تندتند غذا نخوريد

دكتر حسين خدمت در گفت وگو با  (ايسنا)، ‌افزود: نخستين عامل موثر بر سوءجذب مواد غذايي، وضعيت دهان و دندان است. برخي از افراد به علت ابتلا به بيماري‌هايي مانند پوسيدگي‌ دندان نمي‌توانند به خوبي غذاها را بجوند و خرد كنند. همين عامل باعث سوءجذب مي‌شود وآنان هنگام دفع مواد غذايي، مواد را به همان شكلي كه خورده‌اند دفع مي‌كنند.

اين فوق تخصص گوارش با اشاره به تاثير بزاق دهان بر جذب مواد غذايي اظهار كرد: بزاق دهان مراحل اوليه جذب و هضم مواد غذايي را انجام مي‌دهد بنابراين افرادي كه دچار خشكي دهان هستند يا با دهان نفس مي‌كشند دچار سوء جذب مي‌شوند چرا كه بزاق آنان به اندازه كافي ترشح نمي‌شود بنابراين مراحل اوليه هضم و جذب مواد غذايي انجام نمي‌شود اين در حاليست كه بزاق، غذا را نرم مي‌كند و قدري در هضم كربوهيدرات‌ها نقش دارد.

وي درباره تعريف سوءجذب گفت:‌ زماني كه مواد غذايي به‌ طور طبيعي تجزيه و به ذرات ميكروسكوپي تبديل نشوند، فرد دچار سوءهضم مي‌شود اما هنگامي بيمار به سوء جذب مبتلا مي‌شود كه برخي عوامل مانع ورود طبيعي اين ذرات ميكروسكوپي از روده باريك به جريان خون شوند البته مي‌توان هردوي اين حالات را سوءجذب ناميد. بعضي افراد اين حالت را سوء هضم مي‌شناسند.

وي با بيان اينكه اختلال در هريك از عوامل موثر بر هضم و جذب غذا موجب ابتلاي فرد به سوءجذب مي‌شود، اظهار كرد: اگر معده به دلايلي مانند وجود زخم، تومور، جراحي شده باشد فرد دچار سوء جذب مي‌شود چرا كه بخشي از هضم و جذب برخي مواد غذايي مانند ويتامين B12 در معده انجام مي‌شود.

خدمت اضافه كرد: اگر اسيد معده دچار مشكل شده باشد پروتئين‌ها به خوبي هضم نمي‌شوند. از سوي ديگر در صورت صاف شدن پرزهاي معده يا نازك شدن جداره‌ آن به علت افزايش سن يا ابتلا به بيماري‌هايي مانند عوارض التهابي،عفونت‌هاي ميكروبي با ميكروب هليكوباكترپايلوري فرد دچار سوء جذب مي‌شود.

وي با بيان اينكه لوزالمعده مهمترين عضو در هضم مواد غذايي است، اظهار كرد: آنزيم‌هاي موجود در لوزالمعده باعث هضم چربي‌ها، قندها و پروتئين‌ها مي‌شود بنابراين اگر اين عضو به هر دليلي آسيب ببيند بيمار با مشكل جدي در هضم و جذب مواد غذايي روبرو مي‌شود.

اين فوق تخصص گوارش افزود: ورم لوزالمعده به صورت حاد و مزمن و جراحي لوزالمعده باعث سوءجذب مي شود و مصرف برخي داروها و الكل از علل ابتلا به ورم حاد لوزالمعده است علاوه برآن اگر70 درصد لوزالمعده به هر دليلي دچار مشكل يا از بدن خارج شود، بيمار دچار سوءجذب مي‌شود.

وي با اشاره به نقش كبد در هضم و جذب مواد غذايي اظهار كرد: اگر كبد بيش از 80 درصد از كارايي خود را از دست بدهد، بيمار دچار سوء جذب و سوء هضم مي‌شود چرا كه كبد نقش مهمي در جذب چربي‌ها و ويتامين‌هاي محلول در چربي (ويتامين‌هاي A, E , D, K) دارد و در صورت بروز مشكلي در كبد فرد دچار كمبود اين ويتامين‌ها مي‌شود.

