به گزارش ایران اکونومیست، زمین لرزه ویرانگر 21 آبان در غرب کرمانشاه، 41 هزار واحد مسکونی را تخریب کرد و به حدود 60 هزار واحد هم خسارت زد.
حدود 10 درصد از این واحدها، مسکن مهر و بقیه هم ساختمان های شخصی ساز یا تعاونی بودند که بیشتر آنها زیرپوشش بیمه حوادث و زلزله قرار داشتند اما برخلاف تصور اولیه زلزله زدگان، دریافت خسارت از بیمه‌ها تبدیل به یک هفت خوان شد.
زلزله‌زده‌ها اکنون در کنار سرمای طاقت فرسا و سختگیری و کم کاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مصوب، مجبورند بدحسابی برخی شرکتهای بیمه را هم تحمل کنند.
اصلی ترین امید زلزله زدگان برای آغاز عملیات بازسازی خانه هایشان، دریافت تسهیلات از بانک ها و خسارت بیمه‌هاست؛ امیدی که با گذشت بیش از 80 روز از واقعه هنوز برای بسیاری از آنان به ثمر نرسیده است.
**شکایت می کنیم اعتراض به کم‌توجهی و سهل انگاری شرکتهای بیمه تا جایی بالا گرفت که هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه 'تهدید به شکایت قضایی' کرد.
استاندار کرمانشاه وقتی دید از عمل به وعده‌ها خبری نیست، روز 30 دی تهدید کرد: اگر شرکت های بیمه تعلل و کوتاهی کنند از آنها رسما شکایت و آنها را دادگاهی می کنیم و با هیچ کس مماشات نمی‌کنیم.
بازوند چهار روز بعد در جلسه با مدیران بیمه البرز و آرمان، 2 شرکت بدهکار اصلی به زلزله زده ها، گفت: بیمه های آرمان و البرز پرداخت حق بیمه مردم زلزله زده را به شوخی نگیرند زیرا هرگونه کوتاهی در این زمینه ظلمی آشکار در حق مردم حادثه دیده استان است.
او پنج بهمن هم تاکید کرد: شرکت های بیمه آرمان و بیمه البرز با گذشت 73 روز از واقعه زلزله هیچ توجهی به مناطق زلزله زده و تعهدات خود ندارند.
**شیطنت آرمان! حدود یک چهارم از 38 هزار واحد مسکن مهر استان کرمانشاه در زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان آسیب جزئی و کلی دیده اند؛ واحدهایی که پرونده های خسارت بیمه آنها در پیچ و خم های اداری 'بیمه آرمان' گیر کرده است.
آرمان شرکتی است که بانک مسکن برای بیمه کردن تسهیلات مسکن مهر انتخاب کرده اما صدای اعتراض مدیران این بانک را هم در آورد و آنان معتقدند که این بیمه 'وقت تلف کرده است'.
حسن ریحانی پور، مدیر شعب بانک مسکن استان کرمانشاه سوم بهمن تاکید کرد که این بانک از 30 آبان ارسال گزارش واحدهای خسارت دیده مسکن مهر به بیمه آرمان را آغاز کرده است.
به گفته او، در مجموع تا اول بهمن گزارش خسارت 10 هزار و 255 واحد ارسال شده اما بیمه آرمان هیچ اقدامی برای پرداخت خسارت ها انجام نداده است.
به باور ریحانی پور، این رفتار مسئولان بیمه آرمان نوعی 'بازی و شیطنت' است زیرا 'گرچه آنها می گویند مبلغ 12 میلیارد تومان در حساب بانک مسکن دارند اما تا وقتی لیست پرداخت خسارت از سوی بیمه به ما ارسال نشود، بانک امکان پرداخت به مالکان خسارت دیده را ندارد و نمی تواند با مبلغ موردنظر کاری کند.'
