صنعت خوراک دام و طیور؛ تشنه سرمایه های داخلی و خارجی

به گزارش ایران اکونومیست؛  امسال دولت با اصلاح سیاست نظام ارزی متعهد شد نهاده های دام و طیور را با ارز 4200 تومان وارد کند تا هزینه های تولید کاهش یابد.
صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان با ظرفیت اسمی 23 میلیون تن تولید سالیانه می تواند در ارتقای تولید، اشتغال و ارزآوری نقش بسزایی داشته باشد؛ در حالی که به گفته کارشناسان، اکنون این صنعت با 10 میلیون تن ظرفیت، یعنی 50 درصد توان خود کار می کند.
طبق آمارها، نیاز سالیانه کشور به انواع خوراک دام، طیور و آبزیان 19 میلیون تن است.
پارسال 9 میلیون و 896 هزار تن انواع خوراک در کشور تولید شد؛ از این میزان پنج میلیون و 645 هزار تن خوراک دام، سه میلیون و 960 هزار تن خوراک طیور و 291 هزار تن خوراک آبزیان بود.
صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان کشور دارای 70 سال قدمت است. اکنون 645 واحد تولیدی در این زمینه فعالیت دارد و این صنعت توانسته است برای 399 دامپزشک، 492 متخصص تغذیه دام، دامپروری و علوم دامی، یک هزار و 100 تکنسین فنی و 12 هزار کارگر به طور مستقیم شغل ایجاد کند که 89 درصد شاغلان را مردان و 11 درصد را بانوان تشکیل می‌دهند.
55 واحد تولیدی معادل 12 درصد خوراک دام، طیور و آبزیان را تولید می‌کنند که به دلیل رعایت همه جوانب بهداشتی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
اکنون 98 درصد خوراک آماده دام کشور در کارخانه های خوراک دام، طیور و آبزیان و بخشی در واحدهای پرورشی تولید می شود و فقط 2 درصد آن وارداتی است.
گزارش ها نشان می دهد پارسال ارزش کنسانتره و خوراک کامل وارداتی بیش از 74 میلیون دلار بود.
پارسال صادرات خوراک آماده دام، طیور و آبزیان به بیش از 186 هزار تن با ارزش بیش از 74 میلیون دلار رسید که نسبت به سال 1390 از نظر حجمی 139 درصد و از نظر ارزشی 135 درصد رشد داشت.

** برخورداری 39 کارخانه تولیدکننده خوراک دام از شناسه آی.آر
رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان  درباره ظرفیت های این صنعت گفت: اکنون 39 کارخانه تولید خوراک دام و طیور (معادل 8.5 درصد کل آنها) شناسه آی.آر دارند که بدون طی کردن بروکراسی اداری برای دریافت مجوزهای مختلف می توانند صادرات انجام دهند؛ 63 واحد نیز در حال دریافت این کد هستند.
شناسه آی.آر این امکان را به تولیدکنندگان می دهد که در مدت زمان کوتاه تری و بدون گذراندن مراحل اداری، محصول خود را به بازارهای صادراتی ارسال کنند.
«مجید موافق قدیری» ادامه داد: در پنج سال گذشته خطوط تولیدی 345 کارخانه (75 درصد) به روزرسانی شده و 97 کارخانه معادل 21 درصد نیازمند به روزرسانی است که از معاونت امور دام وزارت جهادکشاورزی انتظار داریم سال آینده اعتبار لازم را برای این امر اختصاص دهد.
به گفته موافق قدیری، اکنون 59 واحد تولیدی با شرکت‌های مطرح خارجی مشارکت می کنند و 51 کارخانه تولیدی در بخش خوراک دام، طیور و آبزیان سابقه صادرات دارند که محصولات خود را 17 کشور دنیا صادر می‌کنند اما 78 درصد کارخانه ها برنامه صادراتی ندارند.
وی درباره کشورهای سازنده ماشین آلات خوراک دام اعلام کرد: 131 واحد تولیدی صنعت خوراک دام و طیور از دستگاه ها و ماشین آلات خارجی، 186 واحد از ماشین آلات داخلی و 132 واحد نیز از ترکیب آنها استفاده می کنند.
این فعال صنعت دام و طیور تاکید کرد 20 واحد تولیدی خوراک دام، طیور و آبزیان کشور تحت لیسانس فعالیت می کنند و 14 واحد تولیدی در سازمان های بین المللی ثبت اختراع کرده اند.

