زنگ خطر برای زرشک ایران

به گزارش ایران اکونومیست؛  خراسان جنوبی با 15 هزار و 561 هکتار باغ زرشک و تولید سالانه 16هزار تن، 98درصد زرشک تولیدی کشور را در اختیار دارد.
آفت زنگ زرشک برای نخستین بار در سال 1385در برخی روستاهای شهرستان های زیرکوه و درمیان گزارش شد، از همان سال های اولیه همانند خوره ای به جان درختان یاقوت سرخ افتاده به طوری که هم اکنون 980 هکتار از باغات شهرستان های درمیان، بیرجند و زیرکوه دچار این بیماری شده است.
خشکسالی 19 ساله و حتی افزایش ناگهانی رطوبت در بین درختان بر اثر بارندگی ‌های کوتاه‌مدت، بر میزان قدرت پیشروی این بیماری افزوده و کشاورزان را نگران کرده است.
بنابر نظر کارشناسان جهاد کشاورزی، مبارزه تلفیقی و همگانی تنها راهکار موثر در مبارزه زنگ زرشک است در برخی نقاط استان کشاورزان با عملیاتی کردن راهکارهای جهاد کشاورزی توانسته اند این بیماری را کنترل کنند.
به گفته مسئولان جهاد کشاورزی باید کشاورزان استان تلاش خود را برای کنترل و نابودی کامل این بیماری ادامه دهند چرا که با غفلت و عدم مبارزه، این بیماری حرکت نابودکننده خود را ادامه خواهد داد.
استفاده از روشهای تلفیقی و همگانی، استفاده منظم از سموم شیمیایی، قطع درختان آلوده، رفع حصار باغات در مناطق کوهستانی، تنظیم دوره آبیاری و رعایت بهداشت فردی باغات از راهکارهای کارشناسان جهاد کشاورزی برای نابودی و کنترل این بیماری است.

**980‌ هکتار از باغات آلوده به زنگ زرشک
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی  گفت: در استان 15هزار و 561 هکتار باغ زرشک وجود دارد که 980 هکتار از باغات زرشک در شهرستان های درمیان، بیرجند و زیرکوه به بیماری زنگ زرشک آلوده هستند.
غلامرضا قوسی افزود: بیماری زنگ زرشک در صورت بی توجهی کشاورزان به توصیه های کارشناسان، عدم سمپاشی به موقع و استفاده بی رویه از سموم می تواند خسارت های جبران ناپذیری به محصول زرشک وارد کند.
وی اضافه کرد: زنگ زرشک براساس قوانین سازمان حفظ نباتات جزو بیماری های خصوصی بوده و رسالت این سازمان ردیابی، پایش و هدایت، ارایه توصیه های فنی به کشاورزان و نظارت بر عملیات کنترل بیماری بوده، اما با توجه به اقتصاد ضعیف بهره برداران و استراتژیک بودن این محصول اقداماتی برای کنترل روند رو به گسترش این بیماری همه ساله در حال انجام است.
قوسی در خصوص روند گسترش این بیماری در استان گفت: خشکسالی های چندین ساله و حتی افزایش ناگهانی رطوبت در بین درختان بر اثر بارندگی های کوتاه مدت، بر میزان قدرت پیشروی بیماری زنگ زرشک افزوده است، با تداوم خشکسالی درختان به مرور زمان ضعیف شده و قدرت خود را از دست می دهند و زمینه شیوع انواع آفات و بیماری ها در درختان فراهم می شود.
وی عنوان کرد: امسال مبارزه مکانیکی در سطح 400 هکتار و مبارزه شیمیایی در سطح 335 هکتار از باغات آلوده استان انجام شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: رطوبت عامل گسترش این بیماری است به همین دلیل در دشت ها با کاهش میزان رطوبت و افزایش تهویه هوا زنگ زرشک کمتر مشاهده می شود.
قوسی، پایش مستمر باغات زرشک، انجام طرح تحقیقاتی تاثیر سموم مختلف بر کنترل بیماری، ارائه آموزش های مختلف، توزیع سموم رایگان، تهیه طرح زنگ جارویی زرشک برای جذب بودجه، کنترل بیماری در مناطق آلوده و جلوگیری از گسترش آن به سایر نقاط استان از طریق اعمال قوانین قرنطینه ای را از اقدامات جهاد کشاورزی برای مبارزه و کنترل این بیماری ذکر کرد.

