حلقه مفقوده اي به نام " انگيزه "

اما به گفته وزير بهداشت، در حال حاضر بيش از 77 هزار تخت بيمارستاني به سيستم بيمارستاني كشور اضافه شده درحالي كه بيمارستان‌هاي آموزشي با كمبود شديد نيروي انساني مواجه است.

مرضيه وحيد دستجردي يكي از چالش‌هاي مهم در بيمارستان‌ها را كمبود نيروي انساني در رشته‌هاي مختلف اعلام و اظهار مي‌كند: با توجه به شوق ارائه خدمات در مديران بيمارستان‌ها، تخت‌هاي بيمارستاني افزايش پيدا كرده و براي ارائه خدمات بهتر نيز بايد نيروي انساني را افزايش دهيم.

ظاهرا طي شش سال گذشته 14 هزار و 400 تخت بيمارستاني به سيستم درماني كشور اضافه شده و 35 هزار تخت نيز در حال ساخت است كه سال آينده به بهره‌برداري خواهد رسيد.

به گفته وزير بهداشت، بيشترين نيروي انساني وزارت بهداشت در بيمارستان‌ها مشغول هستند و رسيدگي به وضعيت آنها در ارتقاي خدمات كيفي به مردم نقش مهمي دارد و رضايت آنها مي‌تواند تاثير زيادي در جلب رضايت مردم داشته باشد.

نتيجه آزمون استخدامي چه شد؟

ظاهرا آزمون استخدامي سال گذشته بيشتر براي گروهي از پرسنل بيمارستاني و پرستاران مثمرثمر بوده كه به شكل قراردادي مشغول به كار بودند و اين آزمون كمكي براي رسمي‌شدن نوع استخدام آنها محسوب مي‌شد.

بر اين اساس، آزمون استخدامي سال گذشته لزوما نمي‌توانست تعداد نيروهاي استخدامي را افزايش دهد؛ چرا كه تعداد زيادي از شركت‌كنندگان نيروهاي مشغول به كاري بودند كه به اين آزمون به شكل فرصتي براي تغيير قرارداد كاري نگاه مي‌كردند.

محمد شريفي‌مقدم، دبيركل خانه پرستار و عضو شوراي عالي سازمان نظام پرستاري با تاييد اين موضوع به «جام‌جم» مي‌گويد: آزمون استخدامي وزارت بهداشت علاوه بر رسمي كردن نيروهاي قراردادي، توانست به جذب نيرو در بيمارستان‌هاي شهرهاي كوچك كمك كند؛ اما شهرهاي بزرگ از جمله تهران همچنان با كمبود نيرو خصوصا در بخش پرستاري مواجه است.

شريفي‌مقدم معتقد است كه كمبود نيرو در سيستم وزارت بهداشت و البته كمبود پرستار به عوامل ديگري از جمله سختي كار و نبود درآمد كافي بر مي‌گردد.

به گفته او، بيشتر فارغ‌التحصيلان پرستاري در مواجهه با سختي كار پرستاري و متوسط حقوق 450 هزار تومان، بيكاري را ترجيح مي‌دهند.

دبيركل خانه پرستار ادامه مي‌دهد: شمار پرستاران خانه‌نشين با وجود زياد بودن تعداد فارغ‌التحصيلان بالاست. در واقع به‌خاطر سختي كار و كم بودن درآمد‌ها بيشتر فارغ‌التحصيلان اين رشته مجبورند خانه‌نشين شوند.

بجز اين مساله، تفاوت نحوه ارائه خدمت، ميزان درآمد و شأن و جايگاه پرستاران در بخش‌هاي خصوصي و دولتي هم حكايت پيچيده‌اي دارد.

شريفي‌مقدم با اشاره به بررسي‌هاي انجام شده در زمينه تمايل پرستاران براي استخدام در بخش دولتي، مي‌گويد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد تمايلي براي استخدام وجود ندارد و اين نشان از وخامت وضعيت پرستاري دارد.

