کسب بالاترین بازدهی ممکن در بیمه "ما"

به گزارش ایران اکونومیست؛ چرا شرکت های بیمه اساسنامه ابلاغی بیمه مرکزی را تصویب نمی‌کنند؟ آثار آن برای شرکت ها چیست؟
 
بر اساس اخبار منتشر شده تا کنون چندین شرکت اساسنامه جدید ابلاغی مورد تایید سازمان بورس و بیمه مرکزی را مورد تصویب قرار داده‌اند و شرکت بیمه ما نیز در نیمه اول مرداد ماه 1397 پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده، اساسنامه ابلاغی سازمان بورس و بیمه مرکزی را مورد تصویب قرار داد. از ویژگیهای بارز اساسنامه تبیین و شفاف سازی بیشتر جایگاه سازمان بورس و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بخشها‌ی مختلف به عنوان نهاد ناظر، ارتقای جایگاه اکچوئر و اکچوئری در شرکتهای بیمه، تاکید بر اجرای حاکمیت شرکتی و تبیین جایگاه مدیریت ریسک و حسابرسی داخلی در شرکتهای بیمه می‌باشد که آثار مفیدی را برای ذینفعان به ویژه مجموعه سهامداران شرکتهای بیمه به همراه دارد.
 
بیمه ثالث و درمان زیان ده هستند، دلیل تمرکز شرکت برای افزایش سهم بازار در این رشته‌ها با وجود زیان دهی چیست؟ در خصوص  سودده کردن این موضوع چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
 
طرح این موضوع که رشته بیمه مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه در قبال اشخاص ثالث (بیمه ثالث) زیان ده می‌باشد نیازمند دقت و تعمق بیشتری است. بیمه ثالث دارای ویژگیهایی متمایزی است که بدون توجه به آن ویژگیها، قضاوت در مورد سودده بودن یا زیان ده بودن ممکن است با اشتباه صورت پذیرد. این ویژگیها شامل بازار رو به افزایش (رشد سالانه تعداد دارندگان وسایل نقلیه)، اجباری بودن برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه، مدت محدود و اعتبار یکساله آن می‌باشد. بدیهی است این رشته در صورتی که شرکت‌های بیمه مدیریت ریسک مناسب داشته و استراتژی و راهکار مناسب برای مدیریت رشته شخص ثالث می‌تواند نقدینگی مناسبی را برای شرکت‌های بیمه جهت سرمایه‌گذاری فراهم نماید. در تکمیل این مطلب باید عنوان نمود که بر اساس تبصره 4 ماده 18 قانون بیمه شخص ثالث مصوب سال 1395و آیین‌نامه تعیین سقف حق بیمه شخص ثالث و نحوه تخفیف، افزایش و تقسیط آن مصوب سال 1396، شرکتهای بیمه از ارایه تخفیف‌های افسار گسیخته که پیش از این به دارندگان وسایل نقلیه  ارایه می‌دادند و موجبات خسارات فراوانی می‌شدند منع شدند و تا حد زیادی این موضوع به کاهش زیان ناشی از بیمه شخص ثالث کمک نمود. در شرکت بیمه ما (سهامی عام) بررسی ترکیب پرتفوی شرکت نشان می‌دهد که در سال 1396 و همچنین شش ماهه 1397 نشان می‌دهد که ترکیب پرتفوی شرکت بیمه ما در وضعیت بهینه‌ای قرار دارد و در سال 1396 حدود 21 درصد و در شش ماهه نخست سال 1397 حدود 20 درصد ترکیب پرتفوی شرکت به رشته شخص ثالث با نسبت خسارت به مراتب پایین‌تر از متوسط صنعت بیمه تعلق دارد.
 