**بیماری زنگ زرشک در حال گسترش
مدیر جهاد کشاورزی درمیان هم گفت: آفت زنگ زرشک 230 هکتار از باغات این شهرستان را آلوده کرده است، سطح آلودگی این بیماری به دلیل افزایش رطوبت ناشی از بارندگی ها در فصل بهار در حال افزایش است.
وحید ضیائیان احمدی عنوان کرد: اولین بار این بیماری در سال 1386 در روستاهای نوقند و خوان شهرستان مشاهده شد که به مرور به دیگر نقاط درمیان به ویژه مناطق مستعد آلودگی از جمله مناطق کوهستانی با درصد رطوبت بالا سرایت کرد.
وی بیان کرد: آفت زنگ زرشک بیماری گیاهی با عامل قارچی است، علایم این آفت به صورت تاول هایی پشت برگ ها و نیز روی سطح برگ است که به مرور زمان و پیشرفت بیماری به رنگ زرد در می آید در مواردی تمام سطح برگ را پوشانده و باعث کاهش فتوسنتز گیاه و کاهش ساخت و ساز مواد غذایی در گیاه می شود.
ضیائیان احمدی ادامه داد: از بیماری زنگ زرشک به عنوان یک بیماری قاره نورد یاد می شود چرا که به راحتی به وسیله باد، انسان و علف های هرز منتقل می شود.
وی بیان کرد: با توجه به افزایش بارندگی های در فروردین ماه امسال و بالا رفتن رطوبت هوا، امسال این بیماری نسبت به سال های گذشته شیوع بیشتری دارد.
مدیر جهاد کشاورزی درمیان با بیان اینکه گسترش این آفت خسارت زیادی به باغداران درمیان وارد می کند، افزود: با توجه به پتانسیل بالای این بیماری در به خطر انداختن زرشک منطقه همه ساله کارگاه های آموزشی زیادی برای زرشک کاران برگزار می شود.

**مبارزه همگانی و تلفیقی راهکار مهار بیماری
ضیائیان احمدی با تاکید براینکه با مبارزه تلفیقی و همگانی به راحتی می توان این بیماری را از بین برد، گفت: در برخی روستاها همه کشاورزان برای مبارزه اقدام نمی کنند و از طرفی بیشتر باغ های آلوده نیز اراضی کشاورزی رها شده، هستند.
وی هرس درختان آلوده و سم پاشی درختان را 2 روش مهم در مبارزه با زنگ زرشک ذکر کرد و افزود: کشاورزان باید هرساله شاخه های آلوده را هرس کنند و سم پاشی و آبیاری درختان نیز به صورت منظم انجام دهند.
مدیر جهاد کشاورزی درمیان، تنظیم دوره آبیاری درختان، رفع حصار باغات، جمع آوری علف های هرز را از دیگر راهکاری های مبارزه با این بیماری ذکر کرد.
وی اظهار داشت: نیاز است برای مبارزه و نابودی این بیماری یک ردیف اعتباری در نظر گرفته شود تا هر ساله دغدغه تامین هزینه های تهیه سموم را نداشته باشیم.
ضیائیان احمدی گفت: از آنجایی که این بیماری در فصل هایی از سال بر روی سایر گیاهان از جمله غلات و علف های هرز ساکن می شود، کشاورزان بهداشت باغات خود را جدی بگیرند و به صورت مرتب علف های هرز را جمع آوری کنند.
وی افزود: سالانه سه هزار تن محصول زرشک در شهرستان برداشت می شود، درمیان سومین تولید کننده زرشک در خراسان جنوبی است.

** زنگ زرشک در زیرکوه کنترل شد
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه هم گفت: سطح آلودگی بیماری زنگ زرشک در سال های گذشته در شهرستان 500 هکتار بود که با تلاش کشاورزان و همراهی جهاد کشاورزی به 300 هکتار کاهش یافته است.
جواد درویشی ادامه داد: روند آلودگی این بیماری در باغات شهرستان کنترل شده است، در صورت همکاری کشاورزان می توان به راحتی این بیماری را در سطح منطقه نابود کرد.
وی اظهار داشت: سال گذشته توسط جهاد کشاورزی شهرستان 170 لیتر سم رایگان برای مبارزه شیمیایی با این آفت بین کشاورزان توزیع و هرس درختان آلوده در 350 هکتار انجام شد و به صورت هفتگی نیز از باغات آلوده بازدید داشته ایم.

**نابودی زرشک بر اثر آفات، تگرگ و زنگ زرشک
یکی از زرشکاران منطقه قهستان درمیان هم گفت: در چند سال گذشته زنگ زرشک خسارت های سنگینی به کشاورزان منطقه وارد کرده، هر سال این آفت باغات بیشتری را درگیر می کند که این موضوع کشاورزان را نگران کرده است.
علیرضا رضایی افزود: علاوه بر زنگ زرشک در سال جاری انواع آفات از جمله پشه و وقوع تگرگ تمام دسترنج کشاورزان را نابود کرده و خسارت جبران ناپذیری بر روی دست کشاورزان گذاشته است.
وی عنوان کرد: تاکنون جهاد کشاورزی شهرستان برای مبارزه با زنگ زرشک خدمات خوبی از جمله سم رایگان را در منطقه توزیع کرده است اما در برخی مناطق زنگ زرشک با سم پاشی از بین نمی رود و همچنان روند افزایشی دارد.
رضایی یادآور شد: هر ساله کشاورزان منطقه، درختان زرشک خود را بیمه می کنند اما صندوق بیمه جهاد کشاورزی علیرغم شیوع آفات و بیماری ها پاسخگو نیست.
مدیر صندوق بیمه کشاورزی هم در خصوص پوشش بیمه ای زرشک  گفت: این بیماری زیر پوشش بیمه قرار ندارد، برخی بیماری ها با مدیریت کشاورز قابل کنترل است و چون مساحت درگیر این بیماری محدود است می توان آن را کنترل کرد.
جواد غنچه افزود: بیمه وقتی ورود می کند که دست باغدار کوتاه بوده و قدرت کنترل در برابر برخی عوامل طبیعی را نداشته باشد در حالی که بیماری زنگ زرشک قابل کنترل است.