ایران اکونومیست- خودکفایی در عرصه تولید و تکیه بر توان داخلی از روزهای آغازین انقلاب اسلامی در تمامی حوزههای فناوری و پیشرفت کشور به ویژه در عرصه ارتقا توانمندی نیروهای مسلح اعم از سپاه، ارتش و نیروی انتظامی مدنظر قرار گرفت. طی چهار دهه از عمر جمهوری اسلامی علی رغم تمامی تحریمها و فشارها، تلاشها و اقدامات قابل توجهی به منظور تامین امنیت و افزایش قدرت بازدارندگی کشور در منطقه پرآشوب غرب آسیا انجام شد که یکی از آنها طراحی و تولید خودروی زرهی تمام ایرانی طوفان بود که ۲۹ آبان ماه امسال توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به فرماندهی مرزبانی نیروی انتظامی و نیروی زمینی سپاه تحویل داده شد.
خودروهای زرهی جنگی به انواع مختلفی مانند تانک اصلی میدان نبرد, تانک سبک, نفربر زره پوش, خودرو جنگی پیاده نظام, خودرو شناسایی زرهی و توپ خودکششی تقسیم میشوند.
طوفان عضوی از خانواده زره پوش ها
خانواده خودروهای زرهپوش که طوفان هم عضوی از آنها به شمار می رود, وسایل نقلیه نظامی هستند که برای عملیاتهای جنگی در فاصله نزدیک طراحی شدهاند و از سطح مناسبی در بقاپذیری، مرگ آوری و تحرک به منظور انجام مأموریت در مناطق پرخطر برخوردار هستند.
طوفان هم در این میان نوعی خودرو زرهی جنگی است که یکی از کارکردهای آن حمل و نقل سربازان به عنوان نفربر در میدان جنگ است. نفربرها معمولاً تنها به مسلسل مسلح هستند، اما ممکن است به سلاحهایی همانند موشک ضد تانک هدایت شونده (ATGM) یا خمپاره انداز هم مجهز باشند. در واقع نفربرها برخلاف تانک ها و خودروهای جنگی پیاده نظام برای جنگ مستقیم طراحی نشدهاند. بلکه برای حمل ایمن نیروهای نظامی به خط مقدم نبرد ساخته شدهاند و سلاح آنها برای دفاع از خود است.
همچنین از نفربرها میتوان برای مأموریتهای دیگری به جز انتقال سربازان هم استفاده کرد. بسیاری از توپها، راکت اندازها, خمپاره اندازها یا ضدهوایی های خودکششی با افزودن سلاح مربوطه به یک شاسی نفربر ساخته شدهاند. برخی نفربرها که مجهز به موشکهای هدایتشونده ضدتانک یا توپهایی مشابه توپ تانک هستند، نقش یک خودرو شکارچی تانک را بازی میکنند.
سطح حفاظتی بالا در برابر انفجار مین و تلههای انفجاری
خودروی زرهی طوفان به عنوان نفربری تاکتیکی برای رفع نیازمندیهای نیروهای مسلح طراحی شده است و از ویژگیهایی نظیر سرعت بالا، حرکت در شیبهای طولی و عرضی تند و عبور از موانع بهره میبرد. این خودرو بسیار مقاوم بوده و سطح حفاظتی ۴×۴ در برابر انفجار مین و تلههای انفجاری با قدرت چندین کیلوگرم را دارد.
طوفان توان و ظرفیت حمل ۱۲ نفر را دارد که ۲ نفر از جمله راننده در صندلی جلو و ۱۰ نفر در بخش عقب سوار میشوند. این خودرو با تجهیز به چرخهای "پنچررو" قادر است عملیات را ادامه داده و برای ترک محل درگیری در حالت پنچری چرخها تا شعاع ۵۰ کیلومتری حرکت کند. طوفان ایرانی از یک موتور به قدرت ۳۶۰ اسب بخار نیرو میگیرد که سرعت نهایی آن در حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است و توان حرکت در عمق حدود ۱.۵ متری در آب را هم دارد. در بخش بالای این خودرو امکان نصب یک قبضه مسلسل سنگین با کالیبر ۱۲.۷ میلی متر وجود دارد و در اطراف کاربر سلاح هم پوشش حفاظتی تعبیه شده است.
