برکتی که در سایه غفلت دور ریز می شود

به گزارش ایران اکونومیست؛     مسئولان جهاد کشاورزی ساوه می گویند که گندم تولیدی شهرستان از کیفیت بالایی برخوردار است اما طیف قابل توجهی از شهروندان ساوجی و نانوایان از کیفیت پایین آرد و نان گلایه دارند بنابراین برای جلب رضایت مصرف کنندگان توجه برنامه محور به تولید نان مقوله ای ضروری است.
نان مصرفی شهروندان ساوجی در 290 نانوایی تولید می شود که بخشی از آنها واحدهای آزادپز و شمار دیگر دولتی هستند و با دریافت آرد یارانه ای فعالیت می کنند.
ساوه با وجود اینکه در زمینه تولیدات کشاورزی به خصوص گندم از شهرستان های پیشرو استان مرکزی است و گندم زارهایش حدود 2 برابر نیاز نان این شهرستان و حتی زرندیه را تولید می کند اما مساله اینجاست که برخی از واحدهای خبازی نسبت به افزایش کیفی و کمی نانی که تحویل مشتریان می دهند،‌ اهتمام لازم ندارند.
نانوایی های دولتی مدعی هستند که آرد یارانه ای که دریافت می کنند، کیفیت مطلوبی ندارد و به اصطلاح خودشان «سست» است و باعث می شود خمیر نان هنگام پخت کیفیت مناسبی نداشته باشد.
«ع. رحیمی» که در نانوایی سنگکی مشغول به کار است، می گوید: به علت کیفیت پایین آرد، نانوا مجبور است مقدار بیشتری نمک استفاده کند تا خمیر کمی سفت شود.
وی افزود: نانوایی ها مجبور به استفاده از «آرد پوسان» هستند و همه نانواهای دولتی شهرستان ساوه این آرد را می خرند.
به گفته رحیمی، این نانوایی روزانه 10 تا 12 کیلو نان دور ریز می کند.
یکی دیگر از شاطرهای فعال در نانوایی های ساوه به نام «محمدی» که به صورت آزاد پز بربری پخت می کند گفت: به طور میانگین روزانه 6 کیسه آرد مصرف دارند که اغلب از روستاهای اطراف ساوه تهیه می شود.
وی افزود: آرد پوسان با وجود قیمت بالا، کیفیت مناسبی ندارد و به دلیل آزادپز بودن اغلب از این آرد استفاده نمی کنند.
این نانوا از هزینه های سنگین خدماتی چون آب، برق و گاز و ناهمخوانی هزینه و درآمدهای این شغل گلایه داشت.
محمدی بیان کرد: در گذشته به تنهایی مالک یک باب نانوایی بودم اما به دلیل بی ثباتی در قیمت ها و هزینه های بالا مجبور به تعطیلی آن شدم.
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان ساوه نیز گفت: میزان تولید سالانه گندم در این شهرستان 80 هزار تن است که 2 برابر نیاز شهرستانهای ساوه و زرندیه می باشد.
«حسن شریفی» افزود: میانگین مصرف سالانه گندم به شکل آردی در نانوائی ها و نیز بخش صنایع تبدیلی در 2 شهرستان ساوه و زرندیه 36 هزار تن است.
وی تصریح کرد: گندم تولیدی در ساوه به ویژه بخش نوبران و مناطق دشت بیات و گزل دره حاوی بالاترین درصد پروتئین و کیفیتی مطلوبی برای پخت نان است.
به گفته این مسئول، تنها یک کارخانه در زمینه تولید آرد در شهرستان ساوه فعالیت می کند که به دلیل بی رقیب بودن و فعالیت انحصاری در این منطقه، آرد با کیفیتی تولید نمی شود.
یکی از کارشناسان اداره صنعت، معدن و تجارت ساوه اظهار کرد: کاهش ناظران در این سازمان و افزایش وظایف محوله در بخش های مختلف تا حدودی بر روی نظارت ها تاثیرگذار بوده است.
«بهزاد رضایی» افزود: اکنون اداره صنعت، معدن و تجارت به دلایل مختلفی با کمبود پرسنل مواجه است و از طرفی دامنه فعالیت های ناطران نیز گسترده تر شده و تنها معطوف به یک حوزه مثل آرد و نان نیست.
وی ادامه داد: با توجه به خاصیت مهاجر پذیری شهرستان ساوه، تعداد نانوایی ها نیز در سال های اخیر افزایش پیدا کرده و به حدود 290 باب افزایش یافته است.
این کارشناس تصریح کرد: اکنون تنها 2 ناظر در حوزه آرد و نان شهرستان ساوه فعالیت دارند که غیر از این حوزه،‌ در بخش های مختلفی نیز وظایف متفاوتی برعهده دارند و باید پاسخگوی نیازهای دیگر سازمان نیز باشند.
رضایی بیان کرد: اگر چه نیروهای نظارتی در این اداره کاهش پیدا کرده اما کیفیت کار نظارت مانند گذشته با قوت ادامه دارد.
وی با بیان اینکه با افزایش قیمت، تشدید نظارت بر شیوه پخت و عرضه نان در دستور کار است، گفت: تلاش می شود که از طریق رایزنی های انجام شده با اتاق اصناف شهرستان ساوه برای اعمال نظارت های بیشتر و جدی تر، بازرسان کمکی در اختیار قرار گیرد.
