اجرای قانون انسداد، آغازی خوب برای اقتصاد ایران

به گزارش ایران اکونومیست؛  دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا که پس از تصدی این پست بارها به اشکال مختلف در مسیر اجرای توافق هسته ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) سنگ اندازی کرده بود، سرانجام 18 اردیبهشت خروج کشورش از این توافق بین المللی را اعلام کرد تا تحریم های یکجانبه این کشور که در 2 سال و نیم گذشته تعلیق شده بود، بار دیگر در دو بازه زمانی 90 و 180 روزه اجرا شود.
تصمیم آمریکا در خروج از برجام با مخالفت دیگر کشورهای حاضر در توافقنامه مواجه شد؛ فرانسه، انگلیس و آلمان به همراه چین و روسیه ضمن اعلان پایبندی به تعهدات خود در برجام، تلاش هایی را برای خنثی کردن و محافظت از شرکت های خود در قبال تحریم های آمریکا کلید زدند.
سران اتحادیه اروپا چهارشنبه شب (26 اردیبهشت) در صوفیه بلغارستان اعلام کردند که به حمایت از فعالیت شرکت های تجاری خود با ایران ادامه می دهند و کمیسیون اروپا روز جمعه در بیانیه ای مطبوعاتی اعلام کرد که روند تجدید «قانون انسداد» را آغاز کرده است تا شرکت های اروپایی فعال در ایران را از تحریم های آمریکا محافظت کند.
بر پایه این بیانیه، قرار است این تمهیدها تا پانزدهم مردادماه امسال و پیش از آغاز دور نخست اعمال دوباره تحریم های آمریکا اجرا شود.
در این پیوند «احمد حاتمی یزد» صاحب نظر پولی و بانکی  اظهار داشت: قانون انسداد یک بار در سال 1996 در پی قراردادی که شرکت نفتی توتال فرانسه برای توسعه فاز یک پارس جنوبی با ایران بسته بود، اجرایی شد.
وی توضیح داد: در آن دوران، توتال قراردادی به ارزش 2 میلیارد دلار با ایران منعقد کرده بود در حالی که طبق قوانین آمریکا نباید بیش از 40 میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری می کرد و در غیر این صورت مشمول تحریم می شد.
حاتمی یزد افزود: در آن دوران «ژاک شیراک» نخست وزیر فرانسه بنا بر قانون انسداد با «بیل کلینتون» رییس جمهوری وقت آمریکا توافق کرد که قرارداد توتال در ایران اجرا شود و تحریمی هم اعمال نشود.
این صاحب نظر پولی و بانکی گفت: اگر اروپایی ها اراده سیاسی در این موضوع داشته باشند می توانند این قانون را اجرا کنند.
حاتمی یزد اظهار داشت: سران کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه در اظهارات اخیر خود اعلام کردند که از شرکت های کوچک و متوسط در برابر تحریم ها حمایت می کنند و اگر در مبادله با ایران ضرر و زیانی متوجه آنها شود، جبران خواهند کرد که این خبر خوبی است.
وی افزود: این کشورها در ادامه از شرکت های بزرگ خواستند با توجه به قدرت اقتصادی که دارند، با ترامپ مذاکره کنند و موافقت آن را به دست آورند بنابراین وضعیت شرکت های بزرگی همچون توتال و بانک های بین المللی روشن نیست و این قانون شامل حال آنها نمی شود.
این صاحب نظر پولی و بانکی پیش بینی کرد: ممکن است اتحادیه اروپا با این کار بخواهد نظر مثبت ایران را جلب کند تا در آینده بر سر موضوعاتی چون توان موشکی و نفوذ منطقه ای کشورمان مذاکره شود.
حاتمی یزد ابراز امیدواری کرد، روند مذاکره با کشورهای اروپایی عملیاتی و قانون انسداد نیز برای ایران به خوبی اجرا شود.

