براساس آخرین گزارش مرکز آمار، در فصل بهار امسال سه میلیون و 366 هزار نفر جمعیت بیکاران و 23 میلیون و 308 هزار نفر جمعیت شاغلان در کشور بوده است. نرخ بیکاری هم در این فصل، 12.6 درصد محاسبه شده است.
تعداد بیکاران کشور در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته 217هزار نفر بیشتر شده است. همچنین جمعیت شاغلان کشور در این مدت 703 هزار نفر افزایش پیدا کرده است.
بر این اساس، در فاصله بهار سال 95 تا بهار امسال 486 هزار نفر اشتغال خالص در کشور ایجاد شده است.
در همین راستا، هفته دولت امسال با محوریت شعار تدبیر و امید برای تولید و اشتغال برگزار می‌شود که نشانه تمرکز دستگاه‌های اجرایی بر ایجاد شغل در کشور است.
کارشناسان معتقدند تحقق اهداف مذکور در حوزه اشتغال و بیکاری در کشور، نیازمند عزم همگانی میان همه قوا و دستگاه‌های کشور اعم از دولت، قوه قضاییه، مجلس، دستگاه‌های عمومی و نهادهای انقلابی است.
برای کاهش نرخ بیکاری که اکنون مهم‌ترین معضل اقتصادی ایران محسوب می‌شود، تمامی دستگاه‌های کشور باید ظرفیت‌های اجرایی و اقتصادی خود را به کار گیرند، وگرنه چشم‌انتظاری برای این‌که دولت دوازدهم به تنهایی بتواند سالی یک میلیون شغل ایجاد کند، انتظاری نادرست است.
ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در اوایل تابستان، برنامه اشتغال فراگیر در کشور را با هدف ایجاد 970 هزار شغل ابلاغ کرد که در آن برای دستگاه‌های مختلف، طرح‌ها و وظایف مختلفی در جهت اشتغالزایی دیده شده است.
در اهداف کلی این برنامه، بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید بویژه برای جوانان دانش‌آموخته دانشگاهی، ارتقای اشتغال‌پذیری و مهارت‌آموزی نیروی کار، کاهش عدم تعادل‌های بازار کار از ابعاد مختلف (سنی، سواد، منطقه‌ای و...) و حفظ و صیانت از اشتغال موجود کشور تاکید شده است.
اعتبار 10 هزار میلیاردی
از سوی دیگر، مجلس نیز با تصویب قانون برداشت 1.5 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای ایجاد اشتغال روستایی، دست دولت را در جهت توسعه اشتغال در مناطق روستایی و عشایری کشور باز کرد.
اولویت این قانون، اشتغال مناطق کمتر توسعه یافته، عشایری و مرزی است و تصویب این اعتبار نقش ارزنده‌ای در توسعه متوازن و کاهش اختلاف طبقاتی و عدالت اجتماعی در کشور دارد.
براساس این قانون، مقرر شده علاوه بر 1.5 میلیارد دلار اعتبار صندوق توسعه ملی (معادل 5000 میلیارد تومان) بانک‌ها هم 5000میلیارد تومان از منابع داخلی خود به طرح اشتغال روستایی تخصیص دهند که در صورت تزریق دقیق این اعتبار 10 هزار میلیارد تومانی و عدم انحراف تسهیلات مذکور، شاهد توسعه چشمگیر اشتغال در مناطق روستایی خواهیم بود.
برنامه‌های اشتغالزایی سال 96
در بین دستگاه‌های مختلف اقتصادی، یقینا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مسئول مستقیم حوزه اشتغال کشور محسوب می‌شود.
دکتر عیسی منصوری معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی میزان هدف‌گذاری ایجاد اشتغال در سال‌جاری را 970 هزار فرصت شغلی اعلام کرد و گفت: برآوردهای انجام‌شده با در نظر گرفتن امکانات موجود بیانگر آن است که ظرفیت اشتغالزایی فعلی کشور سالانه بین 450 تا 500 هزار شغل است، اما با مداخله درست از طریق اشتغال فراگیر این مهم قابل دسترس است و تلاش می‌کنیم به‌رقم تعیین‌شده دست یابیم.
وی درباره برنامه‌های مدون برای ایجاد اشتغال به خبرنگار جام‌جم گفت: برای اشتغالزایی در کشور، طرح‌های مناسبی تدوین و تدارک دیده شده که هرکدام دارای امتیازهای خاص متناسب با نیازهای جامعه است؛ به عنوان مثال طرح کاج (کارانه اشتغال جوانان) یکی از مهم‌ترین آنهاست.
وی افزود: هم‌اکنون دانش‌آموختگان زیادی در جامعه داریم که به دلیل مهارت‌های نامناسب یا پایین در بازار کار جذب نشده‌اند، بنابراین لازم است روی مهارت کاری این افراد سرمایه‌گذاری شود تا درنهایت شاهد جذب حداکثری آنها در بازار کار باشیم.
این مقام مسئول تاکید کرد: براساس برآوردها و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده این طرح می‌تواند در کنار طرح‌های دیگر کارورزی و ارائه مشوق‌های بیمه کارفرمایی به عنوان زنجیره‌ای هدفمند از سیاست‌های اشتغالزایی، کاهش بیکاری را برای جامعه به ارمغان آورد.
وی توضیح داد: در طرح کاج، اشتغال در محیط واقعی ایجاد می‌شود و با اجرای طرح کارورزی هم 150 هزار نفر سالانه با یک سوم حقوق که از سوی دولت پرداخت می‌شود و تقبل بیمه مسئولیت، آماده ورود به بازار کار می‌شوند.
