کاهش خطر سرمایه گذاری در استارتاپ ها با سامانه تامین مالی جمعی

به گزارش ایران اکونومیست؛ یکی از مشکلات اصلی شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها برای تبدیل ایده به کار و کسب نو، بحث های مربوط به چگونگی تامین سرمایه کار است، معضلی که شاید برخی تصور کنند با اعطای وام و تسهیلات کم بهره قابل رفع باشد.
اما تجربه نشان داده است که بسیاری از این مبتکران به دلیل پاره ای از مشکلات از جمله معضل فروش، بازار و یا عدم برنامه ریزی مناسب و اقدامات نسنجیده در همان ابتدای انجام کار با مشکل مواجه شده و در این بین تنها چیزی که برای آنها مانده معوقات بانکی است.
حال آن که اگر سرمایه این نوع کسب و کارها بصورت خرد از تعداد زیادی از سرمایه گذاران تامین شده بود، حتی در صورت شکست نتیجه کار جبران این شکست مالی در مقایسه با اینکه سرمایه تنها از یک منبع تامین شده باشد بسیار ساده تر خواهد بود.
تجربه ای که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را برآن داشته است که پس از مدتی سعی و خطا 'سامانه تامین مالی جمعی' را با کمک سازمان فرابورس و صندوق نوآوری و شکوفایی در زیست بوم کسب و کارهای دانش بنیان و استارتاپ ها طراحی کند.
در واقع این نوع سامانه ها که نخستین مورد آن در روزهای اخیر رونمایی شد، به دنبال ایجاد مسیر مطمئن برای جذب سرمایه اولیه استارت‌آپ‌های ایرانی از سرمایه‌گذاران خبره و تامین مالی جمعی براساس تخصیص سهام است و البته بدنبال ایجاد بستر ارتباطی مناسب بین سرمایه‌گذار، سرمایه‌پذیر و مشاورین کسب‌وکار است.
در این روش به گفته امیر هامونی مدیرعامل فرابورس، سرمایه‌گذار پس از انتخاب استارت‌آپ مورد نظر خود، مقداری از سرمایه خود حتی اندک را روی طرح سرمایه گذاری می کند و در ازای این مبلغ سهامی را از این کسب و کار نو دریافت می کند و در آن شریک می شود.
هامونی که با خبرنگار گروه علمی ایرنا سخن می گفت، افزود: یکی از نکات مثبت این سامانه ها به حداقل رساندن ریسک سرمایه گذاری است به طوری که سرمایه‌گذار در این روش می‌تواند به جای آنکه کل یا بخش زیادی از پول خود را روی یک طرح استارتاپی سرمایه گذاری کند، این مبلغ را روی تعداد بیشتری از شرکت های نوپا سرمایه گذاری کند.
وی با اشاره به نقش شرکت فرابورس در توسعه شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها که امروز از بحث های روز کشور است گفت: همانطور که می دانید شرکت های نوپای استارتاپی پس از گذر از مراحلی و قرار گرفتن در برابر چشم انداز سودآوری، می توانند وارد بازار سرمایه شوند و عرضه اولیه برای آنها انجام شود و سهام آنها به عموم مردم عرضه شود.
وی افزود: شورای عالی بورس سازوکارهایی را برای تامین مالی استارتاپ ها در همان مراحل اولیه فعالیت آنها در قالب تامین مالی جمعی یا همان کراود فاندینگ CrowdFunding طراحی و مصوب کرده است که با کمک سازمان بورس و کارگروه ارزیابی این نوع پلتفرم ها که یکی از آنها رونمایی شده است، بتوانیم از طرق قانونی آنها را حتی در مراحل اولیه کار وارد بازار سرمایه کنیم.
مدیرعامل فرابورس ایران اظهارکرد: در واقع ارتباط معاونت علمی و فرابورس در راستای همین پلتفرم یعنی بحث تامین مالی و ارائه مجوز به شرکت ها می باشد.
وی افزود: در واقع ما به استارتاپ ها و طرح ها مجوز نمی دهیم بلکه به پلتفرم ها و سامانه هایی که به تامین مالی طرح ها کمک می کنند بعنوان سکوها و پلتفرم هایی مجوز می دهیم که ضمن قرارداد با نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند.
مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: به هرحال امکان دارد که چندین پلتفرم و سامانه تامین مالی جمعی در کشور برای تامین سرمایه شرکت های نوپا ایجاد شود.
وی در پاسخ به این پرسش که تاکنون چند سامانه جمعی تامین مالی مجوز کار دریافت کرده اند گفت: درواقع ارزیابی کار برعهده یک کارگروه است که البته پنج تا شش درخواست نیز در این ارتباط دریافت کرده ایم.
هامونی همچنین در خصوص اینکه یک سامانه باید از چه شرایطی برخوردار باشد گفت: قراردادی بین پلتفرم ها و نهادهای مالی بایستی منعقد شود که به نوعی بتواند تامین مالی موفق جمع سپاری شده از سوی مردم را تامین کند.
وی با ذکر مثالی ادامه داد: درصورتی که در پلتفرم و یا سامانه ای طرحی ارائه شد که نیاز به دو میلیارد تومان تامین مالی داشت و برای آن 100 یا 200 سرمایه گذار مورد نیاز باشد، نبایستی کار به شکلی باشد که اگر 10 نفر از این سرمایه گذاران هم پرداخت نکنند تامین مالی با شکست مواجه شود، یعنی بایستی بصورت مبلغ مورد نیاز طرح از سوی سامانه جذب شود.
مدیرعامل فرابورس ایران گفت: بعضا در پذیره نویسی هایی که در قدیم از سوی سیستم بانکی انجام شده است اینکه چقدر برای مخارج طرح پول جمع آوری می شد زیاد مهم نبود، اما در این بستر جدید سامانه ها تضمین می کنند که اگر مردم پولی می دهند مطمئن باشند که برای سرمایه گذاری در کسب و کار مورد نظرشان هزینه خواهد شد.
وی با تاکید براینکه، سامانه تامین مالی جمعی در واقع بر پایه اعتماد به یکدیگر استوار است، افزود: اگر آن طرح استارتاپی و یا مجموعه دانش بنیان خدای ناکرده دچار انحراف شود و سرمایه مردم را در جایی که نباید هزینه کند خود و مردم را دچار مشکل می کند.
هامونی اظهار امیدواری کرد که با طرح ریزی صحیح و راه اندازی کسب و کارهای موفق از سوی مجموعه های کارآفرین استارتاپی، کار به شکل صحیح پیش رود چراکه در آن صورت این نوع سرمایه گذاری ها به شکل مطلوبی توسعه پیدا خواهد کرد.