با ریسک سوداگرانه و بدون ایده نو نمی‌توان بورسی شد

به گزارش ایران اکونومیست؛ صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر ابزاری مالی هستند که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند تا مبالغ جمع شده صرف تامین مالی استارتاپ ها یا ایده های نو شود.

همانطور که از اسم این صندوق‌ها بر می آید ذائقه سرمایه‌گذارانی که روی آن ها سرمایه‌گذاری می‌کنند ریسک را می طلبد اما به تازگی اتفاق جالبی رخ داده؛ سرمایه گذاران حرفه ای و ریسک پذیر حاضر نشدند در صندوق های خطر پذیری که در فرابورس پذیرش شده‌اند سرمایه گذاری کنند.

این موضوع به این معنی است که تحلیل های بنیادیِ سرمایه گذاران آگاه، آن ها را به این نتیجه رسانده که مقدار ریسک حاصل از سرمایه گذاری در استارتاپ هایی که نیاز به سرمایه دارند بسیار بالاست، انقدر که حتی آبدیده‌های این حوزه و آگاهان، حاضر نمی شوند سرمایه خود را در معرض ریسکِ آن قرار دهند.

اما همانطور که گفته شد سرمایه های خطرپذیر فقط بر روی استارتاپ ها انجام نمی‌شود بلکه بر روی ایده‌های نو و ایده‌هایی که حرفی برای ارایه داشته باشند هم سرمایه گذاری می شوند. بسیاری از سرمایه گذاران ریسک پذیر علاقه مندند که ایده های نو را بپرورانند و ریسک شکست آن را به جان بخرند اما متاسفانه این سرمایه‌گذاران نه تنها ریسک استارتاپ های موجود را زیاد دیدند بلکه ایده نویی هم در آن ها نیافتند که آن ایده، آنها را تشویق به سرمایه‌گذاری کند.

از طرفی نیز بازدهی آن‌ها صرفا در حد ادعاهایی است که خود استارتاپ ها مطرح می‌کنند آن ها مدعی هستند سرمایه‌گذارانی خارجی سابقا در آن ها سرمایه گذاری کرده‌اند، ادعایی که بسیاری با بیان دلایل و مدارکی آن را رد می کنند و حتی در خود اکو سیستم استارتاپی و بازار سرمایه نیز هزاران حرف و حدیث راجع به آن وجود دارد.

این موضوع  با امیر هامونی مدیرعامل فرابورس ایران که درباره ارزشگذاری استارتاپ ها و صندوق های سرمایه گذاری جسورانه بود نیز مورد بررسی قرار گرفت؛ در آن گفت و گو امیر هامونی معتقد بود استارتاپ های بزرگی که در حال حاضر در ایران مطرح شده اند ایده یا پتنتی ثبت نکرده اند و صرفا یک کپی از نمونه خارجی هستند.

این موضوع وقتی جالب تر می شود که این استارتاپ ها وقتی دیدند که در بحران مالی به سر می برند و سرمایه گذران آگاه و حرفه ای حاضر به سرمایه گذاری بر روی آنها نیستند  درخواست پذیرش خود را به بورس و فرابورس دادند تا از طریق منابع عامه مردم که حرفه ای هم نیستند، تامین مالی کنند.

چندی پیش رئیس سازمان بورس  به سرمایه گذاران این حوزه هشدار داد که با توجه به ریسک بالای استارتاپ ها آگاهانه و با چشم باز در سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها تصمیم گیری کنند. سرمایه گذاران آگاه این هشدار شاپور محمدی را جدی گرفتند و حاضر نشدند بر روی صندوق های خطر پذیر سرمایه گذاری کنند اما آیا سرمایه گذران غیر حرفه ای هم این صحبت رئیس سازمان بورس را درک می کنند؟

در عین حال رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در تایید این حرف از استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان ایرانی انتقاد کرده که چرا ایده جدیدی ندارند. بهزاد سلطانی در اظهارات خود صراحتا گفته که "استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان ایرانی کپی کار هستند" در صورتی که استارتاپ ها باید از خود ایده داشته باشند. ایده ای که آن ها را تنها به منابع مالی وابسته نکند.

اما اتفاق بدی که پیش بینی می شد گویا در حال وقوع است، با کاهش منابع مالی در استارت آپ ها هر روز خبری از ورشکستگی و جمع شدن آنها می شنویم، گویا حباب کاذبی که ایجاد شده بود در حال ترکیدن است و استارت آپ ها در حال آشنا شدن با دنیای واقعی هستند، دنیایی که باید در آن با تلاش زیاد و ایده های خلاقانه رقابت کنند، نه صرفا اینکه با دفاتر کاری مشابه دفاتر استارت آپ های سیلیکونولی به کار خود رنگ لعاب ظاهری زنند.

کارشناسان این حوزه معتقدند استارت آپ های بزرگ باید قبل از ورشکست شدن و نابودی اکوسیستم استارتاپی به فکر تغییر مدل کسب و کار خود باشند و بدانند که دوره ریخت و پاش های میلیاردی تمام شده است، امروز برای این استارتاپ ها روز آزمون است. گویای ورشکستگی برخی از آن استارتاپ ها این است که یک شرکت تبلیغاتی وابسته به یکی از آن استارتاپ های یاد شده که در خواست پذیرش به بورس و فرابورس داده است به تازگی به علت مشکلات مالی با شرکتی دیگر ادغام شده تا بتواند پاسخگوی هزینه های خود باشد.