به گزارش ایران اکونومیست؛ دکتر ابراهیم شکیبا ، گفت: از همان روزهای نخست پس از زلزله 35 تا 40 تیم غربالگری به مناطق زلزله زده استان کرمانشاه اعزام کردیم و هنوز هم خدمت رسانی آنها ادامه دارد.
به گفته وی، تاکنون بیش از 73 هزار نفر غربالگری شده اند، با این هدف که آیا به مداخله و حمایت روانی نیاز دارند یا خیر.
او افزود: اگر پاسخ غربالگری مثبت بوده باشد، بسته به وضعیت روحی، فرد آسیب دیده زیرپوشش حمایت روانشناس و کارگروه اجتماعی چند نفره قرار می گیرد.
آنچنان که شکیبا بیان کرد: از بین کسانی که غربالگری شده اند، 13 هزار و 986 نفر نیازمند مداخله بوده اند که پنج هزار و 300 نفرشان در روستا و مابقی در شهر ساکن هستند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه افزود: از این تعداد، سه هزار و 263 نفر نیازمند ارجاع فوری، پنج هزار و 402 نفر نیازمند مددکاری اجتماعی، چهار هزار و 271 نفر نیازمند مداخله انفرادی و هزار و 50 نفر هم نیازمند مداخله گروهی بوده اند.
او تاکید کرد که ارائه خدمت رسانی به این افراد همچنان ادامه دارد و ما در تلاشیم که طی یک ماه آینده ارائه خدمات روانی را تکمیل کنیم و به پایان ببریم.
**استقبال مشروط از گروه های مددکاری خصوصی
شکیبا از حضور گروه های مددکاری و روانشناسی خصوصی برای حضور در مناطق زلزله زده کرمانشاه استقبال کرد و گفت: اگر متقاضیان بخش خصوصی مدرک روانشناسی بالینی و مورد تایید وزارت بهداشت داشته باشند و بتوانند 2 هفته به صورت مداوم در مناطق زلزله زده حضور داشته باشند، از نظر ما هیچ مشکلی وجود ندارد.
وی در عین حال تاکید کرد که همه گروه های مددکاری و روانشناسی، باید آموزش دست کم 6 ساعته دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه را هم ببینند و پروتکل مورد تایید وزارت بهداشت را اجرا کنند.
در کنار خدمات دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سازمان بهزیستی هم علاوه بر اعزام تیم های سلامت روان به مناطق زلزله زده، اعلام کرده است که زلزله زدگان می توانند برای دریافت مشاوره های رایگان با خط صدای مشاوره با شماره 1480 تماس بگیرند.
** زلزله زدگان نباید تنها بمانند
نکته مهم روانشناختی این است که مشکلات روحی و روانی زلزله زدگان دست کم باید تا 6 ماه و در کودکان تا 2 سال پیگیری شود.
به همین دلیل حضور مستمر تیم های سلامت روان و مددکاران در کنار زلزله زدگان برای کاهش استرس و فشار روحی و روانی ناشی از پیامدهای ناگوار و تلخ زلزله ضروری به نظر می رسد؛ بویژه اینکه زلزله زدگان با مشکلات جدیدتری مانند کسب و کار خراب، بازسازی کند و نامطلوب خانه هایشان، گرمای طاقت فرسای هوا و احتمال ابتلا به بیماری های واگیر روبرو هستند.
دکتر مجید درویشی، متخصص روانشناسی و مشاوره در این باره ، گفت: از آنجایی که پیامدهای روانی ناشی از زلزله سلامت روانی و هیجانی افراد منطقه را به خطر می‌اندازد و باعث ظهور مشکلات رفتاری و روانی مثل اختلال در تمرکز و تصمیم گیری، کنترل نشدن احساسات، احساس گناه و ناامیدی، اختلال در خواب و کابوس‌های شبانه، بی‌تفاوتی و گوشه‌گیری نسبت به همه‌چیز و همه‌کس، شب‌ادراری و خواب های وحشتناک در کودکان، اضطراب و افسردگی می‌شود و این حجم بزرگ از مشکلات نیازمند تفکر هوشمندانه روان شناسان و روانپزشکان بوده است.
او افزود: علائم عمده اختلال استرس پس از سانحه (P.T.S.D) مثل کابوس‌های شبانه، تداعی مکرر صحنه‌های حادثه در ذهن افراد، رفتار تهاجمی و پرخاشگرانه، بدبینی نسبت به دیگران، کاهش تمرکز، مشکلات در بروز احساسات و خواب منظم و غیرعادی است.
درویشی واکنش‌های روانی پس از زلزله را از دیدگاه روانشناسی شامل پنج مرحله دانست و عنوان کرد: مرحله اول مرحله تماس با ضربه است که چند دقیقه پس از حادثه بروز می کند، افراد دچار وحشت شدید می شوند و قدرت انجام هیچ کاری را ندارند و بهت زده می شوند که این مرحله معمولا کوتاه و گذراست.
وی در مورد مرحله دوم که مرحله قهرمانگرایی است، گفت: در ساعات اولیه وقوع حادثه بین افراد حاضر در صحنه همبستگی ایجاد می شود و اشخاص سالم برای کمک به دیگران به شدت کمک می کنند.
مرحله سوم، مرحله فراموشی غم، مرحله ای است که یک هفته تا چند ماه پس از بروز حادثه همزمان با رسیدن نیروهای کمکی، افراد امیدوار می شوند و حالت آرامش و احتمالا نشاط پیدا می کنند.
مرحله چهارم، رو به رو شدن با واقعیت است که 2 تا سه ماه بعد از زلزله بروز می کند. در این مرحله افراد تازه متوجه عمق خسارات و فقدان هایشان می شوند یعنی دوباره روحیه خود را از دست می دهند، بشدت افسرده و مضطرب می شوند و احساس تنهایی می کنند.
مرحله پنجم، مرحله تجدید سازمان است که 6 ماه تا یک سال بعد از وقوع حادثه بروز می کند. در این مدت فرد درک می کند که باید متکی به خود باشد. عدم رسیدن به تعادل در این مقطع منجر به باقی ماندن علائم روانی مثل افسردگی در فرد می شود.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان در 11 کیلومتری بخش ازگله و 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه 620 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشته است.
این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 930 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرد و براساس ارزیابی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بیش از 100 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب کلی و جزئی دیده اند.
