به گزارش ایران اکونومیست؛ بانک مرکزی در ۲۷ مردادماه سال جاری سند نهایی پرداخت یاران را منتشر کرد و به فعالیت کسب‌وکارها نوآورانه رسمیت بخشید. همچنین رگولاتور صنعت پرداخت نیز در تاریخ یازدهم شهریورماه به ۶ شرکت مجوز پرداخت یاری داد و تاکنون ۱۵ شرکت موفق به دریافت مجوز پرداخت یاری از شرکت شاپرک شده‌اند که در بین این شرکت‌ها شرکت تجارت الکترونیک ارتباط فردا وابسته به بانک آینده و شرکت سابین تجارت آریا وابسته به بانک ایران‌زمین به چشم می‌خورد. شرکت فناوری اطلاعات ناواکو وابسته به بانک مسکن نیز بنا بر گفته حمید بنائیان مدیرعامل این شرکت در مراحل پایانی دریافت مجوز پرداخت یاری از سوی شاپرک است.
دو شرکت وابسته به بانک ها مجوز پرداخت یاری گرفتند
بر اساس این روند، پس از ابلاغ سند نهایی پرداخت یاری از سوی بانک مرکزی و آغاز صدور مجوز پرداخت یاری، شرکت های وابسته به بانک‌ها در کنار کسب‌وکارهای نوآورانه به‌منظور برخورداری از سهم کارمزد تراکنش‌های مبتنی بر کارت به سمت دریافت این مجوز حرکت کرده‌اند و دو بانک تاکنون موفق به کسب این تاییدیه شده و بقیه بانک‌هایی که درگذشته پایه‌گذار یک پی اس پی نبوده و تاکنون نیز سهام یک شرکت پرداخت الکترونیک را خریداری نکرده‌اند به‌منظور برخورداری از سهم مبلغ کارمزد تراکنش‌ها کارتی و جبران ضرری که به دلیل اصلاح نشدن نظام کارمزد فعلی متوجه آنان می‌شود، به این سمت حرکت کرده و در صف دریافت مجوز پرداخت یاری از شاپرک هستند.
پرداخت یارها تنها مجاز به ارائه خدمات به روش های بدون حضور کارت هستند
بر اساس این گزارش، بانک مرکزی در تاریخ ۲۹ مهرماه امسال نیز با انتشار خبری اعلام کرد: «پرداخت یارها در حال حاضر صرفاً مجاز به ارائه خدمات به روش‌های بدون حضور کارت (CNP) هستند و هرگونه ارائه خدمت مبتنی بر روش‌های با حضور کارت (CP) مشمول ضوابط پرداخت‌یاری نخواهد شد. از این رو ارائه خدمات پرداخت با حضور کارت صرفا با رعایت مقررات و حفظ مسئولیت شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت و در قالب پیمان‌های برون‌سپاری میسر خواهد بودو حداکثرِ کارمزد مجاز شرکت پرداخت‌یار از محل تسویه وجوه با پذیرندگان پشتیبانی شده ۱۵ درصد مبلغ تراکنش‌های هر پذیرنده پشتیبانی شده است». این توضیحات بانک مرکزی با هدف شفاف سازی فعالیت پرداخت یاران منتشر شد و به کار رفتن قید در حال حاضر در این مستند نشان از این دارد که ممکن است این سیاست در آینده با تغییراتی مواجه شود.
توزیع کارمزد حاصل از تراکنش های مبتنی بر کارت عادلانه نیست
مدیر امور فناوری اطلاعات بانک سپه در گفتگو با خبرنگار ایبِنا گفت: منافع حاصل از کارمزد تراکنش‌های مبتنی بر کارت یکی از مسائل کلیدی است که در نظام فعلی کارمزد مطرح است؛ زیرا ۳۲ بانک و تنها ۱۲ شرکت PSP دارای مجوز در کشور وجود دارد ازاین‌رو با توجه به بانک‌هایی که شرکت PSP دارند و یا سهام این شرکت‌ها را خریداری کرده‌اند، توزیع کارمزد عادلانه نیست.
احمد سلمانی آرانی اظهار داشت: بانک سپه از سال گذشته کارمزد محوری را در دستور کار خود قرار داده ولی با توجه به قدمت این بانک، سهم پایینی از کارمزدها تراکنش‌های مبتنی بر کارت دارد.
