رقابت بر سر جانشینی دلار و تردید اروپا

به گزارش ایران اکونومیست؛  جنگ تجاری با چین، تصمیمات تک روانه در ارتباط با معاهدات بین المللی مانند خروج از 'کنوانسیون های پاریس' (تغییرات آب و هوایی)، 'تی پی تی' (پیمان تجاری فراآتلانتیکی)، پیمان جهانی مربوط به بهبود وضع مهاجران و پناهندگان ، منع گسترش موشک های هسته ای میان برد و نیز خروج از 'یونسکو' و در نهایت خروج از 'برنامه جامع اقدام مشترک' (برجام)، جامعه جهانی را به این جمع بندی رسانده که آمریکا بطور عام قابل اعتماد نیست و دولت جدید این کشور بطور خاص.
در همین چارچوب، چینی ها و مالزیایی ها از ماه ها قبل تصمیم گرفتند تا نقش دلار را در معاملات تجاری خود کاهش دهند. این خبری بود که در همان روزها مورد توجه رسانه های بین المللی هم قرار گرفت. اما آنچه باعث شد تا بازتاب آن گستره بیشتری از فضای رسانه ای جهان را اشغال کند، اقدامات قهری ترامپ در اعمال تحریم ها علیه ایران، روسیه و حتی ترکیه بود تا با سوء استفاده از اهرم دلار، سیاست های خود را به این کشورها تحمیل کند.
تصمیم چینی ها و مالزیایی ها در جریان دیدار نخست وزیران دو کشور اتخاذ شد و براساس آن، قرارداد 'سواپ ارزی' امضا شده بین طرفین به چین و مالزی اجازه داد تا به جای دلار سقف مشخصی از ارزهای یکدیگر در مبادلات تجاری بین پکن و کوالالامپور استفاده کنند.
در این سو ، میان روس ها و چینی ها نیز تکاپویی برای ایجاد کانال های مبادلات مالی در حال انجام است؛ حال قرار است 'روبل' (واحد پول روسیه) محور قرار گیرد یا 'یوان' (واحد پول چین)، فرقی ندارد، مهم این است که یک تلاش جمعی برای خارج کردن اقتصادهای ملی از زیر سطره دلار در حال شکل گیری است.
ترکیه نیز در سال جاری میلادی با بحران ارزی که آن را به سختی پشت سر گذاشت، نشان داد برای خروج از زیر سیطره امپراتوری دلار بی میل نیست و این موضوع را می توان در سیگنال هایی که به شرکای تجاری خود می دهد، رد یابی کرد.
این جنبش اقتصادی در جهان هر روز با استقبال بیشتری در میان حدود 200 کشور عضو سازمان ملل روبه رو می شود.
با وضعیت پیش آمده برای برجام و خروج ترامپ از آن، بسیاری از کشورها از جمله اروپایی ها مجبورند راهی برای دور زدن دلار بیابند و اگر قادر به این امر نباشند ، عملا متضرر خواهند شد.
وضعیت دلار در شرایط حاضر در حالی به سمت تزلزل و کاهش نفوذ میل می کند که اوضاع داخلی آمریکا نیز چندان حال خوبی ندارد؛ از ایجاد شکاف های اجتماعی ، تلاش تعدادی از ایالت ها برای استقلال و افتضاح های جنسی دولت جدید تا افتضاح قتل 'جمال خاشقچی' و نیز تشدید تردیدها در خصوص دخالت روس ها در انتخابات آمریکا، همگی دال بر وضعیت متزلزل آمریکا دارد و اخیرا تحرکات نژادپرستانه را هم باید به آن اضافه کرد که حاصل و نتیجه جریانی است که به 'ترامپیسم' معروف شده است.
این اوضاع یک فرضیه جدی را پیش روی بازیگران بین المللی قرار داده و آن 'پایان امپراتوری دلار بر اقتصاد جهانی' است، چرا که دلار آمریکا نمی تواند حاکمیت خود را حفظ کند، در شرایطی که دولت واشنگتن راهبردهای جهان شمولی خود را کنار می گذارد و یکی یکی کنوانسیون ها و قراردادهای بین المللی را نقض می کند یا از آن خارج می شود.
بنابراین طبیعی است که دولت ها به فکر آینده بدون دلار باشند و راه کارهای منطقی تر را جست وجو کنند، اما نکته مهم اینجاست که در این اوضاع پیچیده برخی نیز تلاش دارند پول خود را بر اقتصاد جهان حاکم کنند و قطعا 'یورو' رقبایی خواهد داشت، اگر چه وضعیت به مراتب بهتری از سایر ارزهای بین المللی داشته و قابل رقابت با دلار نیز هست.
حال باید در انتظار نشست و نتیجه رقابت بر سر جانشینی دلار را شاهد بود و طرح این سوال که 'آینده برای کدام واحد پول خواهد بود'، آیا اروپایی ها دست روی دست خواهند گذاشت.