شهرهایی که ثبت جهانی آنها خیر و برکت داشته است

به گزارش ایران اکونومیست؛ بهمن نامور مطلق- معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی همزمان با ۲۰ خرداد ماه - روز جهانی صنایع دستی  بیان کرد: حداقل دستاوردهای ثبت جهانی شهرهای ایران در حوزه صنایع دستی شناخته شدن و تبدیل آنها به یک برند در دنیا است. مگر کشورهای دیگر چه کار می‌کنند؟ هزینه‌های زیادی صرف می‌کنند که یک شهر در دنیا به برند تبدیل شود. ما با کمترین هزینه و با استفاده از بضاعت تاریخی و هنری کشورمان توانستیم از شورای جهانی صنایع دستی استفاده و برخی از شهرهایمان را به برند تبدیل کنیم.

او ادامه داد: شنیده شده محصولات برخی از شهرهای ایران پس از ثبت جهانی با کیفیت‌تر و گران‌تر شده‌اند که این نشان‌دهنده تاثیر مادی ثبت‌های جهانی است. ما با اختصاص اعتبار و راه‌اندازی دبیرخانه در این شهرها، اقداماتی برای فعالیت‌های بیشتر را انجام داده‌ایم.

معاون صنایع دستی اضافه کرد: وقتی خبری مبنی بر تهدید صنایع‌ دستی لالجین توسط کالاهای چینی مطرح می‌شود، نشان دهنده حساسیتی است که بعد از ثبت جهانی شهرها به وجود آمد. سال‌ها در لالجین کالاهای چینی عرضه می‌شد اما بعد از ثبت جهانی آن و با محدود شدن عرضه کالاهای خارجی به نظر می‌رسد، حساسیت‌ها نسبت به صنایع دستی این شهر بیشتر شده و این موضوع نتیجه ثبت جهانی لالجین است.

نامور مطلق با بیان اینکه در شهر اصفهان نیز دائما فروشگاه‌های صنایع دستی میدان نقش جهان در حال پالایش هستند و از توسعه کالاهای قاچاق جلوگیری می‌شود، افزود: اینکه همه توقعات از دولت انتظار می‌رود کار درستی نیست. دولت تلاش کرده و با همکاری هنرمندان، این شهرها را ثبت کرده است، تاجران و هنرمندان هم باید مسوول باشند. کار دولت هموار سازی شرایط برای تجاری سازی و ارتقا کیفی صنایع دستی است که یکی از این روش‌ها جهانی کردن این هنر- صنعت است.

او اعلام کرد: بسیاری ازکشورها برای ثبت جهانی شهرها با هم رقابت می‌کنند. قطعا ثبت جهانی شهرهای ایران برای کشور ما خیر و برکت دارد، در غیر این صورت چرا برخی ازکشورها باید با هم رقابت کنند تا شهرهای بیشتری را ثبت جهانی کنند؟ ما که موفق به کسب این امتیاز شدیم نیازمند به تداوم آن هستیم.

شهرهای جهانی، یکی از بندهای برنامه ششم توسعه

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه یکی از بندهای صنایع دستی در برنامه ششم توسعه مربوط به شهرهای جهانی است، ادامه داد: مجلس و دولت خواسته‌اند تا به شهرهای جهانی توجه بیشتری شود و این موضوع کمک می‌کند تا این شهرها اعتبارات بیشتری از استان‌های خود و سازمان مدیریت درخواست کنند، زیرا در برنامه ششم توسعه اسم شهرهای جهانی آمده است. باید با روحیه مثبت و امیدوارنه این موضوع پیگیری شود.

نامور مطلق افزود: گرفتن امتیازات وظیفه‌ای است که باید ما به همراه بخش خصوص آن‌ را انجام دهیم و به‌ نظرمی‌رسد این اتفاق به مرور در حال انجام است. در برنامه ششم توسعه دو بند مربوط به صنایع دستی می‌شود که یکی رسیدگی به هنرهای درحال فراموشی و دیگری رسیدگی به شهرهای جهانی است. همین دو بند کافیست تا بگوییم شهرهای جهانی چگونه موجب خیر و برکت می‌شوند.

