چرا باز هم قیمت خودرو بدون حساب و کتاب افزایش یافت؟

ایران اکونومیست- خبر‌ها از بازار حاکی است قیمت خودرو‌های ساخت داخل در ۲ هفته گذشته تغییر فاحشی داشته و نرخ انواع خودرو‌های داخلی حدود ۷ تا ۳۰ میلیون تومان گران شدند. حال واقعا مردم سؤال دارند که  با این همه  وزارتخانه و مسؤول واقعا چرا بازار خودرو دچار آشفتگی شده است. شرکت‌های ایران خودرو و سایپا دو غول خودروسازی ایران همچنان در سکوت مسئولان ذی‌ربط از جمله سازمان حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، بازار خودرو را با توجه به نزدیک شدن به روز‌های پایانی سال و شب عید رها کرده‌اند و حتی طبق ادعای خودشان که قرار بود روزی ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ خودرو تولید و آن را به بازار تزریق کنند، خلف وعده کردند و به گفته‌ بیشتر کارشناسان از عرضه خودرو به بازار خودداری می‌کنند.
مصوبه افزایش ۳۰ درصدی قیمت‌ها که حاصل هفته‌ها بررسی و تشکیل جلسه در وزارت صنعت، معدن و تجارت بود در شرایطی به یکباره توسط وزیر صمت لغو شد که این تصمیم موجبات خشنودی بسیاری از دلالان و واسطه‌گران بازار خودرو را فراهم کرد. طبق این مصوبه قرار بود قیمت خودروهای پیش‌فروش‌ شده با موعد تحویل ابتدای شهریور تا انتهای دی‌ماه امسال، ۳۰ درصد افزایش یابد.
البته لغو افزایش ۳۰ درصدی قیمت خودرو رضایت بخشی مشتریان را به همراه داشت، اما در مجموع نه‌تنها به زیان چند هزار میلیارد تومانی شرکت‌های خودروساز تمام شد، بلکه بازار از چنین تصمیمی آسیب جدی می‌دید. آنچه مشخص است بسیاری از کارشناسان لغو این مصوبه را به اعتراض مشتریان ربط می‌دهند و اینکه وزیر صنعت با توجه به معترضانی که هر روز جلوی وزارتخانه تجمع می‌کردند خواستار لغو آن شده‌اند.
در این بین به نظر می‌رسد که وزارت صنعت، معدن و تجارت با اخذ چنین تصمیمی به نوعی مبادی ورودی نقدینگی صنعت خودرو را محدودتر کرده که این مسئله نه تنها به نفع مشتریان نیست، بلکه زیان آنها را به‌دنبال دارد حال آنکه واسطه‌گران نفع وافری از آن خواهند برد و در اصل چنین تصمیمی از سوی وزارت صنعت چراغ سبز به دلالان خوانده می‌شود.
با توجه به آنکه قطعا بخشی از خودروهای ثبت‌نامی متعلق به دلال‌ها و واسطه‌هاست، تحویل آنها با قیمت‌های قبل، منحنی قیمت را در بازار صعودی خواهد کرد و چون خودروسازان مجوز قیمت‌گذاری در حاشیه بازار را در دست دارند، این ماجرا در نهایت به ضرر مصرف‌کنندگان واقعی تمام خواهد شد.
گرانی خودرو ارتباطی با فرمول وزارت صمت ندارد
رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره برخی ادعا‌ها مبنی بر اینکه فرمولی که وزارت صمت برای ارزانی خودرو به کار برده به گرانی دوباره در بازار منجر شده است، گفت: گرانی خودرو ارتباطی با به کارگیری این شیوه ندارد، برای ارزانی خودرو، تولید باید افزایش پیدا کند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به راهکار لازم برای کاهش قیمت خودرو، اظهار کرد: تولید خودرو باید افزایش یابد تا با عرضه بیشتر قیمت‌ها کاهش پیدا کند.
وی افزود: فرآیند پرداخت ۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی از سوی دولت به خودروسازان آغاز شده که مطابق با توافقات صورت گرفته میان خودروسازان و قطعه سازان قرار بر این شد تا این ۴ هزار میلیارد تومان مستقیما به بخش اقتصادی کشور تزریق شود. البته تاکنون تسهیلاتی به قطعه‌سازان پرداخت نشده، در صورتی که این تسهیلات پرداخت شود تولید افزایش پیدا می‌کند و بازار خودرو ساماندهی می‌شود.
دو هزار میلیارد تومان از تسهیلات در نظر گرفته شده مصوب دولت به ایران خودرو و دو هزار میلیارد تومان به سایپا اختصاص خواهد یافت. این منابع از سوی خودروسازان به قطعه سازان پرداخت خواهد شد. براساس فرمول وزارت صمت مقرر شده است که قیمت خودرو ۵ درصد زیر قیمت بازار عرضه شود.
خودرو‌های داخلی به مرز ۱۰۰ میلیون تومان نزدیک می‌شوند
سعید موتمنی رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، گفت: به دلیل عدم تعهدات خودروسازان داخلی به عرضه خودرو در بازار و فروش خودرو‌های جدید با قیمت‌های بالا، قیمت خودرو در سطح بازار به طور لحظه‌ای افزایش می‌یابد و تقریبا خودرو‌های داخلی به مرز ۱۰۰ میلیون تومان نزدیک می‌شوند.
