
اتفاقی که هم ابعاد سازنده داخلی و خارجی دارد و هم میتواند کمکی باشد برای احیای امید در موقعیت فعلی جامعه. اتفاق دیروز به مدد ایستادگی، همراهی، همدلی و تدبیر قسمتهای مختلف جامعه و ساختار سیاسی ایران رخ داد.
حکمی که داده شد در واقع حاصل قدرتنمایی جامعه مدنی در یک چارچوب عقلانی و غیر احساسی از یک سو و تدبیر و تصمیمگیری بخشهایی از حاکمیت بر اساس مطالبات عمومی از سوی دیگر بود.
نمیتوان از بازگشت آقای نیکنام به شورای شهر یزد یاد کرد اما از تلاش بی دریغ رسانهها، احزاب، گروههای اجتماعی و طیفهای مختلف شهروندان و همین طور اقدام پیگیرانه بخشهای مختلفی از مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام و نهاد عالی شوراهای اسلامی شهر و روستا یاد نکرد و سپاسگزار آنها نبود.
اما اهمیت این حکم در چیست؟ نظامهای حقوقی پیشرفته و قدرتمند دنیا هیچ کدام یک شبه و یکدفعه ایجاد نشدهاند. در واقع آنچه که یک نظام حقوقی قدرتمند را برای اداره مطلوب یک کشور میسازد، پویایی آن و امکان تغییر، اصلاح و انطباقش با شرایط و نیازهای روز جامعه است.
قدرت نظامهای حقوقی پیشرفته حاصل تجمیع و تکثیر تصمیمات عقلانی و موفقیتهای حقوقی نظیر اتفاقی است که درخصوص عضویت اقلیتهای مذهبی در شوراها رخ میدهد.
از این منظر اتفاقی نظیر تصمیمی که مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفت، کمکی قابل توجه به قوام یافتن نظام حقوقی کشور ما در پاسخ به مطالبات روز جامعه است.
چرا که از مهمترین خصوصیات یک نظام حقوقی قدرتمند در کنار تضمین تصمیمگیری بر اساس رأی اکثریت، دادن ضمانت برای حفظ حقوق اقلیتها است؛ دو زاویهای که با هم در حکم اخیر مجمع مستتر هستند.
اما از زاویهای دیگر شرایط کنونی کشور، چه در ابعاد خارجی و چه داخلی به سمتی رفته که به گواه بسیاری از صاحبنظران و دلسوزان منافع ملی، مهمترین نیاز ما وحدت و اتحاد داخلی است.
در عرصه بینالمللی دشمنان ایران اصرار دارند تا نظام جمهوری اسلامی را سیستمی ضد مردمی و ضایع کننده حقوق گروههای مختلف اجتماعی، سیاسی، مذهبی و قومی ترسیم کنند.
ادعاهایی در این چارچوب اگر چه چند دهه است که علیه ما ابراز میشود اما اخیراً با سیاستهای ترامپ و همراهی برخی حکام مرتجع منطقه با او، تبلیغات رسانهای و سیاسی در این چارچوب شدت بیشتری گرفته است.
در ابعاد داخلی هم شدت گرفتن زد و خوردهای سیاسی از یک سو و برخی ناآرامیهای شکل گرفته در شهرهای کشور به بهانههای مختلف از سوی دیگر تبلور عینی نیاز امروز جامعه ایران به وحدت هستند.
البته در کنار این عامل هم باید عامل مهم دیگری را یاد کرد که آن هم تجمیع برخی از مطالبات پاسخ داده نشده در حوزه حقوق اقلیتهای فکری، مذهبی، قومی و... است.
این عامل نیز تأثیر بسیار عمیقی بر تضعیف وحدت ملی ما میگذارد. با چنین شرایطی از نظر داخلی و خارجی، تصمیم گرفته شده در مجمع تشخیص مصلحت نظام یک تدبیر کارساز و وحدت آفرین است که میتواند بسیاری از دسیسههای خارجی و ضعفهای داخلی را پوشش داده و خنثی کند.
این تصمیم اما از منظر دیگری هم قابل توجه خواهد بود و آن هم اینکه ما را متوجه این موضوع کند که ایجاد همدلی و وحدت در بین گروههای مختلف جامعه ایران برخلاف آنچه که تصور میشود تا چه اندازه کاری ساده با نتایج سریع است.
واکنش ایرانیان در فضای مجازی به بازگشت یک شهروند زرتشتی به شورای شهر یک شهرستان از یک سو نشان از اهمیت ملی این دست موضوعات در افکار عمومی دارد. به همین اعتبار باید گفت که دایره اهمیت این تصمیم نه در محدوده اقلیتهای دینی بلکه در چارچوب حقوق شهروندی کل ایرانیان معنا و مفهوم خود را پیدا میکند.
این تصمیم از سوی دیگر نیز آشکار میسازد که جامعه ایرانی تا چه اندازه تشنه این دست رخدادها و تصمیمها است. به همین جهت میتوان تصمیم اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام را به فال نیک گرفت و از همه عوامل مؤثر در آن تشکر کرد و برای تکرار آن در ابعادی دیگر امیدوارتر از قبل بود.
اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان در مجلس