به گزارش ایران اکونومیست، میزان صادرات نفت کشور که به نوعی شاهرگ حیاتی اقتصاد کشور است، همزمان با خروج آمریکا از برجام و بازگشت مجدد تحریم‌های نفتی سیر نزولی به خود گرفت. براساس آمارهای مراکز مختلف بین المللی مانند نشریه پلاتس و سازمان اوپک، میزان صادرات نفت ایران که به صورت متوسط در سال گذشته حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز بود، در ماه‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته و به حدود ۱ تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است. هرچند مسئولان وزارت نفت به عنوان مسئول اصلی صادرات نفت ایران ترجیح داده اند درباره این موضوع سکوت اختیار کنند ولی اظهارات محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه کشور در جمع نمایندگان معلولان در تاریخ ۱۲ آذرماه، نشان دهنده صحت آمارهای مراکز بین المللی است. نوبخت گفت: «امسال فروش نفت ایران نسبت به سال گذشته از دو و نیم میلیون بشکه در روز به یک میلیون بشکه کاهش پیدا کرده است». اظهارات نوبخت حاکی از کاهش چشمگیر صادرات نفت و در نتیجه، کاهش قابل توجه درآمدهای نفتی کشورمان است؛ یعنی دقیقا همان اتفاقی که با توجه به توان بازاریابی امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران (مسئول اصلی صادرات نفت کشورمان)، ماههاست بسیاری از کارشناسان و رسانه ها درباره وقوع آن هشدار می دهند. از سوی دیگر، با توجه به افزایش شدت تحریم‌های آمریکا در ماه‌های آتی، این امکان وجود دارد که میزان کاهش صادرات نفت ایران افزایش یابد که تبعات سنگینی در حوزه اقتصادی خواهد داشت. *وضعیت مبهم مهمترین راهکار ضدتحریمی ایران علی رغم موفقیت کامل مرحله اول آن
در حالی روز به روز بر شدت تحریم‌های نفتی افزوده می‌شود که بیش از یک ماه از اجرای موفق مهمترین راهکار ضدتحریمی ایران برای بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی می‌گذرد و سرنوشت آن در هاله ای از ابهام قرار دارد. عرضه نفت در بورس و مشارکت بخش خصوصی در صادرات نفت راهکاری است که با تنوع‌سازی روش‌های فروش نفت مانع از شناسایی و رهگیری محموله‌های نفتی ایران توسط آمریکا می‌شود. پس از مصوبه ۲۷ شهریورماه شورای عالی هماهنگی اقتصادی درباره این موضوع، سرانجام با همکاری سازمان بورس انرژی، نخستین عرضه نفت در بورس انرژی در تاریخ 6 آبان‌ماه انجام شد که طی آن 8 محموله‌ی 35 هزار بشکه‌ای (مجموعا 280 هزار بشکه) به قیمت 74.85 دلار به فروش رسید. 20 آبان ماه دومین عرضه نفت خام ایران در بورس انرژی صورت گرفت و در این عرضه 700 هزار بشکه نفت با قیمت 64.97 دلار به فروش رسید. بدین صورت ایران نخستین گام برای مقابله با تحریم‌های نفتی را با موفقیت کامل برداشت. موفقیت این راهکار به حدی بود که صدای رسانه‌های ضد انقلاب مانند بی‌بی‌سی فارسی، من‌وتو و ... درآورد و آنها با ایجاد جو رسانه‌ای سنگین تلاش کردند تا در مسیر تداوم اجرای این راهکار سنگ اندازی کنند.
درحالی که انتظار میرفت با توجه به موفقیت کامل این راهکار در مرحله اول، شاهد عرضه نفت در بورس به صورت هفتگی و با حجم بیشتری اتفاق افتد، اجرای این راهکار با تعلل سوال برانگیز وزارت نفت، با وقفه‌ای یک ماهه همراه بود تا دوباره فضا برای مخالفین این راهکار فراهم شده و برای تخریب این روش شائبه‌پراکنی کنند.
* عرضه نفت در بورس منتظر تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی
نهایتا بیژن زنگنه وزیر نفت چهارشنبه(21 آذر) در برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره دلیل توقف عرضه نفت در بورس و آخرین وضعیت اجرای این راهکار ضدتحریمی گفت: «پیش از این برای فروش یک میلیون بشکه نفت اجازه صادر شده بود که به دنبال آن هستیم برای عرضه 6 ماهه و فروش ریالی نیز مجوز بگیریم. امیدواریم این موضوع در اولین جلسه شورای عالی هماهنگی مطرح شود و با یک تغییراتی و تجاربی که پیدا کردیم، ما تقاضا می کنیم که اگر قبول کردند با مقدار بیشتری ولی 6 ماهه اجازه بگیریم که عرضه کنیم و این راه را باز کنیم».
با توجه به اظهارات زنگنه و با توجه به وابستگی قابل توجه درآمدهای ارزی دولت به صادرات نفت و همچنین کاهش میزان آن به حدود یک تا یک‌ونیم میلیون بشکه در روز در ماه های اخیر، ضرورت دارد که شورای عالی هماهنگی اقتصادی هر چه سریعتر مصوبه ای در راستای عرضه مجدد نفت در بورس با حجم بیشتر و به صورت منظم داشته باشد. در واقع، استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی برای بی اثر کردن تحریم‌های نفتی نیازمند نظر مثبت شورای عالی هماهنگی اقتصادی است که انتظار می رود هر چه سریعتر اتخاذ شود.