**قول تسویه از سوی دیگر، مصطفی شمس، معاون فنی بیمه آرمان گفت: حجم بالای کار و تعداد زیاد پرونده ها و همچنین اعلام تدریجی آنها از سوی بانک مسکن مهمترین دلایل تاخیر در پرداخت خسارت مالکان مسکن مهر است.
او وعده داد که حتما 'تا پایان بهمن ماه' به تمام گزارش‌هایی که بانک مسکن تاکنون ارسال کرده، رسیدگی و خسارت مالکان مسکن مهر کرمانشاه را پرداخت می کنیم.
شمس البته گفت: پس از بازدید کارشناس های ما مشخص شده که حدود 2 هزار و 500 واحدی که گزارش خسارت داشته اند، آسیبی جز ترک مویرگی در کار نبوده است؛ بنابراین تنها به حدود هفت هزار و 500 واحد، خسارت بیمه پرداخت می شود.
استاندار کرمانشاه چهارم بهمن با اشاره به تهیه لیست پرداخت حق بیمه مردم توسط بیمه آرمان، اظهار داشت: این بیمه پس از 70 روز از وقوع حادثه زلزله در استان به تازگی لیستی به استان تحویل داده که در سه مرحله در بهمن ماه بیمه ها پرداخت می شود باید مسئولان این بیمه پاسخ دهند که چرا در این 70 روز کوتاهی و در این زمینه تعلل کرده اند و هنور هم قصد دارند که پرداخت حق بیمه را به چند روز دیگر موکول کنند که به هیچ عنوان برای ما پذیرفتنی نیست.
به گفته معاون فنی بیمه آرمان 'مجموع خسارت پرداختی به مالکان خسارت دیده حدود 30 میلیارد تومان است.'
**البرز؛ بدهکار بزرگ اما میزان خسارتی که بیمه آرمان باید به زلزله زدگان بپردازد، به یک پنجم بدهی بیمه البرز هم نمی رسد.
همه واحدهای مسکونی خانواده‌های شهدا و ایثارگران استان کرمانشاه زیرپوشش بیمه آتش سوزی و حوادث این شرکت بیمه‌ای هستند؛ طبق برآوردها در زلزله 21 آبان حدود 13 تا 14 هزار واحد متعلق به این خانواده ها تخریب یا دچار خسارت شده اند.
آنچنان که بختیار بالت، مدیر بیمه البرز استان کرمانشاه به خبرنگار ایرنا گفت: تعداد واحدهای خسارت دیده زیرپوشش این بیمه در زلزله کرمانشاه دست کم 12 هزار واحد است که با توجه به استمرار گزارش خسارت ها، احتمال دارد حتی به 14 هزار واحد هم برسد.
80 روز از زلزله 7.3 ریشتری کرمانشاه گذشته اما بیمه البرز تاکنون تنها طلب یک هزار و 991 خانواده شهید و ایثارگر را پرداخت کرده است؛ یعنی مبلغی حدود 15 میلیارد تومان.
به گفته بالت، هم اکنون حدود 500 پرونده دیگر هم در دستور کار بیمه البرز قرار دارد که تا چند روز آینده پرداخت می شود.
**تاخیری نداشتیم! مدیرکل بیمه البرز کرمانشاه اما هیچ اعتقادی به تاخیر این شرکت در پرداخت مطالبات زلزله زدگان ندارد و بر این باور است که علت عقب افتادن پرداخت ها، ارسال دیر هنگام مدارک مورد نیاز از سوی بنیاد شهید بوده است.
بالت گفت: در مرحله اول ارزیابی خسارت ها توسط کارشناسان بیمه البرز، حدود هشت هزار واحد ارزیابی شد و تاکنون در مجموع مدارک مورد نیاز تنها 2 هزار 500پرونده برای ما ارسال شده است.
بیمه البرز واریز مبلغ خسارت ها به حساب بیمه گذاران را پس از دریافت اسناد مالکیت، شماره حساب شبا و مدارک هویتی انجام می دهد.
