ایران اکونومیست- به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نخستین کنگره انجمن ایرانشناسان اوراسیا صبح امروز (اول اسفندماه) با حضور ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، قهرمان سلیمانی، رایزن فرهنگی ایران در روسیه، خانم ادسکینا، معاون موزه ارمیتاژ، پروزوروف، رهبر علمی انستیتو نسخ خطی آکادمی علوم روسیه، پاول لوریه، رییس انجمن ایرانشناسان اوراسیا در محل این موزه آغاز شد.
ابراهیمی‌ترکمان در سخنرانی خود در این مراسم، گفت: شکل‌گیری نخستین کنگره ایرانشناسان اوراسیا در این مقطع زمانی، گشودن دریچه تازه‌ای از روشنی معرفت بر روی وسیع ترین واحد جغرافیایی جهان است. متأسفانه تاکنون این قلمرو بیشتر در حوزه جغرافیا تعریف شده و از سال ۲۰۰۰ با شکل‌گیری مجمع اقتصادی اوراسیا در بخشی از این قلمرو جغرافیایی وسیع، چارچوبی برای همکاری‌های اقتصادی تعریف شد.
وی افزود: تلاش‌هایی هم که برای شکل‌گیری و بلوک بندی سیاسی و امنیتی شده چندان چشمگیر نیست و اوراسیا بیشتر در همان تعریف اتحادیه اقتصادی در بخشی از این قلمرو تعریف می‌شود. نهادهای علمی در همه جای جهان همین مسئولیت ایجاد شناخت و بسترسازی برای تصمیم را به عهده دارند و یقین دارم اقدام آغاز شده از جانب انستیتو خاورشناسی سنت پترزبورگ بسترسازی شایسته‌ای برای گسترش روابط فرهنگی انجام می‌دهد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در اسنادی که دولت روسیه در سال‌های اخیر به تصویب رسانده منطقه اوراسیا به عنوان حوزه‌ای مهم مدنظر قرار گرفته است. از آنجا که یکی از کانون‌های تمدنی بزرگ جهان در همین منطقه واقع است و سهم ایران و تمدن ایرانی در این کانون تمدنی بسیار زیاد است، زمینه لازم برای هر نوع همکاری فرهنگی با این منطقه فراهم است.
وی ادامه داد: پیشینه‌های تاریخی و فرهنگی مشترک دستمایه‌ای است که می‌تواند برای همکاری‌های امروز زمینه مساعد فراهم آورد و خرسندم که در دوره‌ای که منازعات منطقه‌ای و فرهنگی و زبانی در گستره‌ای وسیع به چشم می‌خورد، این کنگره اصحاب فکر و فرهنگ را در یک جا گرد آورده تا با ایجاد معرفت و همدلی راهی به سوی همکاری‌های مشترک فرهگی باز کند.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بیان کرد: اما حوزه فرهنگ در این قلمرو جغرافیایی تاکنون به اندازه کافی مورد توجه واقع نشده است. این کنگره می‌تواند بسترساز همکاری‌های گسترده فرهنگی باشد و زمینه را برای تصمیم‌سازی در ارتباطات فرهنگی فراهم کند.
«ایران امروز» مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد
وی در ادامه سخنانش، پیشنهاد داد: علاوه بر کاوش در میراث فرهنگی و تاریخی، شایسته است (ایران امروز) نیز مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. «والنتین ژوکوفسکی» نمونه چنین ایرانشناسانی بود که در زمان خود (پایان قرن نوزدهم) هم یافته‌هایی از گذشته ایران داشت و هم با پژوهش‌های میدانی ایران زمان خودش را موضوع بررسی قرار داده بود.
ابراهیمی‌ترکمان همچنین، افزود: علاوه بر موضوعاتی که هر پژوهشگر بر حسب علاقه ممکن است در تاریخ و فرهنگ ایران به آنها بپردازد، مفهوم ایرانشناسی به طور اخص مورد توجه قرار گرفته و رویکردها و مکتب‌های مختلف آن مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
وی یادآور شد: حوزه‌هایی که کمتر پژوهشگران بر آنها تمرکز داشته‌اند، می‌تواند موضوع مطالعات جدید قرار گیرد و زمینه‌های بکر و کمتر شناخته شده‌ای را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: اکنون زمان خاصی برای ایرانشناسی است و سیلاب مدرنیته با یکسان‌سازی فرهنگ و سبک زندگی در شهرها و روستاها آخرین نمودهای فرهنگ‌های بومی و خرده فرهنگ‌ها را از صفحه روزگار پاک می‌کند و تنها محققان می‌توانند این نمودها را در آخرین لحظات حیات شان ثبت و نگهداری کنند.
ابراهیمی‌ترکمان همچنین، نخستین کنگره ایرانشناسان اوراسیا را شکل‌گیری کانون علمی دانست که می‌تواند از رهگذر ایجاد شناخت درست و علمی بستر ساز زیست بهتر ماور این منطقه از جهان باشد.
وی در ادامه، گفت: در سایه این همکاری‌های فرهنگی است که با تشریک مساعی می‌توانیم بستری برای زندگی بهتری و مشارکت سازنده در معماری فرهنگ جهانی داشته باشیم. اگر قائل به بلوک بندی‌های فرهنگی در جهان معاصر باشیم، ایران و فرهنگ ایرانی نقطه تلاقی شرق و غرب است و این نقطه تلاقی می‌تواند به نقطه تعامل بدل شود و روح ترکیبی تمدن ایران و توان همراهی وهمکاری با همه علایق و سلیقه‌ها و گرایش‌ها در طول تاریخ موجب شده حوزه تمدنی ایران زیست بومی مناسب برای تنوعات فرهنگی باشد.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: این سلایق متکثر در طول تاریخ با هم همکاری و هم افزا بوده‌اند. روح هندی، مغولی، ترکی، عربی و ... در این حوزه در امتزاجی هوشمندانه جهانی تازه خلق کرده‌اند، که نه هندی است و نه ترکی نه مغولی و نه عربی رنگین کمانست بدیع و رنگارنگ که همه تنوعات در آن با یکدیگر در می‌آمیزند و پیکره‌ای تازه را شکل می‌دهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: اوراسیا نماینده همین تنوعات است که اگر درست به آن توجه نکنیم و آن را درست نشناسیم می‌تواند به کانون ایجاد نفرت تبدیل شود. روشن است که دست‌هایی هم از آن سوی جهان می‌کوشند از این تنوعات فرهنگی در این منطقه تنفر خلق کنند.
وی اظهار کرد: از آنجا که همه ما محکوم در جبر جغرافیا هستیم و ضرورتا باید در همین جغرافیا با هم زیست مسالمت‌آمیز داشته باشیم، باید بسترهای تعامل فکری و تاریخی و معنوی را با یکدیگر بشناسیم.
در این کنگره دو روزه که به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مسکو و با همکاری انستیتو شرقشناسی سنت پترزبورگ و موزه ارمیتاژ برگزار می‌شود، بخشی هم به بزرگداشت اکیموشکین، ایرانشناس نامی روس و عرضه مطالعات دانشمندان در زمینه تاریخ معاصر و زبانشناسی و ادبیات و ... اختصاص یافته است.
