انتقاد از طرح تصویب رشته "مراقبت سلامت"

به گزارش ایران اکونومیست، اصغر دالوندی در نشست خبری امروز سازمان نظام پرستاری گفت: در سال‌های اخیر حاشیه‌هایی اطراف سازمان نظام پرستاری وجود دارد. به همین دلیل یکی از اقداماتی که در دوره اخیر انجام شد محور قرار دادن پژوهش در این سازمان بود تا همه چیز مبتنی بر شواهد اعلام شود.
 
وی ادامه داد: افزون بر این، آموزش نیز در این سازمان جهت دهی شد. زیرا نقش پرستاری در آموزش جامعه بسیار مهم است و ما به سمت آموزش مردم در حال حرکت هستیم. به همین دلیل با روسای سازمان‌های هلال احمر و اورژانس به تفاهم رسیدیم تا نقش پرستاری را در جامعه پررنگ کنیم.
 
رئیس سازمان نظام پرستاری در ادامه تصریح کرد: وقتی گفتمان علمی و آموزشی وجود داشته باشد،  بسیاری از مشکلات قابل حل است. چون نظام پرستاری قصد دارد تعامل دو جانبه‌ای با وزارت بهداشت داشته باشند. در این مدت نیز وزارت بهداشت این موضوع را درک کرده که ما قصد داریم به وزارت بهداشت کمک کنیم.
 
وی در ادامه با اشاره به بحث واگذاری صلاحیت حرفه‌ای به سازمان نظام پرستاری در حوزه اجرایی افزود: ما سعی کردیم مسئله تربیت پرستار بیمارستانی به جایی رسانده شود؛ اما امسال می‌بینیم که دو کد رشته بدون ارزیابی دقیق و شاخص‌های مناسب در دفترچه کنکور در خصوص این رشته قرار گرفت. وزارت بهداشت باید در این زمینه پاسخگو باشد. چرا که مشخص شدن زیرساخت‌های جذب هیات علمی بالینی و بورسیه شدن دانشجویان پرستاری اجرایی نشد. به همین دلیل به صراحت گفتیم که با این تفاسیر پیشنهاد ما تمام و جمع شدن ماجرای تربیت پرستار بیمارستانی بود.
 
دالوندی در ادامه با بیان اینکه هدف از تربیت پرستار بیمارستانی افزودن سالیانه ۵۰۰ نفر به جمعیت نیروهای پرستاری بود، افزود: سازمان سنجش نیز علاوه بر این مورد ۱۵ درصد یعنی معادل ۹۰۰ نفر به جمعیت کدرشته‌های پرستاری اضافه کرد. این در حالیست که این رشته نیاز به عرصه فعالیت و مرکز بهداشت دارد. به همین دلیل و با توجه به محقق نشدن معیارهای تربیت پرستار بیمارستانی توجیهی برای ادامه آن نمی‌ماند.
 
رئیس سازمان نظام پرستاری با اشاره به طرح تصویب رشته مراقبت سلامت اظهار کرد: ۸۰ درصد سرفصل‌های این رشته با رشته پرستاری همپوشانی دارد. وقتی پرستاری وجود دارد، تربیت مراقبت سلامت چه معنایی دارد. این موضوع تنش بزرگی است. جامعه پرستاری، مرکز توسعه برد پرستاری، رئیس انجمن علمی و همچنین سازمان نظام پرستاری با این رشته مخالف هستند.
 
وی افزود: بهانه طرح ایجاد رشته مراقبت سلامت این بود که پرستاران با حقوق یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در حوزه بهداشت فعالیت نمی‌کنند، اما کارشناس مراقبت سلامت می‌خواهد بدون درکی از بیمار و بدون اینکه واحد پاتولوژی بگذراند در این زمینه فعالیت کند.  شورای برنامه ریزی نمی‌تواند رشته‌ای که ۴۰ درصد و بیشتر همپوشانی دارد تصویب کند. وقتی پرستاران این بضاعت را دارند که در این حوزه فعالیت کنند، چرا باید رشته و چالش جدیدی ایجاد و نارضایتی شغلی پرستاران را تشدید کنیم.
 