**البرز کم تجربگی کرد حجت‌الاسلام هادی عسکری، رئیس بنیاد شهید و ایثارگران استان کرمانشاه در واکنش به سخنان بالت گفت: علت تاخیر در پرداخت خسارت بیمه واحدهای مسکونی خانواده های شهدا و ایثارگران، کم تجربگی بیمه البرز بوده است زیرا همکاران این بیمه می توانستند همزمان با انجام ارزیابی ها، مدارک لازم را هم از مالکان بگیرند و اگر این کار را می‌کردند، گستردگی و حجم بالای پرونده ها هم مانع رسیدگی سریع به آنها نمی‌شد.
به گفته عسکری، البته بیمه البرز در ارزیابی‌هایی که اکنون انجام می دهد، تلاش می‌کند که مدارک مورد نیاز را از مالک واحدها دریافت کند.
احمد عباسی، معاون تعاون بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه نیز در توضیح علت اعلام تدریجی خسارت‌ها به بیمه البرز به ایرنا گفت: مهمترین دلیل این موضوع مراجعه دیرهنگام تعدادی از مالکان واحدهای خسارت دیده است و این غیر طبیعی نیست که بخش اندکی از خسارت دیده ها دیرتر از سایرین اعلام خسارت کنند.
او گفت: نقش ما تنها یک رابط بین بیمه گر(بیمه البرز) و بیمه گذاران است و ما تنها می‌توانیم مدارک موردنیاز را از خانواده‌های شهدا بگیریم و برای تکمیل پرونده به بیمه البرز تحویل دهیم.
مدیرکل بیمه البرز استان کرمانشاه اما اصرار دارد که تدریجی بودن اعلام خسارت ها و نقص مدارک سبب پرداخت دیرهنگام خسارت بیمه بوده است.
او افزود: بنیاد شهید در مرحله دوم، خسارت سه هزار و 600 واحد دیگر را بیمه البرز اعلام کرده و اکنون هم می گوید خسارت های دیگری هم وجود دارد.
به گفته بالت، بیمه البرز بر مبنای اعلام خسارت ها برنامه ریزی می کند و نمی تواند همواره تیم های ارزیاب خود را در استان کرمانشاه نگه دارد و منتظر اعلام خسارت جدید بماند.
**تسویه یک ماهه به شرط همکاری به گفته معاون تعاون بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه، بنیاد شهید روزانه بین 400 تا 500 پرونده خسارت به بیمه البرز ارسال می‌کند؛ این تعداد پرونده درست به همان اندازه ای است که مدیرکل بیمه البرز استان کرمانشاه قول پرداخت روزانه آن را داد.
بالت گفت: پرداخت خسارت بیمه البرز بروز است و این شرکت روزانه به حدود 400 تا 500 پرونده رسیدگی و دستور پرداخت آنها را صادر می کند.
او افزود: اگر پرونده های خسارت از نظر پرداخت حق بیمه مشکلی نداشته باشند و بنیاد شهید مدارک لازم را زودتر ارسال کند، ما آمادگی پرداخت سریعتر را هم داریم.
طبق وعده بالت، اگر روزانه خسارت 400 پرونده هم پرداخت شود، با توجه به باقی ماندن حداکثر 12 هزار پرونده، تا یک ماه آینده باید منتظر تسویه حساب کامل البرز با بیمه گذاران باشیم؛ البته مشروط بر اینکه بیمه گذاران و بنیاد شهید هم در ارسال مدارک همکاری کنند.
**اختلافی که هنوز حل نشده یکی دیگر از مشکلاتی که صدای اعتراض بخشی از خانواده‌های شهدا و ایثارگران مناطق زلزله زده را در آورده، اختلاف در 'مبنای تعیین خسارت ها' است.
