به گزارش ایران اکونومیست، جلسه افتتاحیه نشست عالی تخصصی-مشورتی در زمینه مدیریت اطلاعات بلایا صبح امروز (سه‌شنبه ۲۷ آذرماه) با حضور اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و نمایندگان ۲۵ کشور آسیا و اقیانوسیه در تهران آغاز شد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در ابتدای مراسم اظهار کرد: بنا بر آمار‌های رسمی روند وقوع حوادث طبیعی در جهان و از جمله منطقه آسیا و اقیانوسیه به دلیل وجود آسیب پذیری‌ها رو به افزایش و به دلیل دخالت فاکتور‌های متعدد با پیچیدگی‌های فراوانی همراه است که این امر سنگینی وظایف ما را بیش از پیش مشخص می‌سازد.
معاون وزیر کشور گفت: امروزه در حالی که توسعه انسانی در محور تلاش دولت‌ها قرار گرفته، حوادث طبیعی از عواملی است که معمولاً مورد غفلت سیاستگذاران و برنامه‌ریزان کشورها قرار می‌گیرد، لذا مجموعه تلاش‌های ما باید به گونه‌ای باشد که مدام اهمیت ریسک حوادث طبیعی را گوشزد کنیم.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: منطقه آسیا و اقیانوسیه مستعد‌ترین منطقه جهان برای وقوع انواع حوادث طبیعی است. وقوع هرساله زلزله‌های مرگبار، طوفان‌های ویرانگر، خشکسالی‌های طولانی مدت، سیل‌های مخرب و انواع دیگر حوادث اهمیت مدیریت ریسک حوادث طبیعی و لزوم همکاری‌های بین المللی را بیشتر ضروری می‌سازد.
نجار با اشاره به اینکه اکثر کشور‌های آسیا و اقیانوسیه را کشور‌های در حال پیشرفت تشکیل می‌دهد که از آسیب پذیری زیادی نسبت به حوادث برخوردارند، تصریح کرد: در کنار تلاش کشورها، سازمان‌های بین المللی نیز باید بر مقابله با علل ریشه‌ای ریسک حوادث از جمله فقر، شهرنشینی سریع و بی‌برنامه، مدیریت ضعیف کاربری زمین و تغییرات اقلیمی که در چارچوب سندای نیز مورد تأکید گرفته تمرکز کنند.
رئیس شورای هماهنگی مدیریت بحران کشور ایجاد و تقویت مراکز منطقه در موضوعات مختلف در این جغرافیا در ترویج مشارکت‌ها و کاستن از سنگینی بار حوادث موثر دانست و گفت: تقویت این مراکز از جمله مرکز مدیریت اطلاعات حوادث آسیا - اقیانوسیه یک ضرورت است.
معاون وزیر کشور تأکید کرد: امروزه دانش و تجربه کافی در مورد حوادث وجود دارد، اما این دانش باید از سطوح محلی به سطوح ملی و از سطوح ملی به سطح بین المللی منتقل شود و این وظیفه سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی است که انتظار می‌رود دست اندرکاران اپدیم برنامه عمل مشخص در این خصوص داشته باشند.
دبیر شورای عالی مدیریت بحران کشور با بیان اینکه در موضوعات انسان دوستانه مانند حوادث طبیعی مرز‌های سیاسی رنگ می‌بازند، خاطرنشان کرد: ریسک حوادث چالش جهانی تلقی می‌شود. رنگ، نژاد، ملیت و جنسیت یکسان نگریسته می‌شود و این اندیشه متعالی از کلام وحی و قرآن که می‌فرماید نجات جان یک نفر نجات بشریت است، باید سرلوحه تلاش زمامداران کشورها و دست اندرکاران سازمان‌های بین‌المللی قرار گیرد.
نجار در ادامه با اشاره به درس آموخته‌هایی از مدیریت بحران در دوران ۴۰ سالگی جمهوری اسلامی ایران، گفت: جمهوری اسلامی ایران در کنار حوادثی چون زلزله، سیل، خشکسالی، سرمازدگی که به دلیل جغرافیای مکانی و شرایط آب و هوایی با آن‌ها مواجهه است، در سال‌های اخیر از ابر بحران‌هایی مانند ریزگرد‌ها و کاهش حقابه‌های مرزی رنج می‌برد که منشأ آن در خارج از مرز‌های ایران است. همکاری‌های بین المللی در این خصوص تاکنون نتیجه قابل توجهی به همراه نداشته است.
معاون وزیر کشور افزود: تجربه جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با حوادث مختلف نشان داده هرگاه تمامی دستگاه‌ها به نقش خود عمل کرده‌اند موفقیت بیشتری حاصل شده و هرگاه یکی از عوامل نادیده گرفته شد، همانند یک پازل عملکرد با نقص همراه بود و این امر به دلیل چند بعدی بودن حوادث است.
