گزارش گاردین از مدل ایرانی «اوباماکر»؛ «روحانی‌کر» موفقیت ستایش نشده‌ دولت ایران

او برای جمع کردن حدود 10 میلیون تومان، شروع به پول قرض گرفتن کرد، اما هنگامی که فیش بیمارستان را دید متوجه شد که فقط باید 580 هزار تومان بپردازد.

علی در این رابطه به گاردین گفت: «فکر کردیم که شاید فراموش کردند یک صفر دیگر بگذارند، به برادر همسرم نگاه کردیم و خندیدم. این پول واقعا کم بود، تقریبا هیچ چیز نبود.»

در واقع پیش از اینکه مرد 67 ساله مریض شود، او عضو برنامه جدید خدمات بهداشتی دولت قبلی حسن روحانی شده بود، برنامه‌ای که در سال 2014 معرفی شد و به آن لقب «روحانی‌کر» داده شد لقبی مانند طرح سلامت دولت باراک اوباما، «اوباماکر». این اقدام پدرزن علی باعث شد آنها فقط بخش کوچکی از هزینه 12.8 میلیون تومانی درمان را بدهند.

در طول 3 سال گذشته وزارت بهداشت حسن روحانی 11 میلیون نفر را مثل این مرد بیمه کرده‌است، یعنی کسانی مثل بیکاران یا افراد فقیر که قبلا تحت پوشش بیمه نبودند الان بیمه‌ شده‌اند.

در کمک‌های ماهیانه طرح تحول سلامت به ازای هر یک نفر 38 هزار تومان پرداخت می‌شود و اجازه می‌دهد همه‌ این افراد تحت پوشش این طرح فقط بخشی از هزینه‌های درمان خود را بپردازند.

علی بر این باور است که طرح تحول سلامت روحانی بزرگترین موفقیت داخلی ستوده نشده‌ رئیس‌جمهور ایران است و باعث شده او در انتخابات دوازدهم هم با 5 میلیون رای بیش از دوره‌ قبلی پیروز شود. بر اساس گزارش سایت «روحانی‌متر» که همه‌ قول‌های رئیس‌جمهور را بررسی می‌کند، روحانی همه قول‌های خود را در زمینه طرح تحول سلامت اجرایی کرده است.

در این زمینه روحانی یک ماه پیش در سخنرانی گفته بود: «برای حفاظت از رفاه اجتماعی افراد با درآمد پایین‌تر گام‌های بزرگی برداشته‌ایم و بر اساس برنامه مراقبت‌های بهداشتی ما الان همه تحت پوشش بیمه هستند.»

در ابتدای اجرایی شدن این طرح انتظار می‌رفت 5 میلیون نفر برای اجرا در آن اقدام کنند، اما الان بیش از 2 دوبرابر آنها ثبت نام کردند، بسیاری از آنها افرادی بودند که از ترس هزینه‌ها حتی پیش پزشکان هم نمی‌رفتند.

مادر شهرام شهبازی یک ورزشکار ایروبیک بود، چند سال پیش ستون فقراتش به مشکل خورد و به نظر می‌رسد «روحانی‌کر» او را نجات داد. شهبازی در این رابطه می‌گوید: « این طرح واقعا ما را نجات داد وگرنه ما نمی‌توانستیم هزینه 20 میلیونی عمل او را بپردازیم.»

او ادامه داد: «یعنی اگر او بیمه نشده بود مادرم همچنان درد می‌کشید و ما باید درمان او را بعد از اولین عمل جراحی متوقف می‌کردیم. با بیمه شما فقط وظیفه دارید سالانه یک عمل جراحی داشته باشید ولی مادر من دو عمل مهم داشت و آنها بازهم هزینه این دو عمل را پرداخت کردند.»

البته در کنار محبوبیت و موفقیت این برنامه بدون مشکل هم نبوده است؛ «روحانی‌کر» گران است، سالانه 770 میلیون پوند هزینه دارد، یک خبرگزاری‌ نیمه رسمی ایران که گفته می‌شود از مخالفان دولت روحانی است سال پیش ادعا کرد که «روحانی‌کر» به علت کمبود بودجه در آستانه فروپاشی است. البته در سال اول این طرح هم مسئولان ایرانی کمبود بودجه را تایید کردند.