در خصوص رشته درمان، این رشته اگر به تنهایی به بیمه‌گذاران عرضه شود در اکثر موارد با زیان برای شرکت‌های بیمه همراه خواهد بود. به عبارت دیگر ماهیت این رشته به گونه‌ای است که باید به صورت بسته بیمه‌ای، همراه با سایر محصولات کم ریسک به بیمه‌گذاران عرضه شود تا خسارت ناشی از آن توسط سایر محصولات کم ریسک تر تعدیل گردد. شرکتهایی که بدون توجه به این موضوع اقدام به عرضه انفرادی بیمه درمان گروهی می‌نمایند خود را در معرض ریسک زیاد و تهدید جدی قرار می‌دهند و همین موضوع می‌تواند منجر به آسیب پذیری شرکت‌های بیمه شود. در این خصوص شایان ذکر است که شرکت بیمه ما در حوزه درمان به منظور تکمیل خدمات بیمه‌ای موردنیاز بیمه‌گذاران بزرگ خود و در راستای مشتری‌ مداری و حفظ آنان اقدام به ارایه بیمه‌نامه‌درمان در کنار سایر بیمه‌نامه‌ها نموده و به دنبال اقیانوس قرمز در این حوزه نمی‌باشد.
 
وضعیت قراردادهای بیمه‌گری با بانک ملت و گروه بانک چگونه است؟ آیا سودده است یا خیر؟
 
با وجود آنکه بانک ملت به عنوان سهامدار شرکت بیمه ما محسوب می‌شود اما شرکت بیمه ما به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل، در قبال حفظ منافع کلیه سهامداران مسوول بوده و پاسخگوست و بر همین مبنا در تعاملات با تمامی بیمه‌گذاران منافع کلیه سهامداران و ذینفعان شرکت بیمه ما را در نظر می‌گیرد و از این رو قراردادهای بیمه‌ای با بانک ملت، مانند سایر مشتریان بر اساس این اصول حاکم بر قراردادهای بیمه‌ای مانند سایر قراردادهای بیمه‌ای منعقد می‌گردد.
 
مغایرت هایی به دلیل قراردادها و خسارت های بانک ملت با بیمه مرکزی وجود دارد، آیا این موضوعات به ضرر سهامداران خرد بیمه "ما"  نیست؟
 
این موضوع مربوط به حوزه صدور بیمه نامه های وثایق مشتریان بانک ملت بوده و در گزارش حسابرسی نیز مورد اشاره قرار گرفته است.  بر همین اساس در پایان سال 96، معادل مبلغ مورد مغایرت از محل سود قابل تقسیم سال 96 ذخیره در نظر گرفته شده است و با توجه به اختصاص ذخیره، آثار مالی آتی برای سهامداران نخواهد داشت.
 
یکی از موارد در اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، حذف مالیات بر ارزش افزوده در بیمه است، آثار آن بر سود و زیان شرکت بیمه "ما" چگونه و چقدر است؟
 
البته حذف و یا کاهش مالیات بر ارزش افزوده تاثیر مثبتی بر سود و زیان شرکت های بیمه خواهد داشت اما با توجه به اینکه مالیات ارزش افزوده در صنعت بیمه تنها اختصاص به رشته درمان دارد و با توجه به سهم این رشته از فعالیت در پورتفوی بیمه در کشور که حدود 23% می باشد، احتمالا آثار چشمگیری در بر نخواهد داشت. به نظر می رسد که حذف مالیات بر ارزش افزوده در تمام رشته فعالیت های بیمه بتواند اثر قابل توجه بیشتری در سودآوری و افزایش منافع شرکت داشته باشد.
 