ارتفاع کلی این خودرو بیش از ۳ متر، فاصله کف آن تا سطح ۷۰ سانتی متر، طول ۷ متر، عرض آن حدود ۲.۵ متر و وزن آن در وضعیت عملیاتی کامل ۱۴ تن است. مشخصا، اما سوال بزرگ درباره هر خودروی حفاظت شدهای قبل از هر چیز، میزان حفاظت آن است. این خودرو از سطح حفاظت ۳ برخوردار است.
توانایی و ظرفیت ارتقا به سطح حفاظت بالاتر
این سطح حفاظت یعنی طوفان ایرانی میتواند در برابر تهدید گلولهها تا کالیبر ۵۱*۷.۶۲، انفجار ۸ کیلو تی ان تی در زیر بدنه و انفجار یک گلوله ۱۵۵ میلی متری در فاصله ۶۰ متری مقاومت کند. طبیعتا این خودرو ظرفیت ارتقا به سطح حفاظت بالاتر را هم دارد. در زیر بدنه طوفان نیز از طرح V شکل استفاده شده و برای تهدیداتی مثل راکتهای سری آر پی جی میتوان به راحتی از زرههای قفسی که سالهاست در کشورمان موجود است روی این خودرو نصب کرد. میتوان گفت این سطح حفاظت برای مرزهای کشور ما کفایت کرده و بخش عمدهای از تهدیدات را خنثی خواهد کرد.
باتوجه به نیاز کشورها, سطح تکنولوژی و کاربرد، این خانواده از خودروهای زرهی امروز مورد توجه برخی کشورها نظیر آمریکا و کانادا قرار گرفته است. MRAP نوع آمریکایی طوفان است که نیروهای این کشور پس از تلفات شدید با نفربر های نسل قبلی در مقابل کمین ها و تله های انفجاری نیروهای مبارز عراقی, آن را طراحی کردند. بزرگترین مزیت آن سیستم حفاظت شده در برابر کمین و مقاوم در برابر مین است که این موضوع خبر از سطح تکنولوژی بالای این نسل از نفربرها می دهد. MRAP به نوعی مخفف عبارت "مقاوم در برابر مین و حفاظت شده در برابر کمین" است، به عنوان نفر بری امن با یک برنامه اورژانسی، از سوی چند شرکت و در مدل های مختلف به سمت عراق روانه شد.
ترکیب ارتفاع بیشتر از سطح زمین و شکل خاص V زیر بدنه باعث خواهد شد تا در صورت بروز انفجار در زیر این خودروها، نیروی انفجار به کنارین منتقل شده و از انتقال انرژی حاصل از انفجار به بدنه خودرو و نیروهای داخل آن تا حد زیادی کاسته شود.
طی چند سال گذشته بخشهایی از خطوط مرزی کشور در شرق و غرب شاهد تحرکات و ایجاد ناامنی از سوی گروهکهای تروریستی و قاچاقچیان با نیروهای مرزی بوده است. از این رو ایران به خودرویی بومی در این کلاس برای افزایش سطح حفاظت نیروهای مرزبانی کشور نیاز داشت.
طراحی و تولید ادوات و تجهیزات باعث خودکفایی و اتکاء به نیروی داخلی می شود و در همین راستا بومی سازی تجهیزات نظامی موجب جلوگیری از خروج ارز خواهد شد. می توان گفت که با توجه به قیمت این نوع از تجهیزات در دنیا, تولید آنها در داخل کشور صرفه جویی ارزی قابل توجهی در هزینه نهایی برای صنایع دفاعی ایران خواهد داشت و می تواند به اقتصاد ملی کشور کمک کند. واقعیت این است که ساخت و به کارگیری خودرو زرهی طوفان پیشرفتی تکنولوژیک برای جمهوری اسلامی محسوب می شود که این نتیجه خودباوری و تلاش متخصصان جوان کشور است.
گزارش از محمد عزیز محمدی