نجار گفت: هرجا که دولت‌های محلی و جوامع توانمندتر بودند و مسئولیت در دست افراد کاردان بود، حوادث در سطح محلی باقی مانده و کشور از التهاب دور ماند.
وی با اشاره به ضرورت در نظر گرفتن عوامل پیشگیری و آمادگی در برنامه‌ریزی‌های شهری افزود: امروزه در ایران موضوع حوادث طبیعی بیش از گذشته در جامعه نهادینه شده است. ساختار‌های اداری بیش از گذشته در این مسیر نقش به عهده گرفته‌اند، اما هنوز تا ایجاد باور و حساسیت نزد مسئولان کلان دولت راه درازی در پیش است.
نجار همچنین به استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در پیشگیری و کاهش اثرات بلایای طبیعی به عنوان یکی از چالش‌های اساسی در مدیریت بحران اشاره کرد و گفت: در بکار گرفتن شرکت‌های بیمه‌ای در جبران خسارت ناشی از حوادث توفیق چندانی حاصل نشده است و هنوز هم بار سنگین اقدامات پیشگیرانه، آمادگی و جبران خسارت پس از حوادث بر عهده دولت است که هرساله رقم بسیار زیادی را شامل می‌شود.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور همچنین گریزی هم به زلزله سال گذشته در کرمانشاه زد و گفت: زلزله در ساعت ۲۱:۴۸:۱۶ شب و در آبان که هوای منطقه بسیار سرد بود رخ داد و تاریکی شب عملیات جستجو، امداد و نجات را با دشواری مواجهه می‌ساخت. در این زلزله تعداد ۷ شهرستان و ۱۹۳۰ روستا را تحت تأثیر قرار داد و به لحاظ گستردگی جغرافیایی در صد سال اخیر کم سابقه بود، حدود ۲۳۰ هزار نفر تحت تأثیر مستقیم این حادثه قرار داشتند. با ورود نیرو‌های مختلف از منطقه و استان‌های اطراف بلافاصله کار جستجو و نجات آغاز و در کمتر از ۱۵ ساعت پایان عملیات نجات اعلام شد. نکته مهم اینکه پس از این زمان حتی یک نفر (چه زنده و چه جانباخته) از زیر آوار خارج نشد که این امر بیانگر دقت عمل و سرعت نیرو‌های عملیاتی بود.
معاون وزیر کشور گفت: از تعداد ۱۱۲ هزار واحد مسکونی و تجاری ارزیابی شده مشخص شد ۶۰ هزار واحد تعمیری و ۳۵ هزار واحد نیاز به بازسازی مجدد دارد که در مرحله اسکان اضطراری حدود ۹۵ هزار تخته چادر و جیره غذایی به مدت یک ماه برای افراد حادثه دیده فراهم شد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور ادامه داد: در مرحله اسکان اضطراری ظرف ۴۵ روز بیش از ۳۵ هزار کانکس با تجهیزات گرمایشی با کمک خیرین در اختیار حادثه دیدگان قرار گرفت، به طوری که حتی یک خانوار بدون کانکس یا چادر باقی نماند و درصدی از خانوار‌ها بیش از ۲ کانکس دریافت کردند و در کمتر از ۷۲ ساعت تمامی خدمات اساسی از جمله آب، برق، گاز، تلفن تأمین شد.
نجار با بیان اینکه تاکنون ۲۱ هزار واحد روستایی تکمیل و تحویل صاحبان آن شده است، گفت: تعداد ۵۵ هزار واحد مسکونی و تجاری با دریافت وام و کمک بلاعوض تعمیر و حادثه دیدگان در آن‌ها مستقر شده‌اند. دولت با تهیه زمین و اعطای تسهیلات کم بهره و کمک بلاعوض در صدد است برای تعداد ۴ هزار مستاجر، مسکن دائمی تهیه کند.
رئیس شورای هماهنگی مدیریت بحران کشور با بیان اینکه در این حادثه بزرگ جمهوری اسلامی ایران درخواستی برای دریافت کمک‌های بین‌المللی ارائه نداد، اما کمک‌های ارسالی از کشور‌های دوست را استقبال کرد، افزود: تجربه حوادث گذشته در جمهوری اسلامی ایران نشان داده است به سبب حمایت‌های دولت افراد مناطق آسیب دیده از حوادث طبیعی پس از بازسازی توانمندتر شده‌اند.
نجار در پایان سخنان خود تأکید کرد جمهوری اسلامی ایران از تلاش‌های اپدیم حمایت کرده و از دیگر کشور‌های عضو برای مشارکت فعال در برنامه‌های آن دعوت به عمل می‌آورد.