شرکت مالک 10% سهام لیزینگ ملت به قیمت هر سهم 250 تومان است که در سال 93 خریداری کرده است، با توجه به اینکه سهام هم کنترلی نیست، دلیل این سرمایه گذاری چه بوده است؟
 
مشارکت در شرکت واسپاری ملت با توجه به اقتضای زمان خود یک سرمایه گذاری اقتصادی و با برنامه مشخص بوده است. ارزش خریداری هر سهم واسپاری ملت مبلغ 2364 ریال بوده که در زمان سرمایه گذاری بر اساس شرایط روز بازار، وضعیت قراردادها و چشم انداز عملکرد شرکت محاسبه گردیده و با در نظر گرفتن جمیع عوامل در زمان خود توجیه پذیر بوده است. پس از عرضه سهام واسپاری ملت در بورس اوراق بهادار، با در نظر داشتن سقوط بخشی از بازار سهام در انتهای سال 94 و همچنین رکود بازار خودرو در همان سال، کاهش قیمت سهم واسپاری ملت امری طبیعی است. در حال حاضر و پس از طی یک دوره رکودی، با تحقق EPS 202 ریالی آن شرکت شاهد سیر صعودی قیمت سهم هستیم،  به گونه ای که از ابتدای سالجاری قیمت سهم رشد مناسبی داشته و مرزهای 1800 ریالی را تجربه کرده است که امیدواریم این روند تا رسیدن به جایگاه واقعی سهم ادامه داشته باشد.
 
برنامه و هدف سرمایه گذاری های شرکت چیست؟ عمده سپرده ها در بانک ملت است و همچنین شرکت بخشی از سهم خود بانک ملت و شرکت های تابعه را خریده که منجر به زیان شده است، آیا این خریدها دستوری است؟ اگر نیست با چه هدفی انجام شده است؟
 
برنامه اصلی سرمایه گذاری شرکت دستیابی به منافع حداکثری در چارچوب آیین نامه 60 شورای عالی بیمه و بر اساس بیانیه سیاست های سرمایه گذاری شرکت است. بنابراین ترکیب پورتفوی سرمایه گذاری شرکت بر مبنای اهداف و محدودیت آرایش یافته و سعی بر این است که در هر بخش، بالاترین بازدهی ممکن متناسب با ریسک مربوطه کسب گردد.
 
در بخش سرمایه گذاری در سهام، از مجموعه شرکت های گروه مالی ملت، تنها سهام بانک ملت و شرکت واسپاری ملت در پورتفوی سرمایه گذاری موجود است. هرچند در دو سال گذشته سهام بانک ها با کاهش ارزش روبرو گشته و یا مدت طولانی متوقف بوده است، اما سهام بانک ملت سهام ارزشمندی است و با توجه به رشد قیمت سهم در ماه اخیر، در حال حاضر هیچگونه نگرانی بابت این سهم وجود ندارد.
 
در بخش سپرده های بانکی، میزان سپرده های شرکت نزد بانک ملت از یک سوم تجاوز نمی کند و ملاک انتخاب بانک ها برای سپرده گذاری، شایستگی، خدمات و بازدهی آنهاست که به لطف خدا در این بخش بازدهی مناسبی کسب شده و راندمان خوبی ثبت گردیده است./ع
 
مانده مطالبات از مجموعه بانک ملت 38 میلیارد تومان است، این عدد نسبت به سایر بیمه گذاران غیر متعارف است. در خصوص آن توضیح می دهید؟
 
در مقایسه با حجم معاملات با مجموعه شرکت های بانک ملت، مانده مطالبات بانک رقمی متعارف و مطابق با روال فروش بیمه نامه هاست. علی الخصوص اینکه هیچگونه بدهی معوقی نیز وجود ندارد از اینرو در مقایسه با شرایط صنعت، نه تنها این موضوع نقطه ضعف محسوب نمی شود بلکه نشانگر وصول حداکثری و در اسرع وقت مطالبات است، در این رابطه باید توجه داشت که در بیمه های گروهی، حق بیمه به صورت اقساطی پرداخت می شود و همین امر مانده مطالبات را تحت تاثیر قرار می دهد.  
 