منصوری درباره پرداخت سهم بیمه کارفرمایان نیز تصریح کرد: دولت برای حمایت از مهارت‌آموزی افراد جویای کار در نظر دارد بیمه سهم کارفرما را با شرط این‌که کارفرمایان نیروی کار جوان استخدام کنند به‌عهده گیرد که به صورت نقدی پرداخت خواهد شد.
وی درباره حرکت نیروی کار به سمت مشاغل خدماتی نیز معتقد است، عدم‌تناسب مهارت‌های جویندگان کار با آنچه بازار طلب می‌کند باعث شده تا تقریبا 50درصد از اشتغال کشور به سمت بخش خدمات هدایت شود.
این مقام مسئول تصریح کرد: طرح مهارت‌آموزی دولت، مهم‌ترین عامل تغییر مسیر فعلی اشتغال به سمت مشاغل مولد، تولیدی و پایدار است از این رو تاکید و هدف‌گذاری گسترده‌ای برای اجرای دقیق این برنامه داریم. منصوری با اشاره به افزایش اشتغال در کشاورزی و کاهش آن در بخش صنعت تاکید کرد:گرچه خدمات ظاهرا بخش قابل‌توجهی از تقاضای شغل را به خود اختصاص داده است، اما نباید فراموش کنیم صنعت و کشاورزی هم در این زمینه ظرفیت‌های مناسبی دارند.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: دولت اشتغال فراگیر را برای بهبود شرایط بیکاری در کشور تبیین کرده است که این برنامه بر اساس نیازهای جامعه تدوین شده و برای اجرای آن آمادگی کامل داریم. برهمین اساس برنامه‌ریزی‌های مناسبی صورت گرفته تا با آمارگیری‌های منظم فصلی، روند اجرای دقیق و صحیح برنامه را رصد کنیم.
500 میلیارد تومان برای طرح کارورزی
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در برنامه زنده تلویزیونی شبکه باران (سیمای مرکز گیلان) درباره برنامه‌های اشتغالزایی دولت گفت: اشتغال جوانان یکی از رویکردهای دولت تدبیر و امید است و برای تکمیل یا توسعه واحدهای تولیدی به‌منظور بکارگیری جوانان و اشتغالزایی برای آنها، تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود.
نوبخت افزود: همچنین در ارتباط با یارانه‌ای که برای کارورزی جوانان پرداخت می‌کنیم و بویژه کسانی که مشغول کار شوند، تعهد کردیم پرداخت حق بیمه و سهم کارفرما را دولت به عهده بگیرد و بر همین اساس، طی هماهنگی انجام‌شده با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی 500 میلیارد تومان برای این کار اختصاص داده‌ایم. نوبخت به اهمیت نقش‌آفرینی دانشگاهیان در این زمینه اشاره و اضافه کرد: استادان دانشگاه‌ها به طور عملی و علمی، موضوعات اشتغال، تولید و کارآفرینی را دنبال کنند.
ایجاد 625 هزار شغل در سال 95
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به اولویت ایجاد اشتغال در عرصه اقتصاد مقاومتی خاطرنشان کرد: اقتصاد مقاومتی جزو اولویت‌های دولت دوازدهم است و برنامه‌های چند سال گذشته را نیز دولت بر این مبنا قرار داد.
وی افزود: آقای روحانی نیز برنامه‌ای که به مردم ارائه داد، مبنایش اقتصاد مقاومتی بود و نگاه ما به اقتصاد مقاومتی کوتاه‌مدت نیست، بلکه اقتصاد مقاومتی را یک نسخه شفابخش برای مشکلات اقتصادی می‌دانیم و در دولت تلاش جدی برای اشتغال جوانان است. وی با بیان این‌که در سال گذشته 625 هزار شغل خالص ایجاد کردیم، گفت: بنای جدید آقای رئیس‌جمهور این است که همین روند را با قدرت ادامه دهیم و ناچاریم به تولید بها دهیم و کمک کنیم در کشور تولیدات داخلی استفاده شود.
وی ادامه داد: از رسانه‌ها می‌خواهیم برای حمایت از تولید داخلی فرهنگ‌سازی کنند و موضوع صادرات هم برای دولت بسیار مهم است.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: سیاست داخلی ما باید بر مبنای صادرات شکل بگیرد و باید به‌گونه‌ای کار کنیم که کشورهای دیگر و منطقه درهایشان را روی کالاهای ایرانی باز کنند و ما باید با همه کشورهای دنیا به‌جز یک یا دو کشور که دشمنی‌شان محرز است، روابطمان را گسترش دهیم.
وی حمایت از بخش خصوصی را اولویت مهم دولت دوازدهم برشمرد و گفت: در دولت دوازدهم اعتقاد جدی داریم که دولت باید چابک باشد و باید به بخش خصوصی اعتماد و از آن حمایت کنیم.
اشتغالزایی با کسب و کارهای نو
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات با اشاره ظرفیت بخش ارتباطات در ایجاد اشتغال، گفت: امیدوارم از فرصت بی‌نظیر انقلاب دیجیتال که در حال رخ دادن است، طی چهار سال دولت دوازدهم بهترین بهره را به نفع مردم ایران ببریم.
وی اظهار کرد: اکنون ظرفیت خوبی در عرصه فناوری و اطلاعات در کشور از نظر نیروی انسانی نخبه، کشش بازار و ایجاد اشتغال وجود دارد.
وی گفت: توسعه کسب و کار نوپا و ایجاد خدمات جدید، هم توسعه رفاه مردم و هم اشتغالزایی را به‌دنبال دارد و از سوی دیگر باعث می‌شود بستر شبکه ملی اطلاعات توسعه بیشتری یابد.
