خراسان شمالی گنجینه گیاهان دارویی

به گزارش ایران اکونومیست؛  خراسان شمالی به لحاظ داشتن ویژگی های خاص طبیعی و اقلیمی و تنوع آب و هوایی منحصر به فرد، ظرفیتی بالایی را در ایجاد مزارع پرورشی گیاهان دارویی به خود اختصاص داده است.
مصرف گیاهان دارویی از دیرباز در این دیار مورد توجه بوده و هم اکنون هم در اکثر مناطق روستایی و عشایری استان مصرف گیاهان دارویی در درمان برخی بیماری ها از جایگاه بالایی برخوردار است.
خراسان شمالی به واسطه داشتن ظرفیت رشد گیاهان دارویی زمینه توانمند شدن در این حوزه را دارد و بسیاری از دانش آموختگان بیکار رشته های کشاورزی و منابع طبیعی می توانند در این مسیر وارد شوند و برای خود اشتغال ایجاد کنند و توسعه کاشت و فرآوری گیاهان دارویی می تواند زمینه را برای توسعه استان مهیا کند.
سرمایه گذاری مناسب در این استان در خصوص گیاهان دارویی و کشت و تکثیر گونه های دارویی به عنوان تامین کننده نیاز داخلی و خارجی مواد گیاهی خام در وهله اول و صنعتی در درازمدت می تواند در راستای توسعه این استان و افزایش اقتصاد کشاورزان گام بردارد.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی گفت: تولید و فرآوری گیاهان دارویی یکی از پردرآمدترین شغل ها است که این استان با داشتن بیش از 300 گونه گیاه دارویی، ظرفیت و پتانیسل را برای توسعه این بخش و ایجاد اشتغال را دارد
سرهنگ موسی الرضا حیاتی  اظهار کرد: گیاهان دارویی و در زیر مجموعه آن گیاهان مرتعی از هدایای الهی است که به دلیل سه ویژگی منحصر به فرد مشتمل بر ارزآوری و بهبود وضعیت اقتصادی، اشتغالزایی بالا و زودبازدگی تولید مورد توجه خاص قرار گرفته است.
وی گفت: هم اکنون 60 نیروی یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان برای حفاظت از عرصه های منابع طبیعی و ممنوعیت گیاهان دارویی گشت زنی می کنند که برابر تبصره 7 ماده 3 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور هر گونه بهره برداری غیرمجاز از گونه های مرتعی و جنگلی، غیر قانونی و با متخلفین برابر ضوابط قضایی برخورد خواهد شد..
حیاتی گونه های غیرمجاز و ممنوع را شامل ریشه شیرین بیان، ریشه سریش، ختمی، کاسنی، انواع پیازها از جمله موسیر و ...، انواع لاله ها، کلیه بذرهای گیاهی و مرتعی، ریشه و پوست درختان و درختچه عنوان کرد.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی گفت: گونه های گیاهی مرتعی و جنگلی مانند دنبلان، مرزه کوهی، باریجه(قسنی)، گل گاو زبان، علف چای، مریم گلی، گل کاسنی، گل گندم، مریم نخودی، درمنه، علف گاو زبان، اشنیان(شقار)، اسطوخودوس و ... گونه های مجاز مشروط می باشد که با دریافت مجوز و در حد محدود و مجاز است.
حیاتی افزود: به منظور حفاظت، احیا، توسعه و بهره برداری پایدار از محصولات مذکور، یگان حفاظت این اداره کل با هماهنگی دستگاه قضایی از هرگونه بهره برداری غیر مجاز و نیز حمل و نقل و فروش محصولات فاقد گواهی حمل جلوگیری خواهد کرد.
وی گفت: مردم می توانند هرگونه تعرض به طبیعت، تخریب و تصرف اراضی ملی و آتش سوزی جنگل ها و مراتع را دراسرع وقت به شماره تلفن 1504 (امداد جنگل و مرتع) اطلاع دهند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: این استان به لحاظ اقلیمی رویشگاه اصلی بسیاری از گونه های دارویی با ارزش است که توسعه کشت و افزاش تولید گیاهان دارویی یکی از پروژه های مهم برنامه اقتصاد مقاومتی سازمان جهاد کشاورزی است.
علی اصغر شریکیان  اظهار کرد: همچنین وجود ظرفیت رویش گیاهان دارویی باید مورد توجه قرار گیرد و این ظرفیت می تواند استان را به قطب تولید گیاهان دارویی تبدیل کند زیرا که بسیاری از گیاهان دارویی ارزش اقتصادی بالایی دارند.
