دولت و ساماندهی اطلاع رسانی؛ چرا و چگونه؟

به گزارش ایران اکونومیست ؛دولت به عنوان مهمترین نهاد اجرایی کشور همواره نیازمند تبیین و شفاف سازی برنامه ها و سیاست های خود است؛ امری که در وهله نخست برعهده نهادهای اطلاع رسانی قوه مجریه از جمله روزنامه ها، خبرگزاری ها و روابط عمومی های وابسته به دولت است.

اهمیت این موضوع تا جایی است که «محمود واعظی» رییس دفتر رییس جمهوری، چندی پیش در جمع خبرنگاران با اشاره به احتمال ایجاد معاونت اطلاع رسانی دولت اظهار کرد: نظر آقای رییس جمهوری این است که ما در دولت دوازدهم وضعیت اطلاع رسانی را بهبود ببخشیم. به همین منظور باید یک مسوول مستقیم برای بخش اطلاع رسانی بگذاریم. حالا این مسوول می تواند مشاور یا دستیار باشد؛ این مساله در حوزه اختیارات رییس جمهور است.

ساماندهی و بهبود فضای رسانه ای دولت موضوعی است که کارشناسان و اهالی رسانه نیز بر لزوم توجه بیشتر دولت دوازدهم به آن تاکید دارند.

«محمدمهدی فرقانی» رییس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، «مهدی رحمانیان» مدیر مسوول روزنامه «شرق» و «مهدی محسنیان راد» جامعه شناس و استاد ارتباطات، گفت: لزوم توجه بیشتر دولت به عملکرد نهادهای اطلاع رسانی خود تاکید کردند. به گفته آنان، لازم است دولت برای تبیین سیاست های خود و حل و فصل موضوعات داخلی و بین المللی بیش از پیش از ظرفیت های رسانه ای بهره ببرد.
 
** دولت باید به دیپلماسی رسانه ای بیشتر توجه کند
فرقانی ، بر لزوم توجه بیشتر دولت به بهره گیری از ظرفیت های رسانه ای برای حل و فصل چالش های داخلی و بین المللی تاکید کرد.

به گفته وی رسانه ها و نهادهای اطلاع رسانی وابسته به دولت باید دیپلماسی رسانه ای را همواره مدنظر قرار دهند.

فرقانی در این زمینه گفت: دیپلماسی رسانه ای علم و هنر حل و فصل اختلاف ها و تعامل یک دولت با دولت ها و واحدهای سیاسی دیگر است. همچنین این نوع دیپلماسی هنر برقراری ارتباط، گفت و گو و تعامل بین دولتمردان با ملت ها برای ایجاد و تقویت تفاهم و هم پذیری بوده و ابزاری برای متعهد ساختن رهبران سیاسی جهان به پذیرش خواست عمومی است.

به گفته این استاد ارتباطات، تقویت تعامل میان مسوولان و رسانه ها و ایجاد گفتمان ها و ضد گفتمان های مناسب در شرایط بین المللی متفاوت در رسانه های داخلی ،می تواند در بسیاری موارد راهگشا باشد.

فرقانی با بیان اینکه امروز دیپلماسی رسانه ای در صحنه بین المللی حتی قوی تر از دیپلماسی رسمی بین دولت ها جریان دارد، افزود: این مهم است که ما رسانه ها را بشناسیم با کارکرد و تاثیرگذاری آنها آشنا باشیم. برای بهره گیری درست از دیپلماسی رسانه ای باید فضای مجازی را به خوبی بشناسیم و با آن ارتباط برقرار کنیم زیرا امروزه بخش مهمی از دیپلماسی رسانه ای در فضای مجازی می گذرد.

«نمونه آن توییت هایی است که آقای ظریف در جریان مذاکرات هسته ای منتشر می کرد و حتی افکار عمومی جهان را با کارشکنی ها و اختلال هایی که برخی از قدرت های جهانی در جریان مذاکرات ایجاد می کردند و دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران آشنا می کرد.