دبيركل خانه پرستار با اعلام اين‌كه استخدام در بخش دولتي يك امتياز ويژه محسوب مي‌شود، ادامه مي‌دهد: با توجه به اين‌كه داوطلبي براي استخدام وجود ندارد، مي‌توان گفت كه پرستاري در بدترين شرايط خود به سر مي‌برد.

او مهم‌ترين علامت اين ركود و بحران در پرستاري را ترك شغل و عدم تمايل براي استخدام از سوي پرستاران مي‌داند و مي‌گويد: مشكلات پرستاران و وعده‌هاي محقق نشده باعث شده تا پرستاران خودشان تكليف پرستاري را مشخص كنند.

به گفته شريفي‌مقدم، اشتغال در خارج از كشور، ترك شغل، تغيير شغل و درنهايت خانه‌نشيني پرستاران با توجه به حقوقي كه مي‌گيرند، باعث كمرنگ شدن انگيزه شغلي در پرستاري شده است.

وقتي انگيزه نباشد

علت كمبود نيرو در نظام سلامت ظاهرا براي مسوولان نيز مشخص است؛ چرا كه معاون توسعه مديريت و سرمايه انساني رييس‌جمهور اعلام مي‌كند: ما نيروي انساني كم نداريم؛ بلكه با پديده بي‌انگيزگي مواجه هستيم كه بايد آن را حل كنيم و در اين خصوص علاوه بر آموزش بايد انگيزش هم براي نيروها ايجاد شود. همين كمبود انگيزه سبب شده است كه در سال‌هاي اخير مهاجرت پرستاران و برخي از گروه‌هاي پزشكي براي كار در خارج از كشور، افزايش يابد تا جايي كه چندي پيش رئيس هيات مديره انجمن كاريابي‌هاي بين‌المللي از اعزام ۲۰۰۰پرستار ايراني به تركيه خبر داد.

مهرداد ايوبي اظهار اميدواري كرد: با اعزام ۲۰۰۰ پرستار به تركيه در سال ‌جاري، تعداد كل اعزام‌هاي نيروي كار در رشته‌هاي مختلف به ۷۰۰۰ نفر افزايش يابد.

براساس اعلام خانه پرستار، متوسط حقوق يك پرستار در كشور در بهترين حالت حدود 600 هزار تومان است.

در مراكز بيمارستاني كشور به دليل كمبود نيروي پرستار به ازاي هر 12 تا 15 تخت بيمارستاني، يك پرستار مشغول به كار است، در حالي كه در كشوري مانند آمريكا، يك پرستار تنها مسئول چهار تخت است و در شيفت كاري‌اش، مسووليت بيشتر از چهار بيمار را ندارد.

به مشكلات پرستاري رسيدگي شود

در كنار هم گذاشتن اين مسائل، ازجمله كمبود نيروي كار در مراكز بيمارستاني، مطالبات پرستاران، سختي كار، حقوق پايين و ساعت كاري زياد مي‌تواند وزارت بهداشت و مسوولانش را به پاسخ نگراني درخصوص تخت‌هاي بيمارستاني بدون نيروي كار برساند.

بر اين اساس چاره كار تنها در افزايش انگيزه به پرسنل بيمارستاني شامل انگيزه مالي، ارتقاي جايگاه و شأن كاري آنها برمي‌گردد كه دست‌كم درخصوص نيروهاي پرستار اين كار تنها با اجراي قانون ارتقاي بهره‌وري و تعرفه‌گذاري خدمات آنها قابل اجراست.

طرح تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري با بيش از 400 نوع خدمت انجام شده و حدود چهار سال پيش در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده، اما هنوز به مرحله اجرا نرسيده است.

علاوه بر اين، قانون ارتقاي بهره‌وري كاركنان باليني نظام سلامت نيز فروردين سال 88 به تصويب رسيد و در پي آن، دولت آيين‌نامه اجرايي اين قانون را با پيگيري‌هاي وزارت بهداشت تصويب كرد.

براساس اين قانون قرار شد تا با استخدام نيروي جديد، ساعت كاري پرستاران كاهش يابد، اما اين قانون نيز مشمول گذشت زمان شده است.

جام جم