جزئیات شرایط و میزان بیمه بیکاری

به گزارش ایران اکونومیست،  بر اساس اعلام مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، نتایج طرح آمارگیری نیروی کار کشور در سال ۹۶ نشان می دهد که از حدود ۳.۲ میلیون نفر بیکار کشور در سال ۹۶، حدود ۱.۸میلیون نفر، بیکار قبلاً شاغل ۱۰ ساله و بیشتر بوده اند. در این میان، از بین عواملی که موجب ترک شغل بیکاران در طی پنج سال گذشته شده است، چهار عامل نسبت به بقیه عوامل در ترک شغل شاغلان و افزایش بیکاری این گروه نقش و تاثیر بیشتری داشته اند. در این بین، اولین عامل ترک شغل، « موقتی بودن کار» است که با سهم ۲۵ درصدی نسبت به سایر عوامل، یکی از مهم ترین عوامل به شمار می‌آمده است. همچنین «پایین بودن درآمد» با ۱۶.۳ درصد، «اخراج یا تعدیل نیرو» با ۱۴.۰ درصد و به « پایان رسیدن دوره خدمت وظیفه» با ۱۳.۵ درصد در مراتب بعدی قرار دارند. 
طبق قانون کار و تامین اجتماعی، بیکارانی که بدون میل و اراده خود بیکار می شوند، می توانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند که البته بازنشستگان و از کارافتادگان، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری و اتباع خارجی مشمول قانون بیمه بیکاری نمی شوند و نمی توانند از مزایای این قانون بهره مند شوند.
بر اساس قانون، «کارگران قراردادی» در صورتی مشمول دریافت بیمه بیکاری می شوند که حداقل یکسال، در آخرین کارگاه سابقه اشتغال داشته باشند؛ بنابراین کارگران قراردادی فارغ از  در نظر گرفتن سوابق بیمه ای خود، اگر حتی ۱۱ ماه در آخرین کارگاه شاغل بودند، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نمی شوند؛ اما در خصوص کارگران قرارداد دائم نیز، این کارگران به شرط داشتن حداقل ۶ ماه سابقه کار در صورتی که«بدون میل و اراده» خود بیکار شده باشند می توانند از مزایای مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.
البته بر اساس آنچه که در قانون پیش بینی شده است، بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه از قبیل سیل، زلزله، آتش سوزی و غیره بیکار می شوند، به شرط اینکه تحت پوشش قانون کار و تامین اجتماعی باشند، بدون در نظر گرفتن شرایط بیمه‌پرداز و میزان سابقه، می توانند از مقرری بیمه بیکاری بهره مند شوند.
میزان و مبلغ دریافت بیمه بیکاری به این ترتیب، در قانون پیش بینی شده است؛ به نحوی که میزان مقرری بیمه شده بیکار، معادل ۵۵ درصد متوسط «خالص دریافتی» سه ماه آخر فرد بیکار است؛ بیمه بیکاری هیچ گاه از حداقل مزد مصوب شورای عالی کار که برای سال جاری ۱.۱۱۱.۲۶۷ تومان است، نباید کمتر باشد.  
اما میزان مقرری بیمه بیکاری برای افراد متاهل یا متکفل متفاوت است؛ به این معنا که افراد متاهل یا متکفل تا حداکثر ۴ نفر از افراد تحت تکفل، به ازای هر یک از آنها به میزان ۱۰ درصد از حداقل دستمزد همان سال، به میزان مقرری بیمه بیکاری افزوده می شود.  به عنوان مثال برای یک فرد متاهل بیکار دارای همسر و سه فرزند، علاوه بر ۵۵ درصد متوسط دستمزد سه ماهه آخر، ۴۰ درصد از حداقل دستمزد مصوب، به میزان مقرری بیمه بیکاری‌اش اضافه می شود. البته بر اساس قانون، مجموع دریافتی مقرری بگیر نباید از حداقل دستمزد کمتر و از ۸۰ درصد متوسط دستمزد ۳ ماه آخر، بیشتر باشد؛ بنابراین سقف میزان دریافتی بیمه بیکاری ۸۰ درصد متوسط دستمزد ۳ ماه آخر کارگر است.
مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری نیز در قانون پیش بینی شده است. به این ترتیب، شاغلان مجرد مشمول قانون کار در صورت سابقه از ۶ ماه تا ۲۴ ماه به مدت ۶ ماه و افراد متاهل به مدت ۱۲ مدت مقرری بیمه بیکاری دریافت می کنند.
شاغلان مجرد دارای سابقه ۲۵ تا ۱۲۰ ماه، به مدت ۱۲ ماه و شاغلان متاهل دارای این میزان سابقه ۱۸ ماه مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری می شوند. شاغلان مجرد دارای سابقه از ۱۲۱ ماه تا ۱۸۰ ماه، برای مدت ۱۸ ماه و شاغلان متاهل با این مدت سابقه در آخرین کارگاه ۲۶ ماه بیمه بیکاری دریافت می کنند.
شاغلان مجرد از ۱۸۱ ماه تا ۲۴۰ ماه سابقه به مدت ۲۶ ماه و افراد متاهل به شرط همین میزان سابقه ۳۶ ماه می توانند از مزایای بیمه بیکاری بهره مند شوند. همچنین شاغلان مجرد از ۲۴۱ ماه سابقه به بالا برای مدت ۳۶ ماه و متاهلان نیز ۵۰ ماه از مزایای این قانون بهره مند می شوند.
جدول مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری