نقش خودروسازان در مصرف بی‌رویه بنزین

به گزارش ایران اکونومیست؛ بسیاری از کارشناسان بر این مسئله صحه می‌گذارند که میزان قابل ‎توجه مصرف و هدررفت انرژی در کشور در بخش‎ حمل‌ونقل به ساخت خودروهای داخل برمی‌گردد. به اعتقاد منتقدان خودروهای ساخت داخل، با وجود آن‌که استانداردهای مصرف سوخت، در طول سال‌های اخیر روند رو به رشدی را طی کرده و با تولید بنزین یورو ۴ و ۵ همراه بوده است؛ اما خودروسازان از این قافله عقب مانده و همچنان خودروهایی با مصرف سوخت ثابت تولید می‌کنند، تا جایی که اختلاف میان مصرف واقعی سوخت محصولات تولیدی با استانداردهای موجود از جمله دلایل ارتقای رتبه مصرف انرژی کشور به‌ویژه بنزین در سال‌های اخیر است.

مصرف بالای سوخت خودروها و هدررفت بیت‌المال

رضا علیزاده، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با هفته‌نامه «مشعل» می‌گوید: متاسفانه صنعت خودروسازی در کشور نتوانسته خود را به سطح موردنیاز از نظر استاندارد، مسائل زیست محیطی و ارتقای کیفیت قطعات برساند و ما هنوز با استانداردهای جهانی در بخش آلایندگی، سلامت زیست محیطی و مصرف سوخت فاصله داریم که این فاصله از هر نظر برای منافع ملی ما ضرر دارد.

به اعتقاد وی، با وجود سرمایه‌گذاری بالا در صنعت خودروسازی، حمایت‌های مالی که طی دو دهه اخیر از این صنعت شده است و همچنین ایجاد محدودیت برای واردات خودرو تا سازندگان داخلی بتوانند در فضایی بدون رقیب فعالیت کنند، متاسفانه هنوز به نتیجه مورد نظر نرسیده‌ایم. وی در این باره توضیح می‌دهد که شاید این حمایت‌ها از صنعت خودروسازی غیراصولی بوده است، زیرا صنعت نیازمند رقابت است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اشاره می‌کند: پس از ۴۰ سال حمایت بی‌نظیر از این خودروسازان، نتیجه چندانی عاید نشده است؛ نه کیفیت مناسبی دارند و نه از نظر قیمت توانستند رقابت کنند.

به اذعان وی، اکنون شرایط به گونه‌ای است که نه خریدار راضی است و نه فروشنده. نکته مهم‌تر آن‌که آلایندگی و مصرف بالای سوخت خودروها، هزینه‌های متعددی را بر جامعه تحمیل کرده است.

او که مصرف بالای سوخت خودروها را هدررفت بیت‌المال تلقی می‌کند، توضیح می‌دهد: با وجود تاوانی که از بیت‌المال، جیب و جان مردم پای خودروسازان دادیم، موفقیت چندانی نداشته‌ایم.

علیزاده البته اشاره می‌کند که نباید اقدام‌ها و دستاوردهای صنعت خودروسازی را هم نادیده گرفت که نیاز و مصرف داخل را تامین می‌کنند، اما ضمن آن می‌گوید که اگر بخواهیم نگاهی منطقی داشته باشیم، انتظار مردم و مسئولان از سرمایه‌گذاری که برای خودروسازان شده، برآورد نشده است. آنچه مسلم و واضح است، هم مصرف سوخت نسبت به استانداردهای جهانی در تولید خودروهای داخلی بالاست و هم  میزان آلایندگی زیاد است. این ارقام به شکل معناداری بالاست.

طبق آمار ارائه شده از سوی مریم مهدی‌نژاد، رئیس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل‌ونقل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، بیشتر خودروهای داخلی به‌دلیل کیفیت پایین، دارای آلودگی زیاد و مصرف بالای سوخت هستند، به‌طوری‌که در سال ۱۳۹۶ میانگین مصرف سوخت خودروهای کشور ۷,۷ لیتر به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر بوده است.

به گفته او، ۴۷ درصد سوخت مصرفی در بخش حمل‌ونقل به بنزین و ۳۵ درصد به گازوییل اختصاص داشته است.

سید جواد حسینی کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با هفته‌نامه «مشعل» اظهار می‌کند: موظف هستیم، در تولید خودروهای داخلی متناسب با استانداردهای روزآمد دنیا حرکت کنیم.

پیشنهاد جدید برای جمع‌آوری خودروهای فرسوده

کیفیت؛ همه ماجرا در زمینه مصرف بالای بنزین در بخش خودروسازی نیست و بخشی از مشکل، به آمار بالای خودروهای فرسوده بازمی‌گردد.

ایرنا گزارش داده که بر اساس اطلاعات موجود اکنون ۷,۷ درصد خودروهای کشور، فرسوده هستند که شامل بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو می‌شود. این خودروها به اعتقاد کارشناسان ۶۰ تا ۱۰۰ درصد بیشتر از خودروهای صفر کیلومتر، سوخت مصرف می‌کنند که با اسقاط آنها سالانه ۴۰۰ میلیون لیتر سوخت صرفه‌جویی می‌شود. این گزارش اشاره دارد که به عنوان نمونه بر اساس گزارش‌های رسمی، در سال ۱۳۹۳ بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شد که کاهش ۱۳ هزار میلیارد ریالی در هزینه‌های اقتصادی را به همراه داشت.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، مسئله از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را یکی از تکالیف در زمینه کاهش مصرف بنزین اعلام کرده و به «مشعل» می‌گوید: به‌تازگی پیشنهادی از سوی برخی از نمایندگان در کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی مطرح شده که براساس آن به ازای تولید هر خودرو در داخل یا واردات آن از خارج، چهار خودروی فرسوده جمع‌آوری شود.

به گفته وی، کلیات این طرح در کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تصویب شده و اکنون جزئیات آن در حال بررسی است که ممکن است با تغییراتی همراه باشد.

علیزاده با یادآوری این‌که اکنون آلایندگی در کلانشهرها یک مشکل جدی است، اظهار امیدواری می‌کند که خودروسازان توجه بیشتری به کیفیت محصولات و کاهش آلایندگی کنند و برنامه مناسب‌تری برای کاهش مصرف سوخت در تولیدهای خود داشته باشند.

وی می‌گوید: خودروسازان باید جواب مردم را با برنامه‌ریزی و کیفیت مناسب‌تر، بهتر از این بدهند. مردم ما این همه حمایت کردند و با قیمت‌های بالا، خودروهای متوسط داخلی را خریدند.

سید جواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز اظهار می‌کند که موظف هستیم در تولید خودروهای داخلی، متناسب با استانداردهای روز دنیا حرکت کنیم و خودروهای تولید داخل، متناسب با بنزین یورو ۴ و یورو ۵ باشد. از سویی اگر تولید خودروهای داخل، متناسب با استانداردهای دنیا نباشد، اجازه شماره گذاری خودرو داده نشود.

وی این نکته را هم یادآوری می‌کند که دولت هم باید با ارائه وام، به ارتقای سطح تولیدات خودروسازان داخل کمک کند و اشاره می‌کند: در این زمینه، کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی هم ورود کرده و جلساتی داشتیم تا کار کارشناسی انجام شود.

باید منتظر ماند و دید که معضل همیشگی رشد مصرف بنزین با پیگیری مجلس به چه سمت و سویی خواهد رفت.