وی با اشاره به اینکه توسعه کاشت و فرآوری گیاهان دارویی یکی از فرصت های اشتغال زای استان است گفت: باید جوانان در این حوزه وارد شوند و برای ایجاد اشتغال و توسعه استان گام بر دارند زیرا که توسعه کشت گیاهان دارویی به‌ دلیل ارزش اقتصادی بالا می‌تواند در کنار حفظ رویشگاه‌های طبیعی به درآمدزایی مردمان هر منطقه کمک کند.
شریکیان در خصوص آمار گیاهان دارویی در سال گذشته هم افزود: سطح کشت گیاهان دارویی در سال 94، هزار و 235 هکتار بوده که تولید آن 975 تن و میانگین عملکرد 789 کیلوگرم در هکتار است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: هم اکنون یک واحد بسته بندی عرقیات گیاهی با ظرفیت اسمی سالانه 400 تن در شهرستان بجنورد و یک واحد فعال عصاره گیری، اسانس گیری و بسته بندی عرقیات و گیاهان دارویی با ظرفیت 800 تن در شهرستان جاجرم مشغول فعالیت هستند.
شریکیان در خصوص اقدامات انجام شده در راستای افزایش کشت گیاهان دارویی در این استان افزود: در این راستا کارگروه توسعه و کشت گیاهان دارویی تشکیل شده و همچنین طرح توسعه گیاهان دارویی در برنامه ستاد اقتصاد مقاومتی استان مصوب شده، برگزاری کلاس ها و کارگاه های آموزشی با بهره گیری از توان علمی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، پیگیری تخصیص اعتبارات از محل یارانه نهال جهت توسعه گیاهان دارویی و گل محمدی، اخذ مجوز های لازم از موسسه اصلاح نهال و بذر برای دو واحد تولید کننده گل محمدی و نشاء گیاهان دارویی بادرنجوبه، آویشن باغی، مریم گلی و.. به منظور تامین مواد رویشی مورد نیاز انجام شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: امسال یک هزار و 285 هکتار از کشتزارهای استان زیر کشت گیاهان دارویی رفت که یک هزار و 920 تن محصول از این کشتزارها برداشت خواهد شد.
عبدالله یوسفی  با بیان اینکه سطح زیر کشت گیاهان دارویی در کشتزارهای این استان نسبت به سال گذشته 50 هکتار افزایش یافته است اظهار کرد: گیاهان دارویی استان شامل زیره سبز، آویشن باغی، باریجه، نعنا فلفلی، خاکشیر، گشنیز ،کدو تخم کاغذی، کتان و ... است.
وی گفت: زیره سبز عمده ترین گیاه دارویی کشت شده در استان است که شهرستان اسفراین با 910 هکتار بیشترین سطح زیر کشت را داراست.
یوسفی سطح زیر کشت گل محمدی استان را 253 هکتار عنوان کرد و افزود: این میزان در مقایسه با سال گذشته 130هکتار افزایش یافته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه قلمه مورد نیاز از محل اعتبارات ملی تامین شده است گفت: شهرستان فاروج با سطح زیر کشت 50 هکتار و تولید 180تن جایگاه نخست از نظر سطح و تولید داراست.
وی مهم ترین مزایای کشت و توسعه گیاهان دارویی را شامل سود آوری و ارزش افزوده بالا نسبت به سایر محصولات زراعی، سازگاری با محیط و قابلیت کشت در شرایط نامساعد و محدود کننده اقلیمی، خاک و آب، مدیریت مصرف آب و اصلاح الگوی کشت، توسعه سلامت و بهداشت عمومی و امکان تولید محصول ارگانیک و تامین ماده خام اولیه برای صنایع فرآوری، دارویی، بهداشتی، آرایشی و ایجاد اشتغال عنوان کرد.
یوسفی توسعه اکوتوریسم، افزایش صادرات و ایجاد درآمدارزی، استفاده از گیاهان دارویی به عنوان مکمل های غذایی، تنقلات، نوشابه سازی، شیرینی سازی را ازدیگر مزایای کشت گیاهان دارویی عنوان کرد.
وی افزود: پهنه یابی مناطق مستعد توسعه کشت گیاهان دارویی در شهرستان های استان، تامین یک دستگاه ریز کارنده و دو دستگاه زعفران کار از محل اعتبارات استانی از دیگر اقدامات این سازمان است.
وی برنامه سال جاری را نیز در این راستا برگزاری کارگاه های آموزشی و بازدید از مزارع الگویی، ایجاد مزارع الگویی و توسعه کشت گیاهان داروئی و گل محمدی در مناطق مستعد استان با هدف تغییر الگوی کشت خصوصا در مناطق کم آب و اراضی مستعد شی بدار، بهره گیری از توان علمی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، توسعه تشکل های تولیدی گیاهان دارویی، حمایت از سرمایه گذاران صنایع تبدیلی و بسته بندی و حمایت از تولید کنندگان اندام های تکثیری و بذور اصلاح شده عنوان کرد.