چرا مردم پوشاک خارجی می‌خرند؟

یکی از صنایع قدیمی ایران،صنعت  پوشاک است.قدمتی بیش از یک صده دارد.البته نساجی در ایران قدمتی 300 ساله دارد،اما صنعت آن به شیوه نوین 150 ساله است.صنعتی که افت و خیزهای بسیاری در سال های پیش داشته،زمانی به اوج رسیده و زمانی هم مثل امروز در سرازیری است.خیلی ها علت افول این صنعت را واردات بی رویه می دانند،اما وارداتی که به شیوه قاچاق انجام می شود،بیش از همه مقدمات ورشکستگی صنعت  پوشاک را فراهم کرده است.

قاچاق، تولیدکنندگان داخلی را با مشکلات متعددی مواجه کرده است؛ فعالان اقتصادی معتقدند «مردم نباید فریب بخورند، کالاهایی که به اسم خارجی فروخته می شود همگی تقلبی است.» در مقابل گروهی هم معتقدند،صنعتی که توان رقابت ندارد،باید از گردونه تولید خارج شود. خبرآنلاین با هدف بررسی این دو دیدگاه، مناظره ای بین موافقان مخالفان توسعه صنعت  پوشاک برگزار کرد.

در این مناظره که با حضور رامين جوانرود، تولیدکننده داخلی، مجید افتخاری، دبير كميته زنانه انجمن صنايع پوشاك ايران، علي انصاريان، عضو هيات مديره اتحاديه توليد و صادرات نساجي و پوشاك ايران و رضا شريعت پور،مدیر اشتغال ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شهرداری تهران برگزار شد، چالش های مختلف تولید و عرضه پوشاک در کشور مورد بررسی قرار گرفت. آنچه در ادامه می خوانید، مشروح این مناظره  است:

به نظر شما تعریف نام و نشان های پوشاک چیست و آیا در ایران نام و نشان پوشاک یا برند وجود دارد؟

مجید افتخاری: در ایران نشان های بسیاری داریم، اما برخی تعریف دقیق آن را نمی دانند و منظورشان از نام و نشان تجاری نداشتن در ایران این است که ما برند جهانی نداریم. علت این است بسیاری از نام و نشان های پوشاک سابقه ای ۱۰۰ الی ۱۵۰ ساله دارند. برند جهانی شدن کار یکی دو روز نیست. زمان و ثروت می خواهد. بسیاری از این برندهایی که سابقه ۱۵۰ ساله دارند در طول این سال ها در بازاری با ظرفیت تقاضای محدود کار کردند و با دستیابی به فروش خوب و ثروت توانستند خود را معرفی کنند.

سریع ترین راه برای شناساندن هر محصولی به مردم، تبلیغات است. برخی برندها یک بازار را هدف گذاری می کنند. این بازار در چند حوزه مورد توجه آن برند است. به طور مثال یکی از موضوعات مهم در انتخاب یک بازار دهک های مختلف جامعه از لحاظ درآمد و فرهنگ است.

به نظر شما چرا مردم به سمت پوشاک خارجی می روند؟

مجید افتخاری: تعداد زیادی برندخارجی تقلبی در ایران فعالیت می کنند که اصالت ندارند. ۹۵ درصد نمایندگان برندهای خارجی در ایران متقلب و ۳ درصد متخلف هستند. بر این اساس مجموع عدد ۹۸ درصدی را برای بازار پوشاک خارجی در ایران ایجاد کرده که این بازار متقلبانه فضا و بستر کسب و کار صنعت پوشاک ایران را نیز دچار چالش می کند.

برخی مشتریان به دلیل اینکه فکر می کنند برند خارجی بهتر است و اصرار بر خرید پوشاک خارجی دارند. البته من باید تاکید کنم ما با کالای خارجی مشکلی نداریم، اما کالایی که از گمرک و مبانی قانونی عبور کرده و به کشور وارد شود،بحث ما آناست.کالای قاچاق هم اقتصاد کشور را دچار مشکل می کند و هم مصرف کننده را گرفتار می کند.