رضایی با تاکید بر این نکته که اندازه و سایز نان ملاک سنجش عمل یک نانوا و حوزه نظارت اداره صنعت، معدن و تجارت نیست، بیان کرد: وزن تعیین شده برای هر چانه مطابق با نرخ نامه اصلی ترین معیار است؛ به عنوان مثال وزن چانه برای هر قرص نان لواش باید 180 گرم باشد و این مساله در مورد نان های تافتون و بربری هم صدق می کند اما معیار سنجش نان سنگک به دلیل استفاده تنها یک چانه در پخت،‌ وزن نان تولید شده ملاک است.
کارشناس اداره صنعت، معدن و تجارت ساوه اظهار داشت: وجود مشکلات و تنگنا در فرآیند توزیع هر کالا و خدمات دولتی و آزاد، غیر قابل کتمان است و در همین راستا تلاش می شود که با همکاری اتحادیه خبازان ساوه، تمهیدات لازم برای جلوگیری از این نوع اقدامات در دستور کار قرار گیرد.
رضایی افزود: قرار بر این است که میزان سهمیه آرد دولتی به گونه ای تعیین شود تا کمتر شاهد فروش باشیم و در صورت مشاهده چنین مواردی با افراد خاطی برخورد و به حوزه تخلفات تعزیراتی معرفی می شود.
وی در رابطه با افزایش قیمت نان در هفته های اخیر، گفت: این تغییرات در سطح کشوری تصمیم گیری می شود.
رضایی یادآور شد: آخرین افزایش قیمت در حوزه نان به چهار سال قبل بر می گردد حال آنکه در این سال ها تنها قیمت آرد یارانه ای ثابت بوده و سایر هزینه های تولید مانند آب، برق، گاز، اجاره مکان، بیمه و کارگر به شدت افزایش یافته است.
مدیر عامل کارخانه آرد پوسان نیز گفت: این کارخانه روزانه 200 تن آرد تولید می کند که 2 و نیم برابر بیشتر از نیاز ساکنان شهر ساوه است.
محمد علوی فرد افزود: نانوایان با مراجعه به سامانه سراسری اداره غله می‌توانند آرد مورد نیاز خود را از بین کارخانه‌های موجود در استان مرکزی خریداری کنند و اجباری برای خرید آرد از کارخانه خاصی مورد توجه نانوایان نیست.
وی بیان کرد: هم اکنون نانوا می تواند از کارخانه هایی که در استان بومی خود وجود دارد، آرد تهیه کند اما سایت غله این قابلیت را برای نانوا فراهم می کند تا در مواقع لزوم از استان های غیر بومی آرد خریداری کند.
مدیرعامل کارخانه آرد پوسان نیز با بیان اینکه امسال افزون بر 90 درصد نانوایی های موجود در شهرستان ساوه آرد مصرفی خود را از این کارخانه تهیه کردند،‌ بر کیفیت مطلوب آرد تولیدی این کارخانه تاکید کرد.
«محمد علوی فر» افزود: این کارخانه، آرد مورد نیاز حدود 600 نانوایی در سطح استان مرکزی را تامین می کند و در این بین نارضایتی چند نانوا امری طبیعی است.
وی در ادامه گفت: علاوه بر ساوه، نانوائی های فعال در شهرستان های تفرش، زرندیه، اراک و دلیجان نیز آرد مورد نیازشان را از این کارخانه خریداری می‌کنند.
وی تصریح کرد: کارخانه آرد پوسان دارای تکنولوژی به روز، ماشین آلات مجهز و آزمایشگاه پیشرفته است و نان هایی که در ساوه پخت می‌شود به طور روزانه در این کارخانه مورد نمونه برداری و آزمایش قرار می گیرند و بر اساس نتایج آزمایشگاهی، سست بودن آرد تایید نشده و چنین ادعایی هم صحت ندارد.
به گفته مدیرعامل کارخانه آرد پوسان، گندمی که برای تولید آرد در کارخانه استفاده می شود توسط شرکت غله و خدمات بازرگانی در اختیار آنها می گذارد و کیفیت گندم شهرستان ساوه نیز از متوسط سطح استان مرکزی بالاتر است اما این مساله به معنای مرغوب بودن گندم ساوه نیست‌.
علوی فر با اشاره به خودکفایی کشور در زمینه تولید گندم،‌ افزود: گندم ایران از نظر کیفی در سطح متوسط است اما قابلیت پخت و استفاده برای تهیه نان، شیرینی و سایر مصارف را دارد.
وی اظهار داشت: در کیفیت نان، عوامل مختلفی دخیل هستند که می توان در مرحله اول به یارانه ای بودن آرد اشاره کرد زیرا این موضوع باعث می شود که نانوا اگر آرد را به نان تبدیل نکند، آرد و حتی دور ریز نان را به فروش برساند.
وی همچنین عوامل دیگری از قبیل انگیزه مالکان و فعالان نانوائی ها، قیمت گذاری مناسب آرد و نان، نوع گندم مصرفی، نحوه نگهداری آرد و سطح فرهنگ اجتماعی را از دیگر موارد تاثیرگذار بر کیفیت نان دانست.