براساس گزارش منتشر شده مدیریت تحقیق و توسعه، سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ را می‌توان به عنوان سالهای پرنوسان بازار سرمایه ایران برشمرد که دارای هر دو روند صعودی و نزولی است. در این دوره ما شاهد چهار دوره صعود و نزول شاخص قیمت (ارزش-وزنی) بوده‌ایم. دوره اول صعود از ابتدای سال ۱۳۹۲ تا دی ماه این سال است که در این دوره شاخص قیمت با رشدی بیش از ۱۱۳ درصد از ۲۱۰۷۹ واحد به ۴۴۹۲۴ واحد می‌رسد. پس از آن شاخص قیمت دوره‌ای طولانی (حدود ۱۸ ماه) روند نزولی را سپری می‌کند و با کاهش ۴۷ درصدی به ۲۳۹۰۷ واحد می‌رسد. با افزایش اخبار مثبت هسته‌ای دوره دوم صعود شاخص رقم می‌خورد و شاخص قیمت تا فروردین ۱۳۹۵ با رشدی ۳۰ درصدی به ۳۱۰۰۴ واحد می‌رسد. پس از این دوره، شاخص روند کاهشی را تا پایان شهریورماه ۱۳۹۵ (کاهش ۱۲ درصدی) سپری کرده و به رقم ۲۷۱۹۹ واحد رسیده است.
بررسی و شناخت رفتار فعالان بازار در این سال‌ها، می‌تواند در سیاست‌گذاری و ساماندهی بازار مؤثر باشد. بدین منظور در این پژوهش رفتار معاملاتی چهار گروه مهم و متفاوت از فعالان بازار از ابتدای سال ۱۳۹۲ شهریور ۱۳۹۵ مورد مطالعه قرار گرفته است. گروه اول، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که با مدیریت حرفه‌ای و با چشم‌انداز بلندمدت در بازار فعالیت می‌کنند و برای سرمایه‌گذاران خود منافع ایجاد می‌کنند. گروه دوم، معامله‌گران برخط هستند که با اتکا به دانش مالی خود معامله می‌کنند. گروه سوم شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس هستند که از مدیریت حرفه‌ای بهره‌مندند. گروه چهارم شرکت‌های چندرشته‌ای پذیرفته‌شده در بورس هستند که با توجه به ماهیت فعالیت خود، بیشتر به دنبال عملکرد بلندمدت سهم‌ها هستند.
پژوهش حاضر شامل شش بخش است. در بخش اول چگونگی انتخاب دورههای نزول و صعود بیان می‌شود. در چهار فصل بعد عملکرد گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران از لحاظ روند ارزش معاملات (مجموع خرید و فروش)، روند خالص ارزش خرید (خرید منهای فروش) و درصد ارزش معاملات، درصد ارزش خرید و درصد ارزش فروش از کل معاملات بورس مورد بررسی قرار گرفته است. فصل ششم نیز به بررسی عملکرد گروه‌های مذکور به صورت مقایسه‌ای پرداخته است. لازم به ذکر است که آمار معاملات استفاده شده شامل آمار معاملات سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. همچنین به منظور بررسی دقیق‌تر، دوره مورد بررسی به دورههای صعودی و دورههای نزولی تفکیک شده‌اند.