هیچ یک از ما تولیدکنندهای داخلی اصرار نمی کنیم که مردم کالای بی کیفیت ایرانی استفاده کنند، این ظلم به مردم است. اما اگر قرار است تولیدکننده ایرانی در کنار تولیدکننده خارجی در بازار رقابت کند، باید این بازار شفاف و واقعی باشد. در حالی که کالای قاچاق به دلیل اینکه از مبادی قانونی وارد نشده ،از نظر قیمت بازار رقابتی را به انحراف کشانده و تولیدکننده داخلی را با مشکل قیمت گذاری مواجه می کند.

جریان فکری ایجاد شده که انگار ما می گوییم هر کالا داخلی با هر کیفیتی که هست را مردم بخرنددر حالی که این خواسته ما نیست. تولیدکننده داخل مالیات می دهد، حق بیمه می پردازد .نمی تواند هر زمانی که می خواهد تخفیف بدهد.این موانع رقابت را با کالای خارجی سخت می کند. زیرا بابت تخفیف دادن و ارزان فروختن جریمه می شویم.

اما نام و نشان هایی در ایران وجود دارد که توانستند به هر حال به شهرتی برسند. چرا بقیه نتوانستند؟

مجید افتخاری: مردم فریب می خورند! این کالاهایی که به اسم خارجی فروخته می شود همگی تقلبی است. 

رامین جوانرود: در صنعت پوشاک با یک سرمایه گذاری بسیار کم می توانید ایجاد اشتغال کنید. یکی از مزیت شغل های ما این است. یکی از موضوعاتی که ما بر آن اصرار داریم این است که قاچاق پوشاک در این بخش، اقتصاد را به شدت دچار افت کرده است. 

برخی از برندهای تولید داخل که به شهرتی رسیدند، به دلیل هزینه های زیادی بوده که برای تبلیغاتشان انجام دادند.بسیاری از برندهای خارجی هم از کیفیت خاصی برخوردار نیستند و تنها با صرف هزینه های گزاف تبلیغاتی توانستند به محبوبیت در ایران دست یافته و سهم بالایی از بازار را در دست بگیرند. من به عنوان تولیدکننده نیاز به وام و تقاضایی نداریم. تولیدکنندگان پوشاک نیاز به تسهیلات بانکی ندارد. بلکه تنها می‌خواهیم فضای کسب و کار برای ما مهیا شود، تا بتوانیم با ایجاد اشتغال و تولید به جایگاه واقعی خود در اقتصاد کشور برسیم. به طور مثال در بخش خدمات به ما تخفیف داده شود. از سویی بیلبوردها در شهر سالی یک ماه حتما باید کار فرهنگی انجام دهند. چرا یک ماه در سال این فضا را در اختیار تولید داخل نمی گذارند و به تولید داخل کمک نمی کنند؟ 

این امکان برای برندهای داخلی  وجود دارد که درصدی از محصولاتشان را در خارج از کشور تولید کنند. برند ارزش افزوده ای است که به مجموعه اقتصاد اضافه می شود و تاثیر آن برای انی مرز و بوم باقی می ماند. چرا همه کشورهایی که در حال توسعه هستند از برندهای خود حمایت می کنند؟ چون این ثروت برای کشور باقی می ماند. 

چرا برای ارائه محصولات با کیفیت با برندهای خارجی سرمایه گذاری مشترک نمی کنید؟

رامین جوانرود: در مجموع تمام برندهای خارجی عادت کردند که شیوه استثماری را پیش بگیرند. می آیند از سیستم و تکنولوژی و نیروکار کشور استفاده می کند ولی هیچ وقت برای ایجاد ارزش افزوده در کشور  با ما مشارکت نمی کنند. خیلی از برندها آمدند به ما پیشنهاد کار دادند، ولی شرایط آنها به گونه ای بود که با آن قرارداد مشارکت حقوق کارگرها هم تامین نمی شد.

مجید افتخاری: ما یک بازار 80 میلیونی در اختیار داریم. حدود یک درصد پوشاک دنیا برای ایران است و مردم ایران به ظاهر خود توجه می کنند. بازار ایران بازار جذابی است .خیلی ها می خواهند این بازار تصاحب کنند. خیلی تمایل ندارند که همکاری کنند.می خواهند همه کار را طرف مقابل انجام دهد. 

