بالاخره یارانه ثروتمندان قطع می‌شود؟

گفتنی است که در حال حاضر حدود ۹۶ درصد از افراد جامعه یارانه نقدی دریافت می‌کنند. به گفته کارشناسان اگر حتی یک دهک ثروتمند جامعه شناسایی شده بود الان باید حدود هشت میلیون یارانه بگیر حذف می شدند و این می‌توانست بخشی از مشکلات کشور را که به دلیل کسری بودجه دولت روی زمین مانده است را حل کند.چندی پیش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این خصوص گفت: به استناد تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۶ امسال باید ۵/۳۳ هزار میلیارد تومان مصروف پرداخت یارانه شود و به عبارتی ۶۱ میلیون نفر از ایرانیان می‌توانند یارانه دریافت کنند. با چنین اوصافی حذف دو دهک بصورت کامل، ضروری است.

البته سال گذشته تعدادی از یارانه‌بگیران از لیست دریافت یارانه حذف شدند که جز دهک های پردرآمد جامعه نبودند و به اشتباه در این لیست قرار گرفتند و اکنون که ۶ ماه از سال ۹۶ می‌گذرد برنامه‌ای برای حذف سری جدیدی از دهک‌های پردرآمد جامعه را ندارد  و یا اگر صحبت‌ از برنامه‌های تازه‌ای می‌شود انگیزه‌ای برای اجرای آن وجود ندارد. اما اخیرا رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور  از بررسی طرحی جدید دراین سازمان خبرداد که بر اساس آن یارانه دهک بالای درآمدی با محوریت دهیاری‌ها و سپس بخشداری‌ها و استانداری‌ها حذف شود. 

محمدباقر نوبخت در خصوص اینکه چرا تاکنون در این زمینه کم کاری شده است، گفت: بنده شهادت می دهم که کم کاری وجود ندارد چون انگیزه برای حذف این افراد هست تا منابعی برای بازتوزیع به دست آوریم و اگرچه یارانه چهار میلیون و۲۰۰ هزارنفر را حذف کردیم اما دوباره مجبور شدیم یارانه بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزارنفر را برگردانیم. 

او معتقد است که حذف افراد ثروتمند یارانه بگیر خیلی پیچیدگی دارد و دولت راه های مختلفی ازجمله بررسی حقوق و مالیات افراد را رفته است. اما شاید استانی کردن این کار بتواند آزمایش شود ، به طوری‌ که استان پول یارانه را به فرمانداران و سپس فرمانداران به بخشداران ودهیاری ها بدهند؛ هر دهداری می داند که چه افرادی در اطرافش ضعیف و غنی هستند و جمع شده این ها به بخش و سپس شهرستان و استان برود.  این راهی است که ما هنوز آزمایش نکرده ایم وطرح آن را تهیه کرده ایم که کمک به حذف واقع بینانه افراد ثروتمند کند تا فقط روی کاغذ افراد ثروتمند و مستحق دریافت یارانه را ارزیابی نکنیم بلکه درعمل ببینیم چه کسانی هستند.

هدفمندسازی یارانه اگرچه سال‌هاست اجرایی می‌شود اما این قانون به صورت کامل عملیاتی نشده است و حتی در پرداخت یارانه نقدی هنوز ابهاماتی وجود دارد. ضمن اینکه مشخص نیست که این طرح در آینده ادامه پیدا کند. در این میان خانوارهایی که به تازگی دارای فزرند شده‌اند، بعد از گذشته چند ماه از تولد، هنوز یارانه ای بابت فرد جدید خانواده دریافت نکرده‌اند و این بدان معناست که سازمان هدفمندی یارانه‌ها، برنامه‌ای برای ورود اسامی جدید به لیست واریز یارانه ندارد. 

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با حذف دهک‌های ثروتمند جامعه از دایره یارانه بگیران، فشار مالی دولت کاسته می‌شود و در چنین شرایطی امکان رسیدگی و اتمام پروژه های عمرانی تسهیل و تسریع خواهد شد. و بر اساس گزارش های منتشر شده، در صورت حذف کامل دهک‌های ثروتمند و پردرآمد از لیست یارانه بگیران، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بار مالی تحمیلی به دولت کاهش می‌یابد و این عدد و رقم تا حد قابل توجهی در شرایط فعلی اقتصادی کشور، راهگشای بسیاری از مشکلات اقتصادی خواهد بود.  اما در حال حاضر با وجود مشکلات فراوان واریز یارانه در پایان هر ماه، حدود ۹۶ درصد از افراد جامعه یارانه دریافت می‌کنند. 

متاسفانه‌ها دولت‌ قبل و دولت فعلی تلاشی در جهت حذف یارانه اقشار پردرآمد صورت ندادند. در این میان، دولت‌ دهم اعتقادی به حذف یارانه افراد و گروه‌های پردرآمد نداشت. دولت یازدهم اگرچه بسیاری مواقع ضرورت این اقدام را مطرح می‌کرد اما موفق به این کار نشد. از طرفی با نزدیک شدن به انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری طرح هدفمندسازی یارانه‌ها و پرداخت یارانه‌های نقدی  رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و به نظر میرسد که دولت حذف یارانه را  خطری برای بقای خود می‌داند.  

هم اکنون ۹۶ درصد از جامعه یارانه دریافت می‌کنند، در حالیکه مقرر بود میزان حذف شدگان معادل ۳۰ درصد از کل مبلغ پرداخت یارانه نقدی باشد. اما باید دید در ۶ ماه باقی مانده از سال جاری آیا دولت برنامه جدید خود را  برای حذف دهک‌های پردرآمد جامعه عملی می‎‌کند و در آن موفق خواهد شد؟ و یا همچنان واریز یارانه ۹۶ درصد از افراد جامعه به قوت خود باقی خواهد ماند؟