوده که این بنیان توارثی و وجود تنوع ژنتیکی، شرایط ایجاد گله های برتر یا هستههای اولیه ژنتیکی (Nucleus flock) را در مناطق مختلف فراهم میآورد. بدیهی است با توجه به این مزیت فوقالعاده باید قبل از اینکه به فکر واردات نژادهای خارجی باشیم این ذخیره ارزشمند ژنتیکی را مبنای بهبود نژادهای گوسفند ایرانی قرار دهیم.
وی باتوجه به شرایط سخت آب و هوایی در پهنههای گوسفندداری تعاونیهای تولید تأکید کرد: اکثر نژادهای خارجی توان سازگاری با این شرایط را نداشته و نمیتوانند خود را با سیستمهای سنتی ایران سازگار نمایند. اگرچه در آینده ممکن است دلایل علمی و منطقی کافی برای واردات نژادهای خارجی به وجود آید اما این امر بسیار اهمیت دارد که قبل از اینکه تصمیمی برای وارد نمودن نژاد خارجی صورت گیرد نسبت به ارزیابی ظرفیتهای ژنتیکی نژادهای بومی ایران اقدامات پژوهشی فراگیر صورت گرفته تا دانش و آگاهی کافی در مورد این ذخایر ژنتیکی که هزاران سال در این مرز و بوم سازگار بودهاند، حاصل گردد.
شیرزاد با توجه به تنوع ژنتیکی گسترده گوسفند ایرانی در شرکتهای تعاونی تولید، گزینش بهترین گوسفندها از بین جمعیتهای بومی 1500 تا 2000 رأسی، را مؤثرترین روش برای بهبود ژنتیکی گوسفند ایرانی دانست و افزود: براساس تجارب بینالمللی، انتخاب مقدماتی یک میش از بین 20 رأس میش داخل یک گله میتواند موجب بهبود در افزایش تولید و بهره دهی گوسفندان به میزان 15 درصد گردد. مضاف بر اینکه انتخابهای بعدی از بین گلههای اصیل انتخاب شده میتواند موجب دستیابی به بهبود ژنتیکی 1 الی 2 درصد در هر سال شود. البته این بهبود ژنتیکی به دقت عمل و نحوه گزینش گوسفندان برتر بستگی دارد.
شیرزاد ادامه داد: خوشبختانه بیشتر شرکتهای تعاونی تولید و سهامی زراعی انتخاب شده برای اجرای پروژه مدیریت_تلفیقی دام و تولید علوفه دارای ظرفیت کافی گوسفند بوده بدیهی است شرط لازم برای نهادینه نمودن برنامه جمعی اصلاح نژاد و ایجاد گلههای اصیل، برنامهریزی مقدماتی و ایجاد ساختار و جاری نمودن مدیریت بهینه گلهها و نتیجتاً توزیع بهترین گوسفندها بین اعضای تعاونیها برای اصلاح و بهبود گلههای تحت مدیریت اعضا خواهد بود. باید توجه داشت که ساختار و ضوابط مدیریت گلههای اصیل در شرکتهای تعاونی مختلف متفاوت بوده و نیازمند دانش لازم و آیندهنگری اعضا و مدیران شرکتهای مجری پروژه است لذا آموزش و راهنمایی دقیق تیم مجری پروژه در زمان شروع و در پی اجرای پروژه از الزامات اساسی برای موفقیت آن محسوب میشود. اجرای پروژه #مدیریت_تلفیقی بهبود گوسفند و تولید علوفه طی چهار تا پنج سال اول ظرفیت ژنتیکی گلههای اصیل با انتقال گونههای ژنتیکی جدید از منطقه اجرای پروژه و خروج #ژنوتایپ های ضعیفتر بهبود خواهند یافت.
اهمیت تولید علوفه با ارزش غذایی مناسب
رئیس هیئت مدیره سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با اشاره به اینکه تغذیه کامل و مناسب برای رسیدن به ظرفیت ژنتیکی گوسفندان و ارتقاء کیفیت تولید از وضعیت موجود به شرایط مطلوب از ضروریترین عوامل مؤثر در پروژههای مدیریت_تلفیقی به حساب میآید، تصریح کرد: بدیهی است که استفاده از علوفه موجود در مراتع طبیعی ارزانتر از تغذیه با استفاده از کنسانتره برای تامین پروتئین و انرژی مورد نیاز جهت رشد و نمو و زادآوری آنها بوده ، روش سنتی تغذیه گوسفندداران ایرانی به شکلی است که گوسفندان در راههای تابستانی در مراتع کوهستانی تعلیف میشوند و در پاییز از پس چر محصولات زراعی از جمله گندم، جو، یونجه و چغندرقند واقع در اطراف روستاها تغذیه نموده و طی زمستان در فضای بسته آغل و با استفاده از یونجه خشک، جو و در شرایطی هم از سیلوی ذرت تغذیه مینمایند.
شیرزاد با ذکر این نکته که اراضی تحت مدیریت تعاونیهای تولید و سهامی زراعی بیشتر به صورت دیم بوده و این اراضی عمدتا به دلیل کمبود بارندگی و در دسترس نبودن آب کافی برای رشد محصولات زراعی از جمله گندم بدون کشت رها میشوند خاطرنشان کرد: در نظر است تعاونیهای مذکور و اعضای آنها از طریق کشت گیاهان علوفه ای متحمل به تنش خشکی و تعلیف آنها، به توسعه کمی و کیفی گوسفندداری بپردازند و در این ارتباط موکدا" توصیه شده است برای استقرار و رشد گیاهان مرتعی تولید شده بعنوان کشت علوفهای، در اوایل بهار که محصولات زراعی تعاونیها آب کمتری نیاز دارند مورد آبیاری محدود قرار گیرند. ضمنا" استفاده از روش کشت بدون شخم (No tillage) نیز در ایران وجود دارد و مشکلی در گسترش آن احساس نمیشود.
وی همچنین یادآور شد: اجرای پروژه مدیریت_تلفیقی پرورش گوسفند و تولید علوفه در شش سایت مختلف اجرا خواهد گردید که به همراه بهبود ژنتیکی گوسفندان، ارزیابی ارزش غذایی گونههای گیاهی مورد استفاده در تغذیه دام صورت خواهد گرفت. در این ارتباط کشت گونههای علفی یکساله و هم چند ساله که میتواند کیفیت غذایی بالایی را در فصل پاییز و ابتدای زمستان و بهار داشته باشند- مورد نظر خواهند بود.
انتقال یافتههای فنی پروژههای الگوئی به کلیه شرکتهای تعاونی تولید و سهامی زراعی کشور
معاون وزیر جهادکشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: بمنظور سرعت بخشیدن به انتقال یافتههای فنی و تحقیقاتی پروژههای ارتقاء کیفیت بذر و تولید بذر گواهی شده و مدیریت_تلفیقی پرورش گوسفند و علوفه به کلیه شرکتهای تعاونی تولید و سهامی زراعی کشور، در صورت فراهم بودن شرایط فنی لازم (خاصه سرعت اینترنت) نسبت به طراحی سایت مخصوص اینترنتی با سیستم عامل اندروید برای اعضای شرکتها اقدام خواهد شد. با استفاده از این سیستم آن دسته از اعضای شرکتهای تحت پوشش اتحادیه تعاونیهای تولید که دارای تلفن همراه هوشمند باشند میتوانند در اسرع وقت از یافتههای فنی پروژهها به صورت تصویری (ترویج مصور) و یا نوشتاری اطلاع حاصل نمایند.