به گزارش ایران اکونومیست از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، بر پایه تبصره 9 قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی و آییننامه ثبت و اشاعه پیشنهادها، پایاننامهها و رسالههای تحصیلات تکمیلی و صیانت از حقوق پدیدآوران در آنها همه دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری باید تماممتن پیشنهادهها (پروپوزالها)، پایاننامهها و رسالههای دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود را که بدون طبقهبندی هستند، در سامانههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ثبت کنند. برای آسانسازی این فرایند، ایرانداک سامانه ملی ثبت پایاننامه، رساله و پیشنهاده (ثبت) را در اختیار دانشجویان گذارده است.
در این سامانه 52363 در سال 1396 رویهمرفته رکورد ثبت شده که در مقایسه با سال پیش پیشین 16 درصد رشد داشته است. دادههای سامانۀ ثبت نشان میدهد 65 درصد (34121 رکورد) از این آثار را مؤسسههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری در سامانه وارد کردهاند.
همچنین دادههای سامانه ثبت نشان میدهد 62 درصد (18279 رکورد) از پیشنهادهها را نیز مؤسسههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری در سامانه وارد کردهاند.
مؤسسههای گوناگونی با پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) همکاری و آثارشان را در سامانۀ ثبت بارگذاری میکنند. این مؤسسهها وابستگیهای سازمانی گوناگونی دارند. در ادامه، آمار ثبت پارسا و پیشنهادۀ این مؤسسهها گزارش میشود.
بر پایۀ دادههای سامانۀ ثبت، دانشگاه فردوسی مشهد با ثبت 2404 پارسا بیشترین مشارکت را در سامانۀ ثبت داشته است. دانشگاههای تبریز و تربیت مدرس نیز در جایگاههای دوم و سوم هستند. در نمودار 4 نام و شمار رکوردهای 20 مؤسسۀ نخست با بیشترین شمار پارسا در سامانۀ ثبت آمده است.
از دیدگاه ثبت پیشنهاده نیز دانشگاه تربیت مدرس با ثبت 1648 رکورد در جایگاه نخست است و دانشگاههای تبریز و ارومیه دوم و سوم هستند. در نمودار 5 نام و شمار رکوردهای 20 مؤسسۀ نخست با بیشترین شمار پیشنهاده در سامانۀ ثبت آمده است. در جدول 1-1 نیز نام همۀ مؤسسههای همکار ایرانداک به ترتیب شمار پارسا و پیشنهادۀ آنها در سامانۀ ثبت آمده است.
بیشترین پایاننامههای ثبت شده در سامانه ثبت مربوط به گروه علوم انسانی با بیش از 24 هزار رکورد بوده و پس از آن به ترتیب گروه فنی و مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، هنر و علوم پزشکی و دامپزشکی قرار دارند. در نمودار شماره 6 شمار و درصد پارسا در گروههای گوناگون در سامانه ثبت آمده است.
در این میان، بیش از 46 هزار پایاننامه در مقطع کارشناسی ارشد و چهار هزار پایاننامه در مقطع دکتری تخصصی دراین سامانه ثبت شدهاند.
دانشگاههای فردوسی مشهد، تبریز، تربیت مدرس، پیام نور استان تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت به ترتیب بیشترین آمار را در بین دانشگاههای کشور در ثبت پارسا به خود اختصاص دادهاند.
گزارش عملکرد این سامانه در سال 1396 در نشانی irandoc.ac.ir/sites/fa/files/attach/report/sabt-annualreport13961.pdf در دسترس است.