دلایل ۳ گانه رشد نقدینگی

سجاد ابراهیمی ، با تحلیل روند رشد نقدینگی و آثار آن بر اقتصاد ایران، گفت: ‌بخشی از رشد نقدینگی به تغییر وضعیت پایه پولی بر می گردد. پدیده ای که در سال گذشته با آن مواجه شدیم افزایش ضریب فزاینده پولی بود که بیشتر به خلق اعتبار بانک ها باز می گردد.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: یک بخش دیگر از رشد نقدینگی به سیاست های بانک مرکزی بازمی گردد به نحوی که کاهش نرخ تورم مدنظر دولت محقق شده بود و پس از آن طرح حمایت از صنایع کوچک و بنگاه ها مطرح شد که نمونه آن برنامه پرداخت ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به تولید در سال جاری است.

رشد ۳۵ درصدی تسهیلات‌دهی بانک‌ها

ابراهیمی با اشاره به وضعیت بانک ها به عنوان دلیل دیگر رشد نقدینگی، افزود: این موارد باعث شد که پایه پولی حدود ۱۷ درصد رشد داشته باشد. موضوع دیگری که باعث رشد شبه پول شد مربوط به عملکرد سیستم بانکی است به نحوی که میزان اعتبارات پرداختی به سیستم بانکی در سال گذشته تا ۳۵ درصد رشد داشته است.

وی با تاکید بر اینکه برخی مباحث مطرح شده از سوی بنگاه ها درباره مشکلات مربوط به نقدینگی قابل نقد و بررسی است، گفت: رشد شبه پول که بر افزایش نقدینگی تاثیرگذار بوده به رشد تسهیلات دهی بانک ها باز می گردد.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تصریح کرد:‌ اینکه بنگاه ها مرتبا می گویند دچار مشکلات نقدینگی هستند بخشی به ساختار تولیدی اقتصاد ایران باز می گردد. به صورت کلی ساختار تولیدی در بسیاری از بخش ها ناکارآمد بوده و در واقع استفاده از تسهیلات ارزان قیمت نوعی عادت شده است.

به گفته ابراهیمی، تا دو سال پیش نرخی که با آن به بنگاه ها تسهیلات پرداخت می شد منفی بود و در واقع بنگاه ها با دریافت تسهیلات از نوعی یارانه برخوردار می شدند. در یکی دو سال اخیر نرخ ها تا حدودی مثبت شده و از تورم پیشی گرفته است و طبیعتا شرایط دریافت تسهیلات بنگاه ها متفاوت شد، ولی به صورت کلی بنگاه ها با دریافت تسهیلات به نحوی که مطرح می شود با مشکل مواجه نیستند.

وی با اشاره به اینکه در طول سال نیاز بنگاه ها به تسهیلات به میزان ارزش اسمی محصولات آن واحد رشد می کند، گفت: بنابراین رشد ارزش اسمی بنگاه ها یا در افزایش تولید و یا رشد قیمت اتفاق می افتد. به عنوان نمونه وقتی گردش مالی بنگاه به میزان مشخصی بوده که حالا دو برابر شده، طبیعتا نیاز مالی بنگاه نیز دو برابر می شود.

دسترسی تولید به منابع مالی بهبود یافت

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: حال آمارها به ما نشان می دهد رشد قیمت و ظرفیت بخش تولید در سال گذشته زیر ۲۰ درصد بوده، ولی تسهیلات دهی بانک ها بیشتر از این میزان اتفاق افتاد؛ بنابراین می توانیم بگوییم در سال ۹۵ و حتی سال ۹۴، میزان دسترسی بنگاه ها به تسهیلات بهبود یافته و به ازاء هر واحد تولید، دسترسی مناسب تری به منابع مالی بانک ها داشته اند.

ابراهیمی درباره رشد نقدینگی و هزار هزار میلیاردی شدن آن و خطرات احتمالی آن برای اقتصاد ایران، خاطرنشان کرد: رشد نقدینگی بیشترین اثر را بر روی تورم خواهد داشت و اینکه در یکسال اخیر ما مشاهده کردیم که رشد نقدینگی بالا رفته ولی تورم به آن میزان رشد نداشته، نمی توان این نتیجه را گرفت که ارتباطی بین رشد نقدینگی و تورم وجود ندارد و ما هر چقدر بخواهیم می توانیم پایه پولی را افزایش دهیم.

به گفته وی، با توجه به متغیرهای مختلف می توان گفت تاثیر رشد نقدینگی در سایر بخش ها مانند تورم می تواند در دوره های آتی اتفاق بیافتد. بنابراین مهم ترین مشکلی که رشد نقدینگی ایجاد می کند در افزایش نرخ تورم است که می تواند نگرانی ها و اثرات منفی در سرمایه گذاری ها در اقتصاد ایران را به همراه داشته باشد.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: البته اقتصاد ایران در حال رشد است و اگر نرخ رشد نقدینگی نیز به همان میزان باشد، مشکلی به وجود نمی آید و زمانی مشکل به وجود می آید که عدم تناسب در این زمینه داشته باشیم.