فکر نمی کنید چنین سیاست هایی سبب سلب اعتماد سرمایه گذاران به سهام بیمه ما می شود؟ خریدار حق تقدم ها (تامین سرمایه ملت، بیمه اتکایی امین)
 
در ابتدا شایان ذکر است که حدود 80% از حق تقدم های استفاده نشده متعلق به سهامداران حقوقی و خود بانک ملت بوده است و سهم سایر سهامداران تنها حدود 20% بوده است. همچنین باید در نظر داشت که فرآیند افزایش سرمایه شرکت مطابق با قانون تجارت و تحت نظارت کامل سازمان بورس و بیمه مرکزی انجام پذیرفته و اطلاع رسانی به سهام داران از مسیرهای گوناگون انجام شده است. با توجه به اینکه تعداد زیادی از سهامداران حقیقی شرکت، پرسنل بانک ملت می باشند، به منظور کسب مشارکت صددرصدی ایشان، از طریق روابط عمومی بانک ملت نیز به کلیه پرسنل اطلاع رسانی گردیده است ولی علیرغم اطلاع رسانی فراگیر و مناسب، متاسفانه تعدادی از سهامداران در مهلت قانونی مقرر از حق خود استفاده نکرده اند.
 
با توجه به تعیین ضرب الاجل توسط بیمه مرکزی برای ثبت قانونی افزایش سرمایه و تعهد هیات مدیره مبنی بر انجام و ثبت قانونی قبل از برگزاری مجمع، می بایست که فرآیند افزایش سرمایه بدون فوت وقت و در کمترین زمان انجام می پذیرفت که علیرغم پیچیدگی فرآیند و وجود مشکلات گوناگون، این مهم طبق برنامه زمانبندی قانونی به انجام رسید. شرکت تامین سرمایه بانک ملت به عنوان متعهد پذیره نویس در زمان های مقرر قانونی اقدام به خریداری حق تقدم های استفاده نشده به قیمت روز کرده و قیمت حق تقدم و سهم در آن زمان بر اساس مکانیزم بازار بوده و شرکت بیمه ما و شرکت تامین سرمایه ملت هیچگونه دخالتی در آن نداشته اند، بنابراین اینکه قیمت سهم و حق تقدم در زمان تملک آن توسط تامین سرمایه پایین بوده و در زمان واگذاری به دیگران افزایش پیدا کرده تابعی مستقیمی از قیمت های بازار بوده و متعهد پذیره نویس در انتخاب زمان و قیمت، اختیاری نداشته است.
 
یکی از موضوعات، حجم بالای اتکایی واگذاری آتش سوزی است، احتمالا این بیمه متعلق به بانک است، آیا نمی توان شعب را جداگانه بیمه کرد تا بتوان زیر سقف حداکثر سهم نگهداری باشد تا سود بیشتری عاید شرکت شود؟
 
پورتفوی اتکایی تابعی مستقیم از سابقه و ظرفیت نگهداری شرکت بیمه است. بنابراین با توجه به قراردادهای اتکایی نسبی شرکت، نسبتی از پورتفوی  به صورت اتکایی واگذار می گردد و از اینرو حجم اتکایی واگذاری آتش سوزی مورد اشاره، متعلق به پورتفوی مستقیم اموال و ساختمان های بانک ملت نیست. در همین رابطه باید توجه داشت که سهم اتکایی بر مبنای تفکیک هر ریسک اعمال می گردد و نه یک بیمه نامه به صورت کلی، بنابراین نوع قرارداد با بانک تاثیری در این امر نخواهد داشت.
 
حق بیمه عمر صادره از نمایندگان 90 میلیارد تومان و کارمزد نمایندگان 12 میلیارد تومان – این عدد بر چه مبنایی است و کارمزد چگونه پرداخت می شود؟
 
شرکت های بیمه تابع آیین نامه های شورای عالی بیمه بوده و حق بیمه عمر با توجه به آیین نامه شماره 83 شورای عالی بیمه، محاسبه و پرداخت می گردد.
 