بزرگترین مشکل مسیر و بستر کسب و کار در ایران است. نهادها باید بستر کسب و کار را درست کنند.مگر دارو می فروشیم که برای ما تعیین شود کالایی را با ایکس درصد سود بفروشیم. مگر دو برند مسیرشان شبیه یکدیگر است؟ امروز فضای کسب و کاری در کشور مانند قدیم نیست. در حال حاضر یکی از درگیری هایمان در پوشاک، سودی است که به پوشاک تعلق می گیرد. باید تولیدکننده کالای خود را بفروشد، مشتری یا می خرد یا نمی خرد. باید تبلیغات را برای تولیدکننده های داخل راحت تر کنند. 

رضا شریعت پور: اگر اقتصاد آزاد مورد تاکید است،پس در اختیار قرار دادن فضای تبلیغات برای حمایت از تولید محصولات خارجی تناقض دارد. من با بخش اول صحبت های شما موافق هستم که این مداخله باید کم شود. سهمیه هایی که داده می شود در آخر تبدیل به رانت می شود. 

مجید افتخاری: دولت باید به تولید داخل توجه کند. قانون نیز تاکید کرده که از تولید داخل حمایت شود، پس چرا فضای تبلیغاتی  با قیمت متفاوت به برند داخلی و خارجی داده نمی شود؟  کجای دنیا تبلیغات در تلویزیون این قیمت را دارد؟

رضا شریعت پور: مشکلات ما بزرگتر از این است؛ ما باید از اول شروع کنیم. اگر بخش بخش و نهاد به نهاد این موضوع را بررسی کنیم به ما کمک می کند که وارد یک سری مسائل ریزتر نشویم و از کلان موضوع را بررسی کنیم. 

مجید افتخاری: بحث من این است که یک سری چالش هایی که برای برندها و تولیدکننده داخلی وجود دارد که متاسفانه دیده نمی شود.  به طور مثال، تولید کننده داخلی  برای اقتصاد کشور ایجاد ارزش افزوده می کند ،اما خارجی ها این وظیفه را ندارند.

رضا شریعت پور: اولین چالش ما بحث قانون است.به صورت کلی قوانین جوابگوی وضعیت فعلی تولیدکننده نیست.

علی انصاریان: باید قبول کرد که تولیدکننده نیز اشتباهاتی کرده و همه مشکلات در قانون نیست. تولیدکننده ها در مقاطعی با مشتریان رفتار مناسبی نداشتند. در گذشته عرضه جنس به این شدت نبود و هر جنسی که می خواستند به مشتری می دادند. خدمات مناسب به مشتری داده نشد. احترام به مشتری نمی گذاشتند.

این مواردی است که ما باید بر گردیم به خودمان و فقط نباید از دولت ایراد بگیریم. در گذشته هر جنسی را که به مشتریان فروختیم، اگر ناراضی بودند، پس نمی گرفتیم.به مشتری خود احترامی که لازم بود، نگذاشتیم. در حال حاضر بین تولیدکننده های داخل نیز می توانید این تفاوت را به صورت آشکار ببینید. آن برند هایی که به مشتری احترام می گذارند، محبوبیت بیشتری دارند. دولت تنها مشکل نیست.

مجید افتخاری: من موافق نیستم. اگر من به عنوان یک تولید کننده یک رفتار ناشایست انجام می دهم،نباید نماینده کل تولیدکننده ها شوم. بارها مردم گفتند که کالای ایرانی خریدم و خراب شده است. سوال من این است که آیا تا به حال نشده که کالای خارجی بخرید و خراب نشده باشد؟

علی انصاریان: به نظر من ما نیاز به جای عرضه و دیده شدن داریم. تولیدکننده ایرانی نمی تواند در پاساژها تولید خود را عرضه کند، چون مغازه ها گران هستند و یک تولیدکننده نمی تواند هزینه آن را پرداخت کند. 

رامین جوانرود: هزینه ها برای عرضه در پاساژ ها بسیار بالا است.