به گفته معاون تعاون بنیاد شهید استان کرمانشاه، در تعدادی از پرونده ها کارشناس بنیاد مسکن، خسارت وارده را ' تخریب صد در صد' تشخیص داده است اما بیمه البرز تنها سه میلیون تومان برای مالک واریز کرده و در توجیه آن می گوید که چون ارزش این واحد روستایی بیشتر از 10 میلیون تومان نیست، ما هم بیشتر از سه میلیون پرداخت نمی کنیم در حالیکه بازسازی هریک از این واحدها بیش از 50 میلیون تومان هزینه در بردارد.
همین موضوع بود که سبب شد استاندار کرمانشاه چهارم بهمن ماه بر پرداخت کامل حق بیمه واحدهای تخریب شده (سقف 35 میلیون تومان) تاکید و اضافه کند: چنانچه کارشناسان بنیاد مسکن به تشخیص تخریب کامل واحدهای متعلق به خانواده های معظم شهدا در مناطق زلزله زده دست پیدا کردند، بیمه البرز به سرعت موظف به پرداخت کامل حق بیمه می باشد و بنیاد شهید نیز باید در اسرع وقت، نسبت به تحویل پرونده این واحدها به بیمه البرز اقدام نماید.
گرچه ظاهرا سخنان بازوند مورد قبول بیمه البرز قرار گرفت اما مدیرکل این بیمه عنوان کرد: فعلا قرار شده است که ابتدا خسارت بیمه پرونده های غیراختلافی پرداخت شود سپس یک کمیته داوری با حضور سه کارشناس از بیمه البرز، بنیاد مسکن و استانداری اقدام به ارزیابی مجدد واحدهای مالکان معترض کنند.
استان 2 میلیون نفری کرمانشاه، 9 هزار و 800 شهید تقدیم انقلاب و اسلام کرده است و 32 هزار نفر از حدود سه میلیون نفر جانبازان و خانواده های شهدا، زیرپوشش بنیاد شهید استان کرمانشاه هستند.
**علت اقبال کم مردم به بیمه زلزله طبق اعلام بیمه مرکزی، کمتر از 12 درصد ساختمان‌های کشور بیمه آتش سوزی و کمتر از هفت درصد آنها بیمه زلزله دارند.
پایین بودن سطح درآمد خانوارها، نپذیرفتن بیمه به عنوان یک ضرورت و ناآشنایی با بیمه نامه زلزله از عوامل تمایل پایین مردم برای خرید بیمه نامه زلزله هستند اما شاید مهمترین دلیل، 'ذهنیت منفی در باره پیشینه منفی شرکت های بیمه در پرداخت خسارت' است؛ موضوعی که زلزله کرمانشاه مصداق بارز آن را به نمایش گذاشت.
**بیمه خوش‌حساب البته در این زلزله همه بیمه ها بدحساب نبودند و بیمه ایران از شرکت هایی بود که خیلی زود به چشم انتظاری زلزله زدگان پایان داد.
جمال یوسفی، مدیرکل بیمه ایران استان کرمانشاه گفت: همه بیمه گذاران کمتر از 14 روز از وقوع حادثه خسارت خود را از بیمه ایران دریافت کردند.
او تعداد واحدهای بیمه شده را هزار و 140 واحد اعلام و عنوان کرد: مجموع خسارت های پرداخت شده به زلزله زدگان 19 میلیارد و 200 میلیون تومان بود.
یوسفی دبیر شورای هماهنگی بیمه های استان کرمانشاه هم هست؛ از او در باره پیگیری کم‌کاری بیمه های البرز و آرمان پرسیدیم اما گفت که جز در حوزه نرخ گذاری و بازاریابی اختیار دیگری ندارد و نمی‌تواند در باره کم کاری یا تخلف سایر بیمه ها اقدامی انجام دهد.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان در 11 کیلومتری بخش ازگله، 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه 620 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشته است.
این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 930 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرده و براساس ارزیابی های صورت گرفته حدود 90 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی نیز آسیب کلی و جزئی دیده است.
