به گزارش ایران اکونومیست، براساس اطلاعیه بورس انرژی که سه شنبه ۲۴ مهرماه
منتشر شد، از ساعت ۱۴ روز یکشنبه ۶ آبان ماه، شاهد عرضه نفت در رینگ
صادراتی بورس انرژی خواهیم بود. این امر براساس مصوبه ۲۷ شهریورماه شورای
هماهنگی اقتصادی صورت می گیرد و گام بزرگی در راستای بی اثر کردن تحریم های
نفتی آمریکا با استفاده از توان بخش غیردولتی است، اقدامی که کاملا در
راستای اجرای بند ۱۳ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر متنوع سازی روش
های فروش نفت و استفاده از توان بخش خصوصی در این زمینه است. بررسی اطلاعیه
بورس انرژی درباره این عرضه نشان می دهد که این بار وزارت نفت برخلاف دفعه
قبلی یعنی سال ۹۰، شرایط مناسبی برای عرضه نفت در بورس درنظر گرفته است و
بخش غیردولتی فرصت بزرگی برای ورود به تجارت نفت ایران دارد. براساس بررسی های صورت گرفته، مهمترین نقاط قوت اطلاعیه بورس انرژی درباره عرضه نفت در رینگ صادراتی این بورس عبارتند از:
الف- حذف محدودیت ها درباره مقصد صادراتی نفت: براساس این اطلاعیه، مقصد حمل و فروش نفت خام سبک خریداری شده آزاد بوده و صادرات به تمام کشورها به جز سرزمین اشغالی فلسطین مجاز است. در واقع، بخش غیردولتی برای اولین بار مجوز پیدا کرده است به تمامی کشورها حتی به مشتریان شرکت ملی نفت ایران نیز نفت بفروشد.
ب- برداشته شدن کف قیمت نفت در بورس: در تجربه قبلی عرضه نفت در بورس یعنی سال ۹۰، قیمت هر بشکه نفت تنها تا 5 درصد زیر قیمت بازار قابلیت انعطاف داشت ولی مطابق با اطلاعیه بورس انرژی، این بار این کف قیمت برداشته شده است زیرا براساس این اطلاعیه، محدوده نوسان قیمت پایه و قیمت مجاز در این عرضه به صورت نامحدود خواهد بود.
ج- حجم اندک محموله های نفتی: براساس اطلاعیه بورس انرژی، محموله‌های نفتی در احجام کوچک یعنی 35 هزار بشکه، خرید و فروش می‌شوند و این امر گام مهمی در راستای تسهیل خرید نفت توسط فعالین. این در حالی است که در تجربه قبلی محموله‌ها در حجم بسیار بزرگ (500 هزار بشکه‌ای) عرضه می شد.
د- مدل مناسب نفت خام عرضه شده در بورس: نوع نفت خام عرضه شده (نفت خام سبک ایران) نیز مناسب و شناخته شده است و به فروش بهتر این محصول در بازارهای جهانی توسط بخش غیردولتی کمک می کند. این در حالی است که در سال ۹۰، این شرایط هم وجود نداشت.
و- شرایط آسان ورود به معاملات نفتی: براساس اطلاعیه بورس انرژی، «پرداخت ریالی 10 درصد ارزش سفارش» تنها شرط ورود به معاملات خرید نفت ایران در این بورس است.
ز- تسهیل شرایط تسویه وجوه خرید نفت از بورس: در این عرضه، 20 درصد بهای نفت معامله شده به صورت ریالی تسویه می‌شود و مابقی یعنی 80 درصد با ارائه ضمانت نامه ریالی پس از فروش نفت به حساب فروشنده (شرکت ملی نفت ایران) به صورت ارزی واریز می شود. این در حالی است که در عرضه نفت خام در بورس در سال ۹۰، خریداران باید 80 درصد بهای محموله را در موعد تحویل و به صورت نقدی تسویه می کردند.
با توجه به آنچه گفته شد، وزارت نفت شرایط خوبی برای حضور بخش غیردولتی در بورس انرژی فراهم کرده است و انتظار می رود فعالان این بخش از فرصت تاریخی به وجود آمده برای ورود به بازار بزرگ نفت خام ایران در جهان نهایت استفاده را ببرد، فرصتی که ممکن است هیچ گاه تکرار نشود.