 وی با بیان اینکه پرستاران بیکار زیادی وجود دارند که دوست دارند در حوزه بهداشت فعالیت کنند، افزود: بسیاری از دانشجویان طرحی در نوبت هستند و می‌توانند ظرفیت این شغل را پر کنند. کشوری که تولید ناخالص داخلی آن ۱۰ برابر بیشتر از ایران است، پرستاران را در صف اول مراقبت‌های اولیه از بیماران قرار می‌دهد. به دلیل اینکه نظام ارجاع در کشور حاکم نیست، برای سرماخوردگی نیز مستقیم به پزشک متخصص مراجعه می‌کنیم. چطور بهورز روستایی می‌تواند ۴۷ قلم دارو تجویز کند، اما پرستار نمی‌تواند یک آسپرین تجویز کند؟
 
رئیس سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه امروز دنیا به سمت بیمارستان‌زدایی پیش می‌رود، افزود: در مسیری که پیش می‌رویم راهی به جز توجه به خدمات جامعه‌نگر و تقویت خود مراقبتی در مردم نداریم. به همین دلیل به وزارت بهداشت توصیه می‌کنیم که به سطح اول درمان، ارتقای سلامت و پیشگیری توجه کند و رشته مراقبت سلامت را ایجاد نکند.
 
وی در ادامه بیان کرد: جامعه پزشکی بیمارزدگی را القا کرد و پرستاران را به بیمارستان‌ها کشاند. این در حالیست که فعالیت در بیمارستان‌ها فقط بخشی از وظایف آنها است. بخش دیگری از وظیفه پرستاران در جایگاه مراقبت‌های اولیه تعریف می‌شود. برخی مراقبت‌های پیشرفته در اورژانس نیز می‌تواند توسط پرستاران انجام شود.
 
دالوندی با اشاره به نقش پرستاران در اقتصاد سلامت تصریح کرد: ما باید خدمات مراقبت در منزل را به شدت توسعه دهیم و زیرساخت‌های آن مانند بیمه را فراهم کنیم. ما در حوزه ارتقای سلامت خودمراقبتی مردم، تغییر سبک زندگی و مهارت آموزی آنان به خوبی کار نکردیم. حدود ۱۲۰۰ تا ۱۷۰۰ مرکز مشاوره و مراقبت در منزل ثبت شده، اما آمار دقیقی نداریم که کدام مراکز فعال هستند. چون نظارت خوبی در این زمینه صورت نمی‌گرفت.
 
رئیس سازمان نظام پرستاری با انتقاد از واقعی نبودن تعرفه‌های مراقبت در منزل اظهار کرد: پرستار در شهری مانند تهران نمی‌تواند با تعرفه تزریق آمپول که ۸۰۰۰ تومان اعلام شده در این مراکز فعالیت کند.
 
به گفته دالوندی، ۸۰ درصد نیروهایی که در این مراکز فعالیت می‌کنند، حرفه‌ای نیستند؛ به همین دلیل باید فضای پرستاری از پرستار نماها پاک شود تا مردم طعم واقعی خدمات پرستاری را بچشند.
 
وی تاکید کرد: نظارت‌ بر این مراکز فعلا  بر عهده وزارت بهداشت است، اما در قانون سازمان نظام پرستاری نیز موضوع نظارت بر این مراکز آمده است. در برخی بیمارستان‌های خصوصی، مراکز ترخیص بیمارستان به مرکز مراقبت در منزل تبدیل شده است.  سدی که جلوی مراکز مراقبت در منزل ایجاد شده، باید شکسته شود،  چون این موضوع باعث شده حتی یک بیمار بخش خصوصی نیز به این مراکز ارجاع نشود. بیمارستان‌های خصوصی می‌خواهند بیمار در دست خودشان بماند؛ این در حالیست که بیمارستان موظف است با نزدیک‌ترین مرکز مراقبت در منزل قرارداد ببندد و بیماران خود را به آن ارجاع دهد.
 