حسین نفیسی مفرد فارغ التحصیل مدیریت اقتصاد از دانشگاه وارویک که در رابطه با نقشه تحول سلامت ایران تحقیقاتی انجام داده است در این رابطه گفت: هدف از سیاست دولت ایران در ایران جلوگیری از ایجاد ناآرامی‌های سیاسی است ولی به علت هزینه‌هایش در بلندمدت بی تاثیر می‌شود.

گفتنی است با اینکه روحانی مسئولیت اجرای طرح تحول سلامت را بر عهده گرفته است، این طرح بیش 20 سال پیش در قانون ایران آمده بود و محمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح طلب ایران بخشی از آن را اجرای کرده بود.

ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در گفتگو با گاردین در رابطه با این طرح گفت: ما افتخار می‌کنیم که بگوییم که هیچ ایرانی بدون بیمه‌ای نیست که ما تحت پوشش قرار دادن او را قبول نکنیم، افرادی هستند که نمی‌خواهند تحت حمایت این بیمه قرار بگیرند و یا مدارک هویتی آنها مشکلی دارد، در غیر این صورت هرکسی که بخواهد می‌تواند ثبت نام کند.

نزدیک به نیمی از جمعیت ایران تحت پوشش «روحانی‌کر» هستند، هزینه بیمه 38 میلیون نفر از جمعیت ایران را دولت پرداخت می‌کند، هزینه باقی افراد را هم کارفرما ها می‌پردازند.

بیشتر افرادی که در برنامه بیمه سلامت هستند فقط 6 درصد هزینه درمان خود و 10 تا 30 درصد هزینه داروهای خود را می‌پردازند.

حریرچی در این رابطه گفت: قبل از طرح تحول سلامت روحانی، به طور میانگین مردم 37 درصد هزینه‌های درمان خود را می‌پرداختند، اکنون این میزان به 6 درصد رسیده است.

حدود 90 درصد 11 میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت در حومه‌های شهر زندگی می‌کنند، دولت ایران تصمیم گرفته بر اساس ارزیابی که از درآمدها انجام می‌شود اگر کسی توان مالی دارد باید 15 تا 100 درصد هزینه درمان خود را بدهد. البته هنوز معلوم نیست این تصمیم جدید از کی اجرایی می‌شود.

حریرچی در این رابطه گفت که جمعیت ایران دارد پیرتر می‌شود و به این علت هم هزینه‌هایشان افزایش پیدا می‎کند، ولی او ابراز اطمینان کرد که دولت به شکلی پول مورد نظر را پیدا می‌کند.

وحید روسوقی، یک کارشناس که در بخش مراقبت های بهداشتی در تبریز کار می‌کند در رابطه با بیمه سلامت گفت: در اصلاحات اخیر افرادی که درآمد کمی دارند سود می‌کنند، اما برای رسیدن به اهداف این طرح به پول بیشتری نیاز است.

چند ماه پیش هم صدها پرستار روبروی مجلس در اعتراض به «روحانی‌کر» تظاهرات کردند، آنها می‌گفتند این طرح فشار را روی آنها افزایش داده در حالی که درآمدشان افزایش پیدا نکرده است.

اما اگر متخصصان و کارکنان در حوزه سلامت را در نظر نگیریم، بقیه «روحانی‌کر» را یک موفقیت می‌بینند، حتی کسانی که به رئیس جمهور رای ندادند.

روسوقی در این رابطه گفت: «من نمی‌دانم چرا در دوره تبلیغات انتخاباتی او انقدر روی توافق هسته‌ای تمرکز کرد در حالی که طرح سلامت بود که به افرادی با درآمد کمتر کمک کرد. قبل از این مردم از ترس هزینه‌ها حتی به پزشک هم نمی‌رفتند اما الان همه دفترچه‌ی بیمه دارند.»

منبع: گاردین/ 4 سپتامبر 2017/ مترجم: نیو صدر