موتمنی افزود: مشکل اصلی این موضوع نبود نظارت‌ها بر روی خودروسازان است و گویی رها شده‌اند. وقتی خودروساز‌های داخلی در عرض کمترین زمان چندین بار قیمت خودرو‌های خود را افزایش می‌دهند و فقط روی کاغذ قیمت‌ها را اعلام می‌کنند و عرضه‌ای وجود ندارد.
وی افزود: ضرورت دارد عملکرد خودروسازان و توزیع خودرو از سوی نهاد‌هایی که وظیفه تنظیم بازار و حمایت از مصرف کنندگان را بر عهده دارند، نظارت و پایش شود.
موتمنی تصریح کرد: وجود انحصار در صنعت خودروسازی کشور، موجب می‌شود بازار را خودروسازان مدیریت کنند و نمایشگاه‌داران نقشی ندارند، بنابراین عرضه نکردن خودرو توسط سازندگان در بازار، پیامد افزایش قیمت‌ها را در بر خواهد داشت. وقتی شورای رقابت از بحث قیمت‌گذاری خودرو‌ها کنار زده شد، خودروسازان فعالیت انحصاری یافتند، در حالی که شاهد افزایش بیش از ۲۰ میلیون تومانی قیمت برخی خودرو‌ها در روز‌های گذشته بودیم، برخی منتقدان را به «ضد تولید» متهم می‌کنند.
این رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو گفت: قیمت خودرو تا ۲ ماه پیش در بازار به ثبات رسید، در این شرایط، تولید خودروسازان رونق یافت و به شرایط تعادلی و ریزش قیمت‌ها نزدیک شدند، اما بررسی‌ها حاکی از کاهش عرضه خودرو در بازار بود که پیامد افزایش قیمت‌ها را به دنبال داشت.
بیشتر نمایشگاه داران با شیتیل و لابی خودروی سند نخورده دریافت می‌کنند
مهدی معینی از فعالان بازار خودرو، گفت: بیشتر نمایشگاه داران با شیتیل و لابی خود در شرکت‌های ایران خودرو و سایپا خودروی سند نخورده و دست اول دریافت می‌کنند و این در حالی است که در بازار به‌طور مستقیم عرضه‌ای نیست و همچنین بیشتر افرادی که خودرو پیش خرید کرده‌اند و یا به صورت اعتباری اقدام به ثبت خرید کرده‌اند در موعد مقرر موفق به دریافت خودرو نمی‌شوند.
این فعال بازار خودرو گفت: خودروسازان داخلی کار را بلد شدند و با عرضه نکردن خودروی پراید، ۲۰۶ و امثال این خودرو‌های داخلی را از زیر پنجاه میلیون تومان به نزدیک ۱۰۰ میلیون تومان رساندند و این موضوع همچنان بدون نظارت دستگاه‌های مربوط در حال ادامه است.
معینی تصریح کرد: با توجه به نزدیک شدن به روز‌های پایانی سال این روند افزایش روز به روز بیشتر می‌شود و سودجویان نهایت استفاده را از این آشفته بازار خواهند کرد.
جوسازی‌ دلالان در بازار خودرو عامل گرانی است
حسن کریمی سنجری یک کارشناس صنعت خودرو گفت: افزایش اخیر قیمت خودرو در بازار غیرواقعی بوده و این مسئله تنها جوسازی دلالان است و صراحتاً باید اعلام کنم که در این شرایط به نفع و صلاح مردم نیست که اقدام به خرید خودرو کنند، چرا که قیمت‌ها به این شکل باقی نخواهد ماند.
کریمی سنجری در خصوص افزایش قیمت خودرو طی چند روز اخیر در بازار، اظهار کرد: هم‌اکنون خودروسازان باید خودرو‌هایی که در گذشته پیش‌فروش کرده‌اند را به مشتریان‌شان تحویل دهند و با توجه به اینکه عمده این مشتریان را دلالان تشکیل داده‌اند، جوسازی‌هایی در بازار خودرو به وجود آمده که موجب گرانی قیمت خودرو شده است.
وی ادامه داد: دلالان علاقه‌مندند که در این شرایط قیمت خودرو را افزایش دهند، چرا که بیشتر افرادی که در گذشته خودرو پیش‌خرید کرده‌اند، دلالان هستند و بنده بار‌ها این موضوع را گوشزد کرده‌ام که تا زمانی که فروش خودرو به این صورت باشد که به قیمت‌های حاشیه بازار توجه نشود و قیمت خودرو در کارخانه پایین‌تر از بازار باشد، قطعاً چنین مشکلاتی به وجود خواهد آمد و در این شرایط عرصه برای جولان دلالان باز خواهد شد.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: پس از اینکه دلالان خودرو‌های خود را از شرکت‌های سازنده دریافت کردند و توانستند این خودرو‌ها را در بازار به فروش برسانند، قطعاً بازار خودرو آرامش پیدا خواهد کرد و قیمت‌ها منطقی‌تر خواهد شد. باید به این موضوع اشاره کرد که در این شرایط تولیدکننده سودی نخواهد برد، چرا که تولیدکننده باید براساس قیمت مصوب خودروی خود را تحویل خریداران دهد.
کریمی سنجری با تأکید بر این مسئله که در این شرایط تنها دلالان سود کلانی خواهند برد، اظهار کرد: پیشنهاد من این است که در این شرایط مردم به هیچ عنوان اقدام به خرید خودرو نکنند و منتظر ثبات قیمت‌ها و ایجاد شرایط مناسب در بازار خودرو شوند.