ضرورت کشاورزی هوشمند منطبق بر تغییر اقلیم

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از دانشگاه تربیت مدرس، دکتر بهنام دهقانی فارغ التحصیل گروه باغبانی دانشکده کشاورزی این دانشگاه در این نشست هم اندیشی به گزارش اخیرا توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با عنوان «آینده غذا و کشاورزی؛ روندها و چالش‌ها» اشاره کرد و گفت: براساس این گزارش، تغییرات آب‌ و هوایی و تشدید خطرهای طبیعی ناشی از آن به عنوان یکی از 10 چالش آینده جهان معرفی شده است.
وی ادامه داد: بر اساس پیش‌بینی‌های فائو انتظار می‌رود تا سال 2050، جمعیت جهانی به 10 میلیارد نفر برسد و در این مدت اگر رشد اقتصادی کشورهای جهان را در سطح متوسطی در نظر بگیریم، نسبت به سال 2013، تقاضای کشاورزی 50 درصد افزایش خواهد یافت.
دهقانی خاطرنشان کرد: در کنار برنامه ریزی­های افزایش تولید در کشاورزی، توجه به این نکته ضروری است که تغییرات آب‌وهوایی منجر به کمبود منابع آبی، فرسایش خاک و انتشار بالای گازهای گلخانه‌ای، از بین رفتن تنوع زیستی و شیوع آفت‌ها و بیماری‌های فرامرزی در گیاهان و حیوانات اهلی شده و بنابراین از شتاب گرفتن رشد بهره‌وری کاسته خواهد شد.
وی عواملی را که باعث تغییر اقلیم می‌شوند، به سه دسته تقسیم بندی کرد و توضیح داد: عوامل زمینی (پدیده‌های طبیعی رخ دهنده در درون زمین یا سطح زمین)، عوامل کیهانی ( تغییر مدار زمین و تغییرات ناشی از انرژی تابشی خورشید) و فعالیت‌های انسانی، سه عامل اصلی این تغییرات شناخته می­شود که عامل اول و دوم را می‌توان به عنوان عوامل طبیعی تغییر اقلیم در نظر گرفت که انسان نمی‌تواند دخالتی در آن‌ها داشته باشد.
دهقانی ادامه داد: امروزه هنگامی‌که بحث تغییر اقلیم مطرح می‌شود، نقش انسان و انجام فعالیت‌های انسانی کـه موجب این تغییرات می‌شود، مدنظر هست و بر اساس تحقیقات صورت گرفته انسان‌ها 170 برابر سریع‌تر از عوامل طبیعی بر تغییرات اقلیم اثر گذاشتند.
به گفته وی، شدت تغییرات اقلیمی در چند سال اخیر به خاطر فعالیت‌های انسانی روند افزایشی بیشتری یافته، به‌طوری‌که میزان غلظت مواد سمی و دی‌اکسید کربن در جو به حد بحرانی رسیده است و تداوم این روند، مشکلات جدی برای انسان و محیط ‌زیست او و نیز ذخایر غذایی‌اش به وجود خواهد آورد.
دانش آموخته دکتری کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تغییر در شیوه های کشاورزی و تولید غذا را با توجه به تغییراقلیم، امری اجتناب ناپذیر دانست و گفت: فائو برای مقابله با بحث تغییر اقلیم پیشنهاد کشاورزی هوشمند منطبق بر تغییر اقلیم را ارائه کرده است که سه هدف اصلی شامل افزایش بهره‌وری و درآمد کشاورزی، تطبیق و ایجاد مقاومت در برابر تغییرات اقلیم و کاهش گازهای گلخانه‌ای را دنبال می کند.
وی تصریح کرد: کشاورزی هوشمند منطبق بر تغییر اقلیم، رویکردی با هدف انجام اقدامات مورد نیاز برای تبدیل و تغییر سیستم‌های کشاورزی با توجه به تغییرات آب و هوایی است و سازگاری با این تغییرات در مدیریت تولید غذا به‌ویژه در زمان کاشت، نوع کشت و آبیاری، پتانسیل افزایش محصول را تا 15 درصد در پی خواهد داشت.
دهقانی چنین نتیجه گرفت که کشاورزان کشورهای در حال توسعه، نیاز به اطلاعات و ابزار فناوری دارند که می‌تواند راهکاری برای تغذیه جمعیت رو به رشد جهان باشد پس ضرورت توجه به آینده امنیت غذایی کشور در چنین شرایطی امری اجتناب ناپذیر است و باید توجه ویژه­ای به این مساله داشت.
پس از ارائه دهقانی، جلسه به صورت همفکری و تبادل نظر و ارائه پرسش و پاسخ ادامه یافت و استادان حاضر در نشست به ارائه نظرات و پیشنهادات خود درخصوص تغییر اقلیم پرداختند.