دالوندی با بیان اینکه با تعرفه‌هایی که برای این مراکز تعیین شده اعزام پرستار به منازل صرفه اقتصادی ندارد، اظهار کرد: این تعرفه‌ها در سال ۹۵ بازنگری شد، اما با وجود این در شهرهای بزرگ قابلیت اجرا شدن ندارد. با توجه به اینکه تعرفه‌ها صرفه اقتصادی ندارند، بسیاری از این مراکز با وجود اینکه مجوز دریافت کرده‌اند اما فعلا فعالیت نمی‌کنند. تعدادی از مراکز فعال نیز مجبور می‌شوند برای بقای خود از نیروهای غیر حرفه‌ای استفاده کنند.
 
رئیس سازمان نظام پرستاری افزود: تا پوشش بیمه‌ای برای این خدمات برقرار نشود، خدمات مراکز مراقبت در منزل نهادینه نخواهد شد. بیمه نیز گفته است که فعلا موارد سکته مغزی، بیماری‌های قلبی مزمن، خدمات ICU و برخی بیماری‌های کودکان قرار است به صورت آزمایشی بیمه شود. بعد از شش ماه اگر به نفع بیمه‌ها بود شاید پوشش بیمه‌ای به سایر خدمات نیز تسری پیدا کند.
 
به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست محمد شریفی مقدم - معاون پشتیبانی سازمان نظام پرستاری با اشاره به سابقه ۶۰ ساله طرح پرستاری در منزل در دنیا، اظهار کرد: امروز دنیا به سمتی حرکت می‌کند که تخت‌های بیمارستانی کاهش پیدا کند، اما افزایش این تخت‌ها برای ما افتخار است؛ در حالیکه هزینه راه‌اندازی یک تخت بیمارستانی یک میلیارد تومان برآورد شده است.
 
وی با بیان اینکه نقش پرستار در ایران فقط در بیمارستان تعریف شده است، گفت: موضوع مراکز مراقبت در منزل در ایران از دهه ۷۰ آغاز شد چون این نیاز در مردم وجود داشت. در آن زمان ۳۳ مرکز غیرمجاز شناسایی شدند. به همین دلیل در سال ۷۸ آئین‌نامه مراکز مشاوره و مراقبت در منزل تصویب و ۱۰۰۰ مرکز اقدام به دریافت مجوز کردند، اما به دلیل برخی دیدگاه‌های تنگ نظرانه فعال نشدند. در سه سال گذشته وزارت بهداشت روی این موضوع که نیاز مردم به این خدمات به شکلی برآورده شود، حساس شد؛ چون اگر این خدمات از مراکز غیرمجاز دریافت شود خسارت‌بار خواهد بود.   
 
وی همچنینی اضافه کرد: برخی بیمارستان‌های خصوصی گروهی را برای انجام ادامه مراقبت‌های ویژه به منزل بیماران می‌فرستند. این گروه برای ۲۴ ساعت خدمات پرستاری مبلغی بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان دریافت می‌کنند؛ در حالی که  بیماران بستری شده در بخش آی‌سی‌یوی یک بیمارستان خصوصی باید برای هر شب مبلغی معادل سه میلیون تومان بپردازند.
 
شریفی مقدم در ادامه تصریح کرد: در سال ۹۵ با توجه به نیاز مردم و فشار افکار عمومی، تعرفه خدمات مراقبت در منزل به شورای عالی بیمه ارسال شد و برای مثال در این بسته تعرفه‌ای هزینه یک ساعت مراقبت تخصصی پرستاری ۱۸۰۰۰ تومان در نظر گرفته شده بود؛ این درحالیست که هزینه یک ساعت کار پرستاران در بیمارستان‌های دولتی ۴۵۰۰۰ تومان است. در حال حاضر نیز پرستاران ساعتی بیش از ۱۵۰۰۰ تومان اضافه‌کار دریافت می‌کنند.