** باید از سال ها پیش مبنای مبادله ارزی به یورو تغییر می کرد
این صاحب نظر پولی و بانکی همچنین در ادامه درباره اقدام ایران برای تغییر ارز گزارشگری به یورو و نیز تمایل اروپا به مبادلات تجاری بر پایه یورو با ایران اظهار داشت: با توجه به قطع روابط سیاسی ایران و آمریکا در چهار دهه گذشته و نیز تحریم های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان، باید از سال ها پیش مبنای مبادلات تجاری ایران از دلار به یورو تغییر می کرد و ذخایر ارزی نیز به یورو نگهداری می شد.
حاتمی یزد افزود: البته شرکت ملی نفت تا حدودی این تغییر را در زمان تحریم ها آغاز کرد و در قراردادهای فروش و هنگام صدور فاکتور نفت قید می کرد که خریدار می بایست معادل یورویی مبلغ مورد معامله را به حساب ایران واریز کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: باید گزارش های مالی ایران از این پس بر مبنای یورو باشد و همچنین ذخایر ارزی کشور نیز بر این اساس نگهداری شود زیرا می تواند دردسرهای آمریکا برای منابع ایران را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه هنوز مردم به تغییر ارز از دلار به یورو عادت نکردند، گفت: اکنون یورو یک واحد پولی پذیرفته شده در سراسر جهان است و باید مردم نیز به این رویه عادت کنند چرا که در گذشته های دور نیز ارز رسمی ایران پوند انگلیس بود که بعد از تضعیف آن، دلار انتخاب شد.
حاتمی یزد تاکید کرد: تغییر ارز رسمی از دلار به یورو امکان پذیر است زیرا این رویه در پنج کشور عمده اقتصاد دنیا همچون برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که در اتحادیه بریکس (BRICS) عضو هستند نیز مطرح و در حال پیگیری است.
وی اظهار داشت: تغییر ارز از دلار به یورو سخت است اما اقدامی ضروری به شمار می رود.

** همراهی کشورهای بزرگ اروپایی موفقیتی برای ایران است
«علی اکبر نیکو اقبال» عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران نیز  درباره اجرای قانون انسداد در اروپا اظهار داشت: اتحادیه اروپا با هماهنگی چین و روسیه در تلاش است که تحریم های آمریکا را سست تر کرده و ممنوعیت مبادله با ایران را تا حدودی برطرف کنند.
وی اظهار داشت: این شروع خوبی برای ایران است که توانسته همراهی کشورهای بزرگ اروپایی را به دست آورد و می توان گفت موفقیت نسبی برای کشور است.
نیکو اقبال تاکید کرد: البته نباید فراموش کنیم که این کشورها روابط اقتصادی خوبی با آمریکا دارند که نمی خواهند به دلیل حمایت از ایران، امتیاز مبادلات تجاری با آمریکا را از دست بدهند بنابراین ما باید تلاش کنیم این توفیق نسبی را با موفقیت های دیگر همراه کنیم.

**استفاده از یورو به نفع ایران است
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران همچنین درباره تغییر مبادلات تجاری کشور از دلار به یورو نیز گفت: با توجه به تحریم های مورد نظر ترامپ علیه ایران، از این پس معاملات ارزی بر اساس دلار غیرممکن می شود و بنابراین این تغییر به نفع کشور است.
این کارشناس اقتصادی گفت: تغییر مبادلات از دلار به یورو حتی از معاملات پایاپای نیز بهتر است زیرا امکان دارد بسیاری از محصولات کشورهای دیگر را استفاده نکنیم در حالی که می توانیم به کمک تغییر ارز، درآمدهای ارزی نیز داشته باشیم.
نیکو اقبال در عین حال افزود: نباید فراموش کرد که شرکت های بزرگی همچون توتال و زیمنس به دلیل جریمه های سنگین آمریکا از معامله با ایران هراس دارند و بنابراین درصدد هستند فعالیت های اقتصادی خود با ایران را به صفر برسانند.
وی معتقد است اگر ایران بتواند دریچه های گفت و گو را با کشورها بگشاید و به توافق های بیشتری دست یابد، اثر تحریم های یکجانبه آمریکا بر کشورمان به مراتب بسیار کمتر از سال های 90 و 91 خواهد بود.