آقای ظریف برای اینکه بتواند تعامل بهتری را در نشست ها ایجاد کند از دیپلماسی رسانه ای به عنوان نوعی فشار استفاده می کرد. »
 
** اطلاع رسانی دولت باید همراستا با برنامه های آن باشد

رحمانیان ، بر لزوم بهبود شرایط اطلاع رسانی دولت تاکید کرد و با اشاره به اینکه دولت باید در 4 سال گذشته نیز این موضوع را مورد توجه قرار می داد، افزود: دولت باید از ابتدای کار خود به سامان وضعیت اطلاع رسانی توجه نشان می داد.

وی خاظرنشان ساخت: اطلاع رسانی دولت باید هم راستا، همسو با برنامه ها و سیاست های آن باشد؛ موضوعی که دولت در 4 سال گذشته از آن غفلت داشت و هنوز هم تا اندازه ای آن شرایط ادامه دارد. امیدوارم اظهارات مطرح شده، نشان از این باشد که مسوولان دولتی متوجه این موضوع شده اند و می خواهند عملکرد رسانه های دولتی را بهبود بخشند.

مدیر مسوول روزنامه شرق درادامه یاوآور شد: این ساماندهی اما باید در حوزه رسانه ها و نهادهای اطلاع رسانی دولتی خلاصه شود و دولت در امور بخش خصوصی دخالت نداشته باشد.

بخش خصوصی کار خودش را می کند و خط و خطوط را می شناسد و بهتر است به فعالیت های رسانه های این بخش با رویکردی محدود کننده نگریسته نشود. دولت تنها کاری که برای بهبود فضای کلی اطلاع رسانی کشور باید انجام دهد آن است که از دخالت ها در این بخش بکاهد.
 
** نظارت های دولتی، مانع تنوع و تکثر رسانه ای نشود
محسنیان راد ، با اشاره به سخنان واعظی در خصوص لزوم بهبود وضعیت اطلاع رسانی در دولت دوازدهم، ضمن بیان اینکه این تفکر باید در خدمت کارآمدسازی نهادهای اطلاع رسانی دولتی قرار گیرد، گفت: نهادهای حاکم نباید به این بهانه بر مداخله خود در حوزه رسانه های خصوصی کشور بیافزایند؛ چرا که انحصار در کار رسانه ای عواقب ناخوشایندی برای فضای رسانه ای کشور دارد.

به گفته وی، امید است که اظهارات مسوولان دولتی به معنی بهینه سازی و سامان بخشی سازوکارهای اطلاع رسانی دولت و نه به مفهوم افزایش کنترل و سانسور در رسانه ها باشد.

کوتاه سخن آنکه، یکی از مهمترین وظایف هر دولت که برای یک دوره مشخص نماینده ملت می شود، ایجاد یک ارتباط مستمر، پایدار،‌ منطقی و مبتنی بر یک ساختار درست با مردم است.

به اعتقاد کارشناسان اکنون دولت برای انجام این وظیفه‌ باید علاوه بر استفاده از ابزار‌ها و روش ‌های ارتباطی سنتی از تکنولوژی ‌های روز از جمله فضای مجازی نیز استفاده کند زیرا غفلت از این فضا به زیان دولت خواهد بود.

دولت همچنین باید به تقویت عملکرد رسانه های خود اعم از مکتوب و برخط بیافزاید به گونه ای که این رسانه ها بتوانند به سمت و سوی تبیین هر چه بیشتر برنامه های دولت و دفاع منطقی از این برنامه ها در مقابل برخی فشارها و رویکردهای تخریبی بپردازد.

بی شک کارآمدی هر چه تمام تر نهادهای اطلاع رسانی دولتی به تبیین سیاست های دولت و شفاف سازی اقدامات آن در افکار عمومی منجر خواهد شد. دولت همچنین می تواند از ظرفیت های رسانه ای خود در بزنگاه های سیاست خارجی بهره برده و با بکارگیری عنصر دیپلماسی رسانه ای بر چالش های بین المللی غلبه کند.