داستان قرعه ممنوعه در شطرنج چیست؟

ایران اکونومیست- آرین غلامی چندی پیش در مسابقات شطرنج ریلتون سوئد در دورهای پایانی مقابل حریفی از رژیم صهیونیستی بازی نکرد. در همین میان برخی از رسانه‌ها به موضوعی به نام "قرعه ممنوعه در شطرنج" اشاره و ادعا کردند که غلامی می‌توانسته با استفاده از این قاعده از برخورد احتمالی با حریف مذکور جلوگیری کند، موضوعی که دستاویز برخی رسانه‌ها شد و شائبه‌هایی را مطرح کرد اما رئیس فدراسیون شطرنج و شهره بیات دبیر سابق فدراسیون شطرنج و عضو ارشد کمیته داوران فدراسیون جهانی شطرنج در مورد "قرعه ممنوعه" توضیحاتی را به ایسنا داده‌اند که موجودیت این قرعه را در این سطح از رقابت‌ها و خصوصاً درباره آرین غلامی و رقابت‌های آزاد سوئد زیر سوال می‌برد.
مهرداد پهلوان زاده، رئیس فدراسیون شطرنج در پاسخ به این سوال خبرنگار ایسنا که "آیا لیست ممنوعه در مسابقات شطرنج وجود دارد تا بتوان برای مقابله با حریفانی خاص به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که با آنها برخوردی نداشت"، اظهار کرد: نه این‌طور نیست که بتوان انتخاب کرد. در مسابقات روشی وجود دارد که بر اساس ریتینگ طبق معادلاتی مشخص می‌شود که چه بازیکنی با چه بازیکنی رقابت خواهد کرد. برای مسابقاتی که به صورت رسمی و در سطح جهانی برگزار می‌شود یک قانون نانوشته بین کشورهای مسلمان وجود دارد که در شرایط عادی با حریفان اسرائیلی رو به رو نشوند. کشورهای زیادی هستند که با اسرائیل بازی نمی‌کنند، اما این موضوع برای مسابقات رسمی است نه برای مسابقات آزاد. در مسابقات آزاد برخی از برگزار کنندگان این موضوع را می‌پذیرند و برخی دیگر نه.
رئیس فدراسیون شطرنج در ادامه گفت: حتی در مسابقات جهانی هم تا زمانی است که فرد به صدر جدول نرسیده باشد. زمانی که بازیکن به صدر جدول نزدیک می‌شود دیگر نمی‌توان از این قاعده استفاده کرد. آرین غلامی در سوئد در صدر جدول بود و برگزار کننده نمی‌تواند حریف اسرائیلی را تغییر دهد. بنابراین وجود قرعه ممنوعه در خیلی از مسابقات اوپن و آزاد صادق نیست و تنها در مسابقات رسمی و جهانی ممکن است اتفاق بیفتد. آن هم تا زمانی که در صدر جدول قرار نگیرد. اگر به صدر جدول برسد چاره‌ای نیست.
شهره بیات، عضو ارشد کمیته داوران فدراسیون جهانی شطرنج نیز در مورد این موضوع به ایسنا گفت: قرعه ممنوعه یک ویژگی در مسابقات شطرنج است اما با توجه به اینکه در قانون فدراسیون جهانی نوشته نشده، برخی از برگزار کننده‌ها آن را می‌پذیرند و برخی دیگر هم قبول نمی‌کنند. فدراسیون جهانی برای این موضوع در مسابقات جهانی با کشورها راه می‌آید، چون فدراسیون‌های زیادی هستند که بازیکنانشان مقابل اسرائیل بازی نمی‌کنند. حتی در المپیاد جهانی هم تا دورهایی که حساس نباشد فیده این موضوع را می‌پذیرد اما در دورهایی که در رده بندی و مقام بازیکنان تأثیرگذار باشد آن را قبول نمی‌کنند.
دبیر سابق فدراسیون شطرنج ادامه داد: در مورد آرین غلامی هم باید بگویم که آرین در همان موقع مسابقه از سوئد با من تماس گرفت و گفت که به داوران این موضوع را گفته، اما آن‌ها نپذیرفته‌اند. در مسابقات کارگری جهان هم تیم ایران از داوران این موضوع را خواسته بود اما داوران قبول نکرده بودند. این موضوع چیزی نیست که بگوییم حتماً اگر بازیکن طلب کند پذیرفته خواهد شد. می‌توان گفت این موضوع قانون نیست و برگزار کنندگان مسابقات آزاد اگر دوست داشته باشند قبول می‌کنند اما گاهی هم آن‌ها همکاری نمی‌کنند و این موضوعی است به سلیقه برگزار کننده بستگی دارد.