مجید افتخاری: برخی پاساژها با افتخار می گویند که تولیدکننده های ایرانی را راه نمی دهند. این دیگر از دست ما خارج است.

رامین جوانرود: دقیقا، ولی این برندها، برند خارجی اصل حتی نیستند.

علی انصاریان : 90 درصد پوشاکی که در داخل است تقلبی است.

رامین جوانرود: یکی از دغدغه های ما این است که چون می دانیم مردم دارند فریب می خورند،اما هرچقدر فریاد می زنیم به جایی نمی رسیم. شما به عنوان مشتری می روید جنس تقلبی می خرید،اما وقتی همان جنس خراب شد،فریادت به جایی نمی رسد. ما استقبال می کنیم که نمایندگی های برندهای خارجی وارد فضای کسب و کار آزاد  رقابتی شود، اما این برندهایی که در داخل دیده می شود بیشتر  تقلبی هستند. در حاضر حتی فضا برابر نیست. همانطور که اشاره کردید، تنها چیزی که ما نیاز داریم فضای مناسب برای کسب و کار است. بتوانیم عرضه کنیم و تبلیغ کنیم. هر نقطه ای که رفتیم دیده شدیم، حتما محصولمان را فروختیم.  نمایشگاهایی که برگزار می شود واقعا تاثیر می گذارد و مردم خرید می کنند. اگر این نمایشگاه ها دائمی شود، تولید داخل حتما دیده می شود و به فروش می رسد. مشکل اساسی که داریم این است که تا می گوییم کالای ما ایرانی است سریع مشتری می گوید کالای ایرانی است، پس چرا انقدر گران است؟ این بحث روانی است که بین مردم حاکم شده است . 

رامین جوانرود:ما با حداقل سود تولید خود را می فروشیم ولی با حداقل سود نمی توانیم اجاره های چند صد میلیونی در پاساژها پرداخت کنیم. ما ترسی از رقابت نداریم کیفیت حق مشتری است . من تولیدکننده اگر نتوانم کالای با کیفیت تولید کنم، محکوم به فنا هستم. پس باید برم تلاش کنم و کالای با کیفیت تولید کنم. تنها خواسته ما به طور مشترک این است که فضایی باشد که تولیدکننده های داخلی دیده شوند. هر نقطه ای که این فضا را به ما دادند، دیده شدیم . فروش خوب همراه با رضایت مشتری داشته باشیم.

رضا شریعت پور: در تایید حرف دوستان، بررسی های ما از اجاره  مغازه در تهران طی یکسال گذشته نشان می دهد که اجاره مغازه در جردن با جمهوی برابری می کند. در تولید مشکلی وجود ندارد، با مشکلاتی که وجود دارد با آن کنار آمدیم. مسئله از جایی شروع می شود که کالا تولید می شود و از کارخانه بیرون می آید. در سیستم توزیع و عرضه دچار مشکل می شویم. قیمت تمام شده برای عرضه کمتر از میزان فروش است. موضوعی که در صنایع پوشاک نیاز داریم محل دائمی برای عرضه است. 

رامین جوان رود:  ما می توانیم مد ایرانی داشته باشیم. 

رضا شریعت پور: انقدر موضوع پیچیده نیست. محدودیت هایی در کشور برای تولیدکننده داخلی وجود دارد. 

مجید افتخاری: ولی برای اینکه همه مردم شما را بشناسند ،  مشکلات بسیار است.

رضا شریعت پور: شرایط رقابت باید فراهم شود. تولید ایرانی باید دیده شود. ما به عنوان تولید کننده می توانیم یک کالا را با قیمت مناسب  عرضه کنیم تا مشتری راضی باشد.برای این کار نیاز به داشتن جایی ثابت برای ارائه محصولات داریم.ما نیاز به حمایت داریم.

رامین جوانرود: یکی از تعاریف برند یعنی حضور. تمام برند ها از یک نقطه آغاز کردند و در بازار حضور پیدا کردند.

رضا شریعت پور: هرچقدر کالایی را تبلیغ کنیم ولی دسترسی به آن امکان پذیر نباشد،فایده ندارد.  باید اول بتوانیم محصول خود را به  مشتری برسانیم.