اين فوق تخصص گوارش افزود: علاوه بر نارسايي مزمن كبدي، بيماراني كه به علت ابتلا به مسموميت‌هاي خاص يا بيماري‌هاي ويروسي دچار نارسايي حاد كبدي مي‌شوند، سوء جذب را تجربه مي‌كنند.

خدمت با اشاره به مجاري صفراوي اظهار كرد: اگر مجاري صفراوي به دلايلي مانند سنگ صفرا، تومور، التهاب، تنگ يا مسدود شود صفرا به اندازه كافي وارد روده نمي‌شود بنابراين بيمار دچار سوء جذب به ويژه جذب ناقص چربي‌ها مي‌شوند.

اين فوق تخصص گوارش افزود: روده باريك تنها اندامي است كه انتقال مواد غذايي خرد شده به خون از طريق آن صورت مي‌گيرد و فرد در صورت ابتلا به بيماري‌هايي مانند عفونت‌ها و التهاب‌هاي مزمن، دچار سوء جذب به مدت طولاني مي‌شود علاوه بر آن مبتلايان به مسموميت‌هاي حاد غذايي، عفونت‌هاي ويروسي حاد - كه به اسهال و استفراغ منجر مي شود- سوء جذب را تجربه مي‌كند.

وي در ادامه گفت: برخي بيماري‌ها مانند سلياك، التهاب روده باريك را در پي دارد و ممكن است بيمار سوء جذب شديد و مزمني را تجربه كند. مبتلايان به سلياك تحمل پروتئين غلات را ندارند و نمي‌توانند آنرا مصرف كنند اين در حالي است كه سلياك بيماري شايع و مهمي است.

اين فوق تخصص گوارش افزود:‌ بيماراني كه بخشي از روده باريك آنها به عللي مانند ابتلا به تومور و التهاب برداشته مي‌شود نيز دچار اين مشكل در تمام طول عمر خود مي‌شوند. مگر آن كه اقدام درماني خاصي براي آنان صورت گيرد و اين افراد داروهاي جبراني مصرف كنند. علاوه بر آن افرادي كه شكم آنان پرتودرماني مي‌شود ممكن است دچار سوءجذب شوند.

خدمت شايع‌ترين علت سوء جذب را كمبود آنزيم لاكتاز برشمرد و اظهار كرد: اين آنزيم در روده باريك وجود دارد اما افرادي كه با كمبود آن مواجه هستند پس از مصرف شير، بستني و ماست دچار علايمي مانند نفخ، دل پيچه و اسهال مي‌شوند و سوء هضم و سوء جذب را تجربه مي‌كنند.

وي به افرادي كه دچار كمبود آنزيم لاكتاز هستند، توصيه كرد: شير را به تدريج بنوشند يا ماست را جايگزين آن كنند چرا كه در ماست مقداري لاكتاز وجود دارد.

خدمت تاكيد كرد: لازم است اين گونه افراد به طور كلي از مصرف لبنيات خودداري نكنند چرا كه دچار پوكي استخوان مي‌شوند. اين در حالي است كه پوكي استخوان بيماري شايع، شديد و مخربي است.

اين فوق تخصص گوارش در ادامه گفت: اگر پزشك تشخيص دهد كه فرد دچار كمبود آنزيم لاكتاز است مي‌تواند همراه شير، قرص شير مصرف كند. در اين شرايط فرد مي‌تواند از مواد مغذي شير بهره كافي را ببرد.

خدمت در پايان اظهار كرد: 30 درصد از افراد جوامع مختلف دچار سوء هضم و سوء جذب هستند كه سالم نبودن دندان‌ها،‌ تند تند غذا خوردن، صرف غذا همراه با استرس از جمله عوامل دچار شدن به اين عارضه است و استرس باعث بلعيدن هوا همراه غذا مي‌شود.