استراتژی سرمایه گذاری شرکت چیست؟ (یکی از موارد در حوزه سرمایه گذاری، عدم سرمایه گذاری در بخش مسکن است)
 
همانگونه که در سوال های قبلی مطرح گردید برنامه اصلی سرمایه گذاری شرکت دستیابی به منافع حداکثری در چارچوب آیین نامه 60 شورای عالی بیمه و بر اساس بیانیه سیاست های سرمایه گذاری شرکت است. بدون شک استراتژی های اصلی شرکت در بخش سرمایه گذاری متنوع سازی پورتفوی، انتخاب طبقه دارایی ها متناسب با منبع سرمایه، افزایش ضریب نقدشونگی پورتفوی و در نهایت انتخاب بهینه ریسک و بازده می باشد.
 
در حال حاضر تیم سرمایه گذاری شرکت تمام زمینه های قابل سرمایه گذاری در کشور را رصد کرده و در حال توسعه و متنوع سازی پورتفوی سرمایه گذاری است. در شش ماه گذشته سرمایه گذاری در اوراق بدهی افزایش یافته که تاثیر مناسبی در بازدهی سرمایه گذاری ها خواهد داشت. همچنین پورتفوی سهام شرکت بهینه سازی گردیده و برنامه هایی هم برای سرمایه گذاری در حوزه های تجاری در دست انجام است.
 
شرکت در چند سال گذشته در حوزه مسکن هم سرمایه گذاری هایی را در حد نیاز انجام داده است، ولی باید توجه داشت که بخش مسکن در طی چندین سال گذشته دچار رکود شدید بود و سرمایه گذاری در آن بخش تنها به عنوان سرمایه گذاری های بلند مدت توجیه پذیر بود.
 
سود مشارکت بیمه های عمر 24.44% بوده، در حالی که سود سپرده ها به طور متوسط 21.5% در صورت مالی اعلام شده است، تفاوت این سود چگونه محقق شده است؟
 
به دلیل ماهیت بلند مدت منابع حاصل از بیمه های زندگی، سرمایه های حاصل از این رشته فعالیت در بخش های میان مدت و بلندمدت و با بازدهی بالاتر سرمایه گذاری می شوند و بر همین منوال سود مشارکت بیمه نامه ها نیز از محل بازدهی همان سرمایه گذاری ها محاسبه و پرداخت می گردد که با هم تناسب کامل دارند. لذا در این خصوص نباید متوسط سود سپرده های بانکی (21.5%) را مد نظر قرار داد.  
 
یکی از مسایل حاد در صنعت بیمه گسترش فروش بیمه های عمر یا فروش ثالث با تخفیف برای تامین نقدینگی است، این موضوع را چقدر برای صنعت بیمه ایران درست ارزیابی می کنید؟
 
از دیدگاه کلان با توجه به اینکه ضریب خسارت در بیمه ثالث بیمه بالاست، در صورت اتخاذ این استراتژی، هزینه های منابع افزایش یافته و بازدهی کاهش می یابد. همچنین منابع حاصل از بیمه های زندگی می باید که به نحو مطلوب و در زمینه های مناسب و با نگاه بلند مدت سرمایه گذاری گردد و در صورت جذب منابع عمر با نگاه تامین نقدینگی برای مصارف کوتاه مدت، امنیت سرمایه گذاری بیمه های زندگی با مخاطره روبرو خواهد گردید بنابر این از دیدگاه کلان، گسترش این دو رشته به منظور تامین نقدینگی شایسته نیست.
 
البته در مورد بیمه های عمر، با توجه به ماهیت این بیمه و اینکه اجباری نیست و همچنین با توجه به این نکته که هرگونه هزینه در بیمه نامه لحاظ می گردد، این موضوع کمتر مورد اقبال قرار خواهد گرفت ولی در رابطه با بیمه شخص خالص این موضوع قبلا اتفاق می افتاده است اما با توجه به اینکه از سال 95 با توجه به تصویب و ابلاغ قانون بیمه شخص ثالث ارایه تخفیف ممنوع گردیده، احتمالا روز به روز کمتر شاهد اینگونه روش ها باشیم.