میبد، آماده میزبانی ارزیابان یونسکو برای ثبت جهانی زیلو

به گزارش ایران اکونومیست؛  'علیرضا ابوالحسنی'  افزود: با برنامه ریزی و هماهنگی های انجام شده، همه مقدمات کار فراهم شده و شهر میبد، امروز /شنبه/ آماده میزبانی از کارشناسان یونسکو است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار میبد در ادامه از برگزاری بیش از 10 جلسه کارگروه زیلو و تشکیل کمیته های هماهنگی در این شهر خبر داد و یادآور شد: شناسایی بیش از 300 کارگاه و دار زیلو، شناسایی و احیای کارگاهها و دارهای فعال تعطیل شده، متروکه و قدیمی و ساماندهی و نظافت آنها و مهیا شدن گذری به نام گذر زیلوبافان که شامل کارگاههای متعدد سنتی و جدید است از دیگر اقدامات انجام شده بوده است.
وی همچنین از اضافه شدن بیش از 50 دار جدید به دارهای موجود خبر داد و اظهار داشت: مهیا نمودن سه واحد رنگرزی سنتی، آماده نمودن بیش از 5 مرکز اموزش تخصصی زیلو که هر کدام شامل چندین دار زیلو و بافنده هست، آماده کردن بیش از 100 کارگاه و دار خانگی برای بازدید و طراحی و ساخت و نصب المان زیلو از دیگر اقدامات انجام شده برای میزبانی از کارشناسان یونسکو است.
به گفته وی آماده نمودن سیما و منظر شهر، متناسب با موضوع زیلو و نقوش آن، استفاده از طرحها و نقوش زیلو در مسیر خیابان و پلهای عابر، برپا نمودن چندین فروشگاه تخصصی زیلو و ادوات مرتبط با آن در چندین نقطه شهر، برپا نمودن نمایشگاهی با موضوع زیلو شامل مستندات و سوابق و مقالات و انتشارات و مفروش نمودن نارین قلعه به طرح سجاده زیلو از جنس کاشی در متراژ 380 متر مربع از دیگر اقدامات انجام شده در این راستا بوده است.
زیلوبافی در شهر میبد سابقه‌ای دیرینه دارد، برخی سابقه آن را به قرن هشتم هـ . ق و دوره مظفریان نسبت می‌دهند. قدیمی‌ترین و در عین حال نفیس‌ترین زیلوهای میبد، به قرن 12 هـ .ق تعلق دارد و بر روی آن بیست و چهار سجاده طراحی شده است.
زیلو یا پلاس، دست بافته ای زیبا و خاص مناطق حاشیه کویری است، این فرش با نوع زندگی مردم منطقه تطابق دارد و بخشی از اعتقادات مذهبی، تاریخ، معماری، طبیعت و گویش مردم این نواحی نیز، بر تار و پود آن نقش بسته است.
زیلو نوعی زیرانداز و کف‌پوش دست‌بافت است که با نخ بافته می‌شود و شباهت زیادی به حصیر دارد و در برخی مناطق ایران استفاده می‌شود.
زیلو هنر مردم شهرستان های کاشان و میبد یزد است.
میبد یکی ازمراکز عمدهٔ زیلوبافی بوده و سال ها قبل، صدها خانوار از محل درآمد آن امرار معاش می‌کردند.
زیلو هرچند به ظاهر یک دستبافته نخی ساده است اما بررسی فنون و تکنیک بافت آن نشان می‌دهد که غنای فرهنگی و فکر و اندیشه بارور شده‌ای در پس هر تار و پود آن خفته است.
زیلو در نقش و بافت، شباهت زیادی به حصیر، اولین دستبافته بشر دارد و مثل حصیر یکی از موارد استفاده آن در مساجد و مصلی و اماکن متبرکه است بنابر این می‌توان احتمال داد که زیلوبافی یا مرحلهٔ تکامل یافتهٔ حصیربافی است یا بافندگان آن از این صنعت الهام گرفته‌اند.
مصالح گلیم، بیشتر از پشم است و مناسب برای مناطق سردسیر، اما مصالح زیلو از نخ پنبه هم مناسب برای مناطق گرمسیر به ویژه حاشیهٔ کویر است.
سال ها قبل، صدها خانوار میبدی از بافتن این هنر و صنعت امرار معاش می‌‌کردند اما در سالهای اخیر تقریبا کنار گذاشته شده بود تا اینکه از سال 88 با تلاش میراث فرهنگی، احیا شد .
تجهیز کارگاه ها ،آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان از جمله اقدامات میراث فرهنگی برای احیای این صنعت تاریخی بوده است.
قدیمی ترین زیلو مربوط به 850 سال پیش است که در موزه میبد نگهداری می شود، نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن 12 هجری قمری است که بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است.
مرکز شهرستان 100 هزار نفری میبد در 50 کیلومتری شمال غرب شهر یزد قرار دارد.