حدود یک سال از فراخوان شرکت نفت و گاز اروندان به عنوان شرکتی حاکمیتی
برای واگذاری راهبری و پشتیبانی بخش های مختلف میدان یادآوران و آزادگان
شمالی از جمله بهره برداری از این میادین می گذرد. مقوله ای که بر اساس
ماده ۲ و ۳ قانون اصل ۴۴ شرکت‌های بهره برداری جزو دسته سوم هستند که این
دسته مبین حاکمیتی بودن این شرکت‌هاست و بر همین اساس٬ شرکت‌های بهره بردار
مانند مناطق نفتخیز جنوب، نفت مرکزی، فلات قاره، ارواندان و ... غیرقابل
واگذاری هستند زیرا وظیفه حاکمیتی بر عهده دارند.بر این اساس واگذاری کار بهره برداری از میادین به شرکت‌هایی جز شرکت‌های دولتی و بهره بردار خلاف قانون است ولی شرکت بهره برداری نفت و گاز اروندان به استناد مصوبه نامشخص هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران اقدام به مهیا کردن شرایط واگذاری این وظیفه حاکمیتی٬ به شرکت‌های خصوصی کرده بود.
البته علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، در زمان صدور این فرخوان در پاسخ به مهر گفته بود این شرکت برای بخش بهره برداری به طور «آزمایشی» و در راستای توان سنجی پیمانکاران داخلی اقدام به برگزاری این فراخوان نموده است. البته در این واگذاری تنها بخش بهره برداری (operation) به پیمانکار بخش خصوصی واگذار می شود و بخش نظارتی همچنان بر عهده شرکت نفت و گاز اروندان است.
واگذاری میدان عمل
حال با گذشت یکسال از این فراخوان، حبیب الله بیطرف، معاون امور مهندسی پژوهشی فناوری وزیر نفت در چهارمین همایش تولید پایدار گاز با تاکید بر اینکه باید برون سپاری ( کاهش نقش تصدی گری دولت) را تقویت کنیم، گفت: شرکت ملی نفت ایران طی مصوبه ای که تاییدیه و مصوبه هیات وزیران را نیز کسب کرده، اجازه دارد تا دو واحد بهره برداری از مجموعه های مختلف صنعت نفت را به شرکت های معتبر و تراز اول بین المللی بسپارد.
حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت در امورگازی در همین راستا گفت: با وجود دریافت این مصوبه از هیات وزیران هنوز برونسپاری در صنعت گاز به شرکت های بین المللی انجام نشده است. البته هنوز متقاضی نیز در این زمینه برای صنعت گاز مراجعه نکرده است.
به گفته این مقام مسوول سپردن بخش بهره برداری به شرکت های تراز اول بین المللی به معنی واگذاری کامل نیست و نقش نظارتی کاملی بر آن برقرار است. در نتیجه به هیچ عنوان نقش حاکمیتی ایران در این زمینه تحت الشعاع قرار نمی گیرد.
لزوم توجه بیشتر به بخش داخلی
وزارت نفت در راستای ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاران خارجی اقدام به ایجاد تحولاتی در این صنعت نمود که از جمله آن می توان به قراردادهای جدید نفتی موسوم به آی.پی.سی اشاره کرد. دستاورد این تحول امضای قرارداد توسعه ای بخشی از فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال فرانسه، میدان های نفتی آبان و پایدار غرب با شرکت زاروبژنفت روسیه و ۲ میدان سپهر و جفیر است. این در حالی است که وزیر نفت قول امضای ۱۰ قرارداد نفتی تا پایان سال گذشته را داده بود. اهرم دیگری که در راستای ایجاد جذابیت برای حضور سرمایه گذاران در نظر گرفته است، امکان برونسپاری بهره برداری به شرکت های تراز اول بین المللی است. با این وجود به نظر می رسد در شرایطی که موقعیت برجام به دلیل کارشکنی های ایالات متحده آمریکا محل بحث قرار گرفته و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری در کشور را تحت الشعاع قرارداده، تمرکز و تکیه بر توان داخلی و تقویت آن اهمیت بیشتری می یابد. البته وزارت نفت در کنار جذب سرمایه خارجی این مهم را نیز مد نظر دارد، اما به گفته کارشناسان و متخصصان حوزه این مقوله جدیت بیشتری می طلبد.