وی تأکید کرد: بانک سپه هزینه زیادی برای ایجاد، راهبری، عملیاتی، پشتیبانی و توسعه زیرساخت‌های حوزه فناوری اطلاعات انجام داده است، در صورتی که از منافع حاصل از کارمزد تراکنش‌های مبتنی بر کارت به دلیل برخوردان نبودن سهام شرکت‌های پرداخت و برخوردار نبودن از یک شرکت پی اس پی وابسته به بانک، محروم است.
دارایی های مسموم سودآوری بانک ها را کاهش داده است
آرانی خاطرنشان کرد: مطالبات بالای نظام بانکی که منجر به ایجاد دارایی‌های مسموم در این بخش شده، سودآوری بانک‌ها را کاهش داده است. از اینرو بانک‌ها برای سودآوری باید کارمزد محوری را در دستور کار خود قرار دهند که این موضوع با نظام فعلی کارمزد، قابل انجام نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که بانک مرکزی دست بانک‌ها برای اخذ کارمزد از مشتریان بانکی باز گذاشته است، گفت: محور دریافت کارمزد از تراکنش‌های مبتنی بر کارت‌های بانکی است و دستورالعمل بانک مرکزی در این خصوص به یک دهه گذشته بازمی‌گردد که امروز باید موردبازنگری قرار گیرد. آرانی یادآور شد: بانک‌های بزرگ سودآوری خود را به سمت خدمات الکترونیک گرایش دادند در صورتی که با نظام کارمزد فعلی از منافع آن محروم هستند.
بانک ها در صف انتظار برای اخذ مجوز پرداخت یاری
وی در پاسخ به این پرسش که از زمانی که بانک مرکزی سند نهایی پرداخت یاران را ابلاغ و شاپرک مجوز پرداخت یاری صادر می‌کند، بانک‌ها به سمت اخذ این مجوز حرکت کرده‌اند، آیا بانک سپه نیز چنین برنامه‌ای را در دستور کار خود دارد، گفت: بانک سپه درخواست پرداخت یاری خود را ارائه داده ولی با وجود اینکه تاکنون ۶ شرکت خصوصی مجوز پرداخت یاری کسب کرده‌اند، این بانک هنوز موفق به کسب این مجوز نشده و در صف انتظار قرار دارد.
آرانی تصریح کرد: بانک‌های مثل بانک ملت، ملی، تجارت، پاسارگاد، پارسیان، کشاورزی و صادرات و برخی دیگر در حال حاضر صاحب یا سهامدار یک شرکت پی اس پی هستند، درصورتی‌که این فرصت برای بانک سپه فراهم نشده و این بانک مطالبه گر این حق از بانک مرکزی است.
وی گفت: بانک مرکزی با صدور مجوز پرداخت یاری به نوعی انحصار شرکت‌های PSP را شکسته است و این حرکت خوبی به منظور توسعه فضا برای کسب و کارهای نوین و دیگر بانک‌ها در این بخش است.
بانک ها باید از تساوی فرصت ها برای سودآوری برخوردار باشند
مدیر امور فناوری اطلاعات بانک سپه در پایان تاکید کرد: اگر بانک مرکزی انتظار دارد در یک پارادایم، بانک‌ها دست از سودآوری مناسبی برخوردار شوند، باید تساوی فرصت‌ها برای آنها ایجاد شود و ارائه مجوز پرداخت یاری در این مسیر راهگشا است.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند، ارائه مجوز پرداخت یاری به نوعی باز کردن فضا برای کسب و کارهای نوین است تا با همکاری با شرکت‌های PSP و بانک‌ها با چابکی و در زمان کمتر بتوانند خدمات نوین و متنوع‌تری به مشتریان ارائه دهند؛ اما برخی دیگر از کارشناسان معتقد هستند ارائه مجوز پرداخت یاری به نوعی شکستن انحصار خدماتی است که قبلاً تنها از سوی شرکت‌های PSP ارائه می‌شد و سیاست بانک مرکزی این است که در آینده علاوه بر خدمات به روش‌های بدون حضور کارت (CNP)، ارائه خدمات مبتنی بر روش‌های با حضور کارت (CP) را به پرداخت یارها بدهد. از اینرو بانک‌ها به‌منظور به دست آوردن سهمی از کارمزد حاصل از تراکنش‌های مبتنی بر کارت حرکت به سمت مجوز پرداخت یاری را آغاز کرده‌اند.