او درباره اینکه ثبت جهانی شهرهای ایران تا چه اندازه به معرفی صنایع دستی کشورمان کمک کرده‌ است؟ توضیح داد: ما توانستیم در عرصه‌های جهانی به بازارهای خودمان برگردیم، درتجارت فعالیت کنیم و درحوزه ترویج و برندسازی اقداماتی انجام دهیم. در مدت چهار سال توانستیم چهار شهر تبریز، مشهد، اصفهان و لالجین را به عنوان شهرهای جهانی ثبت کنیم و ایران را در رده دومین کشور درثبت شهرهای جهانی قراردهیم.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور بیان کرد: از طرفی چندین نشست و همایش در ایران برگزار کردیم. بعد از ۷۰ سال فعالیت در شورای جهانی صنایع دستی، هنوز نتوانسته بودیم اجلاس جهانی را به ایران بیاوریم و میزبان آن باشیم تا اینکه سرانجام موفق شدیم این اجلاس را درسال ۹۵ در اصفهان برگزار کنیم. همچنین در کنار آن، دو اجلاس آسیایی و همایش‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزارشد. این موضوع موجب دوباره شناخته شدن کشورمان شد. همچنین سعی کردیم درکنار برندسازی به تجارت جهانی هم توجه کنیم اما با تمام این احوال باید فعالیت‌هایمان را افزایش دهیم زیرا شایستگی هنرمندان ما بیش از این است که دیده می‌شود.

نامور مطلق گفت: همان طور که در همه دنیا اعتباراتی برای تبلیغات صنایع دستی اختصاص داده می‌شود، ما نیز باید اعتباراتی به این کار اختصاص دهیم و از همراهی نهادهای بین‌المللی مثل وزارت امورخارجه، سازمان ارتباطات اسلامی، رایزن‌های فرهنگی و اقتصادی برخوردار باشیم. در حال حاضر این ارتباطات به صورت نهادینه و ساختارمند برقرار نشده اما همکاری‌هایی در جایی که این نهادها تمایل داشتند، صورت گرفته است. همکاری دیپلماسی خارجی به صورت ساختارمند در توسعه صنایع دستی هنوز صورت نگرفته است.

او با اشاره به اقدامات صورت گرفته در سال گذشته، بیان کرد: خوشبختانه یکی از اقدامات انجام شده درسال گذشته این بود که هرگاه رئیس جمهور به کشور خارجی سفر می‌کرد، صنایع دستی را نیز با خودش همراه می‌کرد و با کمک رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نمایشگاه ترویجی در همان کشور برگزار و این اتفاق خوب موجب می‌شد کشور ما را ابتدا با هنرهای بومی و صنایع دستی سپس با سیاست بشناسند، امیدورام این شیوه خوب تداوم پیدا کند.

وضعیت صنایع دستی بهتر از گذشته است

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی همچنین درباره وضعیت فعلی صنایع دستی ایران در جهان اظهار کرد: بی تردید وضعیت گفتمانی صنایع دستی نسبت به گذشته بهتر شده است. تصویری که امروز از صنایع دستی در سطح جامعه به ویژه در نگاه قشر جوان وجود دارد نسبت به تصویر گذشته به صورت بنیادین تغییر کرده است. اگر صنایع دستی در گذشته صنایع کهنه و نوستالژیک محسوب می شده، امروزه جزو زیبایی شناسی روز هست یا حداقل بخشی از صنایع دستی با سلیقه روز همراهی دارد و جوانان ما این موضوع را درک و با آن ارتباط برقرار کرده اند.

او اضافه کرد: امروز، گفتمان سازی، تصویر و فرهنگ سازی در حوزه صنایع دستی صورت گرفته است اما همچنان با وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم زیرا نهادهای گفتمان ساز و رسانه‌ها این حوزه را آن طور که باید درک نکرده‌اند و تصویر عقب‌تری از وضعیت صنایع دستی که به روز شده است را نشان می‌دهند. هنوز هم از موتیف‌های تکراری صنایع دستی استفاده می‌شود در حالی که طرح‌ها در سفال، گلیم، مس و بسیاری از هنرهای سنتی دیگر تغییر کرده است و خوشبختانه می‌بینیم که در فروشگاه‌های نسل جدید به نمایش گذاشته می‌شوند.

نامورمطلق  گفت: دولت باید با کمک به صنایع دستی، این حوزه را برای تولید محتوا یاری کند. از طرفی رسانه‌ها باید با نسل جدید هنرمندان صنایع دستی آشنا شوند و آنها را در کنار پیشکسوت‌ها معرفی کنند زیرا آینده صنایع دستی در گِرو این تصویر خواهد بود. خوشبختانه ما آمادگی تولید صنایع دستی در حوزه مصرفی زندگی روزمره را داریم. همچنین در حوزه تزئینی صنایع دستی نیز حرف‌های قابل توجه‌ای برای گفتن داریم و می‌توانیم با صنعت و هنر رقابت و بازار را از دست کشورهای دیگر خارج کنیم.