** ارزش بیش از 100 میلیارد تومانی تولیدات سالیانه دامی کشور
به گفته معاون تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی، در چند دهه اخیر ارزش تولیدات دامی کشور سالیانه به بیش از 100 میلیارد تومان رسیده است.
«مرتضی رضایی» در همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت خوراک، دام، طیور و آبزیان که این هفته در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد، از صنعت تولید خوراک دام به عنوان که یکی از حلقه های تولیدات دامی یاد کرد و گفت: طبق برآوردها امسال 10 میلیون 700 هزار تن شیرخام، تا 2 میلیون و 400 هزار تن گوشت مرغ، 870 هزار تن تخم مرغ و 850 هزار تن گوشت قرمز تولید می شود.
وی افزود: تغییر نرخ ارز سبب می شود صادرات محور بودن سرلوحه کار تولیدکنندگان کشور قرار گیرد و این نوید خوبی برای تولیدکنندگان است که برنامه ریزی درازمدتی برای تولید و کسب بازارهای صادراتی داشته باشند.
معاون وزیر جهادکشاورزی گفت: خوراک دام فقط مخلوط کردن مواد خوراکی با یکدیگر نیست بلکه باید با فناوری و فرموله کردن غذای دام ارزش غذایی خاصی پدید آید که کیفیت غذا، سلامت مواد اولیه، سلامت دام و انسان را در پی داشته باشد.
به گفته وی، اکنون فناوری لازم در این زمینه در کشور وجود دارد؛ البته باید ابتدا به نیاز بازارهای داخلی توجه کنیم؛ زیرا نزدیک 20 میلیون پوند ظرفیت تولید ماده خوراک آماده دام در کشور وجود دارد، در حالی که فقط 50 درصد آن فعال است.
«این آمار 2 پیام دارد: یعنی هم ظرفیت افزایش تولید در کشور داریم و هم فرصت جذب بازارهای صادراتی به وجود آمده است».
وی تولید خوراک آماده دام را در کشور دارای مزیت دانست و گفت: اکنون قیمت حامل های انرژی، دستمزد و حمل و نقل در کشور ما نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه کمتر است؛ بنابراین با استفاده بهینه از این امکانات می توان تولید بیشتر و جذب بازارهای صادراتی را داشت.
«آزادسازی صادرات گوشت مرغ می تواند صنعت مرغ مادر، مرغ اجداد، جوجه یک روزه و در نهایت صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان را رونق بخشد و ارز ناشی از صادرات غیرنفتی را افزایش دهد».
البته نهاده های ذرت، کنجاله سویا، افزودنی ها و مکمل ها به عنوان اصلی ترین مواد اولیه در این صنعت وارداتی است.
به گفته رضایی، هیچ منعی ندارد که مواد اولیه باکیفیت از کشورهای مختلف تامین و وارد شود و در ایران به خوراک آماده دام تبدیل و دوباره صادر شود؛ زیرا این امر در همه کشورهای دنیا متداول است و هیچ مشکلی ندارد، منتهی باید بازارهای داخلی را از لحاظ قیمتی و تامین مواد خوراکی در نظر بگیریم.
وی ادامه داد: زنجیره تولید یکی از سرفصل های وزارت جهاد کشاورزی در سال های اخیر است تا حلقه های مختلف زنجیره به هم متصل شود. به طور مثال اکنون 50 درصد ظرفیت صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان خالی است؛ بنابراین چه اشکالی دارد که مرغداران فرمول باکیفیتی را سفارش بدهند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: به دنبال تخصیص تسهیلاتی از سوی بانک کشاورزی هستیم تا بتوانیم با تمرکز این اعتبار و گردش نقدینگی در این صنعت، همه حلقه های زنجیره تولید را حمایت کنیم.

** ارتقای فناوری صنعت خوراک دام؛ نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی
معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهادکشاورزی نیز در همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت خوراک، دام، طیور و آبزیان گفت: برای توسعه این صنعت بویژه فناوری به سرمایه‌گذاری خارجی نیازمندیم.
«علی اکبر مهرفرد» افزود: گردش مالی صنعت دامپروری در ایران بیش از 50 میلیارد دلار است اما این صنعت کاستی‌هایی دارد و کشورهای دیگر می‌توانند در زمینه تبادل فناوری و سرمایه‌گذاری با ما همکاری داشته باشند.
مهرفرد اضافه کرد: در زمینه ساخت و به روز رسانی ماشین آلات صنعت خوراک دام، طیور و آبزیان نیز به سرمایه‌گذاری و ارتقای فناوری نیازمندیم؛ زیرا در این بخش برخی از کارخانه‌های ما نیمه‌تمام و حتی قدیمی است.
وی یادآوری کرد: پارسال 218 میلیون تن مواد خام به ارزش حدود 80 میلیارد دلار از فعالیت‌های کشاورزی حاصل شد که باید برای تبدیل ضایعات به کالاهای مصرفی همچون خوراک آماده دام، طیور و آبزیان سرمایه گذاری شود؛ برای نمونه از حدود 9 میلیون تن چغندر قند، حدود هفت میلیون تن تفاله حاصل می‌شود و می توان از ضایعات آن و همچنین ذرت علوفه ای، جو و نیشکر در خوراک دام استفاده کرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در بخش توسعه بازرگانی گفت: در صنعت آبزیان رو به توسعه ایم اما در خوراک آبزیان کمترین تولید را داریم؛ به طوری که طبق افق 10 ساله باید پرورش ماهی در قفس به یک میلیون تن برسد که برای تامین خوراک مورد نیاز این بخش نیز سرمایه‌گذاری نیازمندیم.
به گفته وی، همچنین باید در زمینه تولید استارترها و افزودنی هایی مانند اسید آمینه ها و آنزیم ها سرمایه گذاری شود.