به گزارش ایران اکونومیست، بیخود نیست که وقتی نامش بر زبان میآید لرزه بر اندام بسیاری میافتد، کافی است کسی او را در گوشهای، دشتی، صخرهای ببیند و پایی نباشد که قرض نگیرد و از آنجا فرار نکند.
عقرب! بله عقرب با همین جثه کوچکی که دارد چنان ابهتی برای خودش دست و پا کرده است که بسیاری از خلافکاران در سراسر دنیا، پیشوند و پسوند نام مستعارشان را از او وام میگیرند. در بیان توانمندی او همین بس که اگر یک بمب اتم منفجر شود، او را خواهید دید که پس از پایان انفجار آرام و پرابهت از گوشهای خود را نشان میدهد، البته شاید آن زمان کسی زنده نباشد تا راهپیمایی شکوهمند او را پس از پیروزی بر بمب اتم تماشا کند! با این حال صرفهجویی در ذات این موجود فرازمینی است حتی اگر قرار باشد زهر خودش را بر کسی بپاشد. همه اینها را ممکن است با کمی تامل باور کنید اما شاید باورتان نشود که به همین حشره کوچک، جانسخت و صرفهجو میتوان بهعنوان چاه نفت نگاه کرد بهویژه اگر از نژاد ایرانیاش باشد.
همین زهری که او در مصرفش صرفهجویی میکند آنچنان گرانبهاست که چند گرم از آن با چند بشکه نفت برابری میکند. همین مایع گرانبها باعث شده است تا چشم بسیاری از شرکتهای تولیدکننده زهر در سراسر دنیا که مواد اولیه شرکتهای دارویی بزرگ جهان را تامین میکنند به دنبال عقربهای ایرانی باشند.
چند ماه پیش شرکت لاتوکسان فرانسه که کارش تهیه سموم گیاهی و جانوری برای شرکتهای داروسازی است، قیمت یک گرم زهر عقرب مزوبوتوس که در بیابانهای استان خراسان یافت میشود را 19 هزار و 656 یورو برای فروش گذاشته بود. زهری که توسط پرورشدهندههای ایرانی تولید میشود اما از آنجا که حمایتی از آنها وجود ندارد و دربسیاری از موارد کارایی در ایران ندارد از طریق دلال سر از لاتوکسان در میآورد و درنهایت با قیمتهای گزاف به شرکتهای داروسازی دنیا فروخته میشود و بعدها داروی تولید شده از آن با قیمتی گزافتر برای فروش به ایران میآید.
آقای ملکی یکی از کسانی است که مزرعه پرورش عقرب دارد. او که دل پری از دولت، دلالان و سودجویان دارد میگوید که قیمت هر گرم زهر عقرب در بازار آزاد 6 تا 10 میلیون تومان است اما همین سم توسط دلالان خریداری شده و به فرانسه یا آمریکا میرود و با قیمت گرمی 300 میلیون تومان به فروش میرسد.
البته زهر خشک عقرب قیمتی به مراتب بالاتر دارد. یک گرم زهر خشک از 7 گرم زهر مایع به دست میآید و گاه قیمت آن در همین بازار ایران تا 180 میلیون تومان هم میرسد. البته قیمت زهر به خلوص آن بستگی دارد و هرچه خلوص زهر بیشتر باشد قیمتش هم بالاتر میرود.
زهر عقرب بیش از چهارهزار نوع ماده باارزش در درون خود دارد که اصلیترین مصرف آن در صنایع دارویی است اما اگر زهر از خلوص لازم برخوردار نباشد و حین برداشت دچار آسیب شود در صنایع تولید لوازم آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد. ملکی در این باره میگوید: «زهری که در مصارف آرایشی بهداشتی استفاده میشود گرمی بین 6 تا 10 میلیون تومان قیمت دارند، دلیل آن هم این است که زمان برداشت استانداردهای لازم رعایت نشده و پروتئینهای درون زهر شکستهاند. اگر حواست نباشد گرما و سرما هم میتواند روی سم تاثیر مخرب داشته باشد، چراکه سم پس از نیم ساعت از برداشت خود به خود دچار فساد میشود.
