تاملی بر تهدیدها و فرصت های فروشگاه های زنجیره ای، فروشگاه های زنجیره ای به مجموعه ای از فروشگاه ها اطلاق می شود که با مدیریت واحد در سطح یک شهر استان،کشور و گاهی چندین کشور با برندی واحد مشغول به فعالیت هستند، در ارتباط با تاریخچه فروشگاه های مذکور در جهان ، اَقوال متعدد است، برخی نخستین فروشگاه زنجیره ای را به قرن هجدهم و عده ای نیز به قرن نوزدهم نسبت می دهند، اما به هر ترتیب می توان با قاطعیت بیان کرد که عمر فروشگاه های زنجیره ای (فارغ از عنوان و برندی خاص) حداقل به یکصد سال پیش باز می گردد و برای نخستین بار چنین مجموعه هایی در غرب مشغول به فعالیت کردند.
در ایران، نخستین فروشگاه زنجیره ای در سال1340 توسط چند برادر راه اندازی شد و به تدریج بر تعدد و تکثرِ چنین مراکزی با برندها و عناوین متعدد و متنوع تری افزوده شد.
در سالیان اخیر، به میزان قابل توجهی تعداد این فروشگاه ها افزایش یافت و اگر در دهه های گذشته، تنها در کلانشهرها و مناطقی خاص شاهد فعالیت این فروشگاه ها بودیم، امروزه حتی در شهرهای کوچک نیز شاهد افتتاح و فعالیت چنین مراکِزِ نسبتا بزرگِ توزیعِ محصولات و کالاهای مورد نیاز مردم هستیم.
با رشد و تعدد فزاینده فروشگاه های مذکور، مباحث و اظهار نظرها در خصوص تهدیدات و فرصت های این مراکز نیز بیش از پیش افزایش یافته است، اگرچه اکثریت قریب به اتفاق متقاضیان خرید محصولاتی که در این فروشگاه ها عرضه می شود و به تعبیری جامعه هدف این فروشگاه ها دید و نگاه مثبتی به این مراکز دارند، اما به موازات آن کم نیستند فروشگاه هایِ خُرد و کوچک موسوم به سوپرمارکت ها که آن را تهدیدی برای بقاء و حیات خود تلقی می‌کنند.
از تخفیف های آنچنانی تا اشتغالزایی برای جوانانیکی از مشتریان برندهای خاص فروشگاه های زنجیره ای است با اشاره به مزایای متعدد مراکز مذکور اظهار کرد: فارغ از عنوان و اسم و رسم این فروشگاه ها، نفس فعالیت این مراکز مثبت و سازنده به شمار می رود.
وی افزود: یکی از نکات مثبت این فروشگاه ها به تخفیفاتی معطوف می شود که در اِزای خرید از این مراکز، نصیب مشتریان می شود که بالتبع این موضوع کمتر در سوپر مارکت ها و مراکز توزیعِ خُرد دیده می شود.
این خریدار بیان کرد: مدیریت بهینه زمان از دیگر نکات مطلوب فعالیت این فروشگاه ها به شمار می رود، به صورتیکه گاهی از جوراب تا مواد غذایی و شوینده های مورد نیاز خانوارها و در برخی از فروشگاه ها حتی لوازم خانگی همچون یخچال، فریزر و...در یک محدوده و مکان مشخص تجمیع شده که این امر، نکته مثبتی است که در سایه آن صرفه جویی در وقت و مدیریت بهینه آن حاصل می شود.
این مشتری دائمی فروشگاه های زنجیره ای در ادامه افزود:حضور چندین جوان و اشتغال آنها در این مراکز در شرایطی که کشور با بحران بیکاری مواجه است، مزیت مثبت دیگر فعالیت این فروشگاه ها به شمار می رود و در صورت توجه به قرعه کشی هایی که گاهی در این فروشگاه ها برگزار می شود، بیش از پیش به فوائد فروشگاه های زنجیره ای پِی می بریم.
ضرورت توجه به جانمایی فروشگاه های زنجیره ایمحمد رضا حدادی، یکی از سوپرمارکت داران فعال در غرب استان تهران با انتقاد از رشد بی رویه فروشگاه های زنجیره ای، در بسیاری از شهرهای کشور از جمله غرب تهران اظهار کرد: مراکز مذکور با تبلیغات بسیار، آنچنان مشتری جذب کرده‌اند که در سالیان اخیر، بسیاری از سوپرمارکت داران مجبور به تعطیلی یا تغییر شغل شده اند و بالتبع در شرایطی که رکود بر اقتصاد کشور حاکم شده و قدرت خرید مردم کاهش یافته؛ این موضوع ضربات سختی را به سوپرمارکت داران تحمیل کرده است.
وی افزود: برخی عنوان می‌کنند فروشگاه های زنجیره ای باعث افزایش فرصت‌های شغلی برای جوانان جویای کار شده، در حالیکه با در نظر گرفتن تعداد سوپرمارکت هایی که در اقصی نقاط کشور مجبور به تعطیلی شده اند، به این واقعیت پی خواهیم برد که آنچنان که ظاهر امر نشان می دهد توفیقی در اشتغالزایی در سایه فعالیت فروشگاه های زنجیره ای بوجود نیامده است.
جمشید حدادی، رئیس اتحادیه سوپرمارکت داران کرج معتقد است: باید دقت نظر هر چه بیشتری در جانمایی فروشگاه های زنجیره ای لحاظ شود و در صورت راه اندازی چنین مراکزی در مناطقی که در جوار یا نزدیکی آنها، مراکز و واحدهایی همچون قصابی، خوار بار فروشی، سوپرمارکت و سایر مغازه های این‌چنینی فعالیت می‌کنند؛ تهدیدات و آسیب های بسیاری متوجهِ این صنوف خواهد شد .
به هر ترتیب با عنایت به شرایط موجود، یقینا استمرار این وضعیت، باعث تعطیلی هر چه بیشتر واحدها و صنوفی همچون پروتئین فروشی ها، خواربار فروشی ها، قصابی ها و...خواهد شد و انتظار می رود با اتخاذ تدابیر لازم، مراکز مذکور نیز از امکانِ خریدِ محصولات و کالاهای مورد نیاز مردم با قیمت های پایین تر و ارائه و عرضه آن با تخفیف های لازم به مشتریان فراهم شود و به موازات آن، مراکز ذی ربط تمهیداتی را پیش بینی کنند که در شعاع خاصی از فروشگاه های خُرد، امکان راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای امکان پذیر نباشد، یقینا در صورت حصول این امر، ضمن برخورداری از مزایای فروشگاه های زنجیره‌ای می توان در حفظ موقعیت شغلی و تجاری مراکز توزیعِ خُرد پروتئین، خواربار و...نیز موفق عمل کرد.
