نمای ظاهری
در ابتدای عرضه مزدا ۳۲۳ ، نمای جلو خودرو متفاوت و سادهتر بود بهطوریکه چراغهای جلو طراحی سادهتر با زوایای شکسته و راهنمای جدا، جلوپنجره سادهتر، سپرهای صافتر با دهانهای عریضتر و پیوسته و در موتور صاف با دو خط که برجستگی کمی داشتند جای خود را به چراغهای سربالا با طراحی منحنی شکل، جلوپنجره هماهنگ با طرح مزدا، سپرهای زیباتر با دهانه کوچکتر و مهشکنهای جداشده از دهانه و در موتور با خطوط عمق دادهشده در نمونه جدید و بهبودیافته، دادند.
نمای جانبی مزدا ۳۲۳ ساده بوده و گلگیرها با لبههای برجسته طراحیشدهاند. نیمه پایینی درها نسبت به نیمه بالا کمی برجسته شده و نوار ضربهگیر باریکی بر روی آن نصبشده است.
زانتیا بااینکه طراحی آن به حداقل دو دهه قبل بازمیگردد همچنان چهره جذاب و دوستداشتنی دارد. ظاهر آئرودینامیک با ارتفاع کم جلو در زانتیا مدل خاص در آن ایجاد کرده و در یک نگاه این خودرو را تیز و چالاک خواهید یافت. چرخهای جلو با خطوط عرضی موازی و سپر با شیب رو به عقب با دهانهای ساده طراحیشدهاند. کاپوت کشیده با شیب رو به پایین همراه دو خط ملایم به اطراف جلوپنجره ختم میشود و شیبی هماهنگ با سپر دارد که نمایی کاردی شکل را در جلو نمایان میکند. در نمای جانبی خطی مستقیم و ساده از عقب تا جلوی خودرو کشیده شده و نوار ضربهگیر نسبتاً عریضی متناسب با سپرهای جلو و عقب در این قسمت قرارگرفته است.
نمای داخلی
داخل مزدا ۳۲۳ ساده و هماهنگ بوده و کمی از طراحی اسپرت برخوردار است. طراحی داشبورد معقول و کیفیت مطلوبی دارد و اجزا و ادوات بهخوبی در آنجا قرار گرفتهاند. قسمت میانی بهصورت قابی شکل از دیگر بخشها جداشده و از بالا ورودیهای هوای اتاق و دکمه هشدار (جفت راهنما)، سیستم صوتی و ادوات مربوط به سیستم سرمایش و گرمایش را در خود جایداده است. در زیر این بخش فضا برای قرار دادن وسایل کوچک تعبیهشده و در راستای آن در کنسول میانی دو جا لیوانی بهصورت مخفی، دستهدنده و اهرم ترمزدستی قرارگرفتهاند. صفحه کیلومتر شمار هم با جلوهای معمولی در زیر سایهبانی یکتکه با داشبورد قرار دادهشده است. صندلیها با روکش پارچهای، نسبتاً بزرگ و راحت (بهویژه در جلو) هستند. رودریها طراحی خوب و قابل قبولی دارند. مزدا ۳۲۳ در نمونه فول که بهعنوان تیپ ۵ معرفیشده از سانروف نیز بهره برده است.
داخل زانتیا نمودی قدیمی و کسلکننده دارد و گیرایی خاصی ندارد. سایهبان صفحه کیلومتر شمار تا سمت راست بخش میانی داشبورد امتدادیافته و نمایی عریض را ایجاد کرده است. ورودیهای هوای اتاق ساده و معمولی هستند که در بخش میانی کاملاً بزرگ و در سمت راننده (ورودی سمت چپ داشبورد) بهصورت دوگانه بر رویهم قرارگرفتهاند. بخش میانی داشبورد هم کاملاً ساده بوده و ادوات سیستم گرمایش و سرمایش، ساعت دیجیتال و کلید هشدار در این بخش قرارگرفتهاند. فرمان زانتیا بزرگ است و کلیدهای مربوط به سیستم صوتی روی آن تعبیهشده است. کنسول میانی هم کاملاً ساده بوده که اهرمهای دنده و ترمزدستی و اهرم تنظیم ارتفاع (زانتیا در بخش عقب دارای کمکهایی با قابلیت تنظیم ارتفاع است) در آنجای نهاده شده است. صندلیها معمولی و راحت باروکش پارچهای و تا حدی ارگونومیک هستند که در بخش عقب فضا برای سر سرنشینان قدبلند تا حدی محدود است.