بنابراین شما باید این توانایی را داشته باشید که زهر را زنده نگه دارید. یکی از اصول و رموز پرورش عقرب بحث هم همین است.» قیمت بالای زهر عقرب باعث شده است در طول چند سال اخیر بسیاری به ترس خود از عقرب غلبه کنند و با شرکت در کلاسهای مختلف و گاه غیرمفید به فکر راهاندازی مزرعه پرورش عقرب بیفتند و ناکامیهای شغلی گذشته خود را با امید به کسب درآمد میلیونی به فراموشی بسپارند. البته این کار باعث افزایش شکارهای غیرمجاز در کل کشور شد. حدس ملکی این است که چیزی حدود پنجهزار نفر در کشور در حوزه پرورش عقرب به صورت مستقیم و غیرمستقیم فعالیت میکنند. با این حال او میافزاید تعداد کسانی که میتوانند سم را سالم برداشت کرده و از آن نگهداری کنند به اندازه انگشتان یک دست است.
دردسرهای داشتن مزرعه پرورش عقرب
برای داشتن یک مزرعه کوچک پرورش عقرب نکته نخست این است که از تعداد کم عقرب شروع کند. چراکه نخستین کاری که شما باید آن را یاد بگیرید این است که این حشره کوچک گرانبها اخلاقیاتی دارد که قبل از هر چیز باید با آنها آشنا شوید.
مثلا باید بدانید نباید به هر جایی از بدن او که دلتان خواست دست بزنید، این کار شما مساوی با مرگ چاه نفت شماست.
در واقع لمس شما میتواند هزار برابر قویتر از یک بمب اتم عمل کند. دلیل آن هم این است که روی بدن عقرب یکسری پرزهای بلندی وجود دارد که در حکم قلب این جانور هستند، یعنی هر بار که شما بدن عقرب را لمس کنید عمر عقرب را به صورت تصاعدی کاهش میدهید، مثلا اگر به صورت طبیعی عمر یک عقرب یک سال باشد با لمس کردن مداوم شما عمر او به یک ماه کاهش پیدا میکند.
به همین دلیل است که برای جابهجایی او فقط انتهای دم او را میگیرند. از سوی دیگر ملکی میگوید که افراد تازهکار باید با تعداد کم عقرب (100 تا 200 عدد) آنهم با عقرب سخت جانتر شروع کنند تا بتوانند رفتار او را بشناسند.
دراین صورت و در صورت تغذیه مناسب عقرب شما در هر وعده (دو ماه یکبار) میتوانید6 تا 7 گرم زهر از آن بگیرید.
در تمام این مدت هم باید یاد بگیرید که نگذارید او نیشتان بزند چراکه در بهترین حالت باعث نارسایی کبد و کلیه و در بدترین حالت باعث مرگ میشود. بنابراین اگر پرورش عقرب را بهعنوان شغل انتخاب کردهاید و یک نیش ناقابل از او دریافت کردید بهتر است در تصمیم خود تجدیدنظر کنید.
با این حال ملکی میگوید که با اینکه جزء چند نفری است که میتواند زهر عقرب سالم را استخراج کند، دولت هیچ حمایتی از او نمیکند و او دردسرهای فراوانی برای فروش دارد و ارزش تمام زحماتش به جیب کشورهای پیشرفته میرود.
او میگوید زهر عقرب موتور تیوساکسی مستقیم در بحث عملهای جراحی مغز استفاده میشود ولی متاسفانه ما وقتی میخواهیم همین زهر را به عوامل این کار بفروشیم نمیتوانیم و معمولا زهرهایی که ما تولید میکنیم سر از آمریکا و کشورهای پیشرفته درمیآورد و دارو میشود و با افزایش قیمت چندصدهزار تومانی به کشور بازمیگردد. اگر دولت از این موضوع حمایت میکرد، سالیانه میلیاردها دلار ارزآوری میشد.