بررسی رانندگی
مزدا ۳۲۳ با توجه به حجم موتور و توانش در حد خود سواری لذتبخشی را ارائه میدهد. ضمن آنکه تعویض دندهها بهموقع انجام میشود و نمونه اتوماتیک در نوع خود خوب عمل میکند و در نمونه دستی با توجه به ضریب دندههای مناسب عملکرد خوبی را از خود نشان میدهد. هندلینگ و پایداری خودرو مطلوب است ولی در هنگام عبور از ناهمواریهای متعدد سیستم تعلیق عقب نسبتاً پر سروصدا جلوه میکند که برای سرنشینان عقب چندان خوشایند نخواهد بود. قدرت ترمز گیری در حد قابل قبولی قرار دارد (در نمونههای دارای سیستم ABS) ولی در عقب (ترمزدستی) که فاقد ترمزهای دیسکی بوده و بهجای آن از ترمزهای کاسهای استفادهشده عملکردی معمولی را از خود نشان میدهد. در کل کیفیت قطعات، استهلاک پایین و سواری لذتبخش برای خودرویی در این کلاس رضایتبخش است.
زانتیا سواری دلچسب با شتابی مطلوب دارد و به دلیل سیستم تعلیق مخصوصش که نرم هم عمل میکند ناهمواریها را کمتر حس خواهید کرد. علاوه بر این در عبور از پیچها هم تعادل و پایداری خوبی دارد. نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که ترمز در مواقعی که ارتفاع کمکها پایین است ضعیف عمل کرده و در این حالت هم ضربات حاصل از ناهمواریها به بدنه منتقل خواهد شد. درست است که زانتیا شتاب مطلوب و قابل قبولی دارد ولی در صورت استفاده از جعبهدنده بهتر و بهروزتر با ضریب دنده بهتر، شتاب گیریها مطلوبتر و دلچسبتر نیز میگردید.
نقد و بررسی ارزش خرید
مزدا در بازار به دلیل اینکه خودروهای کم استهلاکی شناختهشدهاند، مشتریان را بهنوعی جذب خود میکنند. ۳۲۳ هم که از این قاعده مستثنا نیست مشتریان خود را یافته است، ولی به دلیل قیمت بالاتر، لوازمیدکی گرانتر و مراکز خدمات پس از فروش کمتر نسبت به خودروهای همرده داخلی فروش خیلی خوبی را در آن زمان نداشت. بااینحال ظاهر متناسب خودرو چه در نمای داخل و چه در نمای خارج خریداران را به سمت خود میکشاند، ضمن اینکه جوانپسند هم بوده و عملکرد مطلوبی دارد.
زانتیا به دلیل ظاهر جوانپسند و ویژگیهای مخصوصش فروش خوبی را تجربه کرد و جزو خودروهای پرفروش بازار در دهه ۸۰ شمسی محسوب میشود. اگر از نمای داخلی قدیمی آن صرفنظر کنیم و چندان به آن اهمیت ندهیم میتوان آن را گزینه خوبی برای خرید دانست. ناگفته نماند زانتیا در آخرین دوران زمان عرضهاش مورد فیس لیفت ضعیفی قرار گرفت که اصلاً مورد استقبال واقع نشد و فقط تعداد محدودی از آن به مرحله تولید و فروش خودرو رسید.