بازار نفت به تحولات دمشق چشم دوخت

پس از تهاجم هوایی صبح دیروز آمریکا به خاک سوریه، قیمت نفت جهشی ۲ درصدی را تجربه کرد و در همان لحظات نخست انتشار این خبر، بهای هر بشکه نفت خام برنت به ۵۶ دلار در هر بشکه رسید.   افزایشی که در طول یک ماه اخیر بی سابقه بوده است والبته منبعث از معادلات ژئوپلتیکی.

با افزایش قیمت نفت سوالی که پیش روی تحلیلگران قرار گرفته این است که آیا چنین پدیده‌ای ناپایدار است یا بهای نفت به روند افزایشی خود ادامه می‌دهد. دکتر محمد صادق معماریان یکی از تحلیلگران بازار جهانی نفت با اشاره به اینکه  افزایش قیمت نفت پس از تجاوز هوایی آمریکا به خاک سوریه طبیعی بود گفت: درباره تثبیت قیمت نفت در وضعیت فعلی  یا کاهش و افزایش بهای بشکه‌های سیاه باید منتظر برنامه‌های آمریکا در منطقه باشیم.

وی تصریح کرد: این تهاجم به باور کارشناسان مسائل بین الملل می‌تواند یک تغییر در معادلات منطقه‌ای باشد و یا شاید یک نوع خودنمایی لذا بازار نفت در نخستین دقایق بعد از اعلام این خبر، واکنش نشان داد و بر اساس تحلیل‌های اولیه خود،  افزایش ۲ درصدی قیمت را تجربه کرد.

این کارشناس نفتی با بیان اینکه تهاجم روز جمعه می‌تواند مقدمه یک تغییر ژئوپلتیک باشد اضافه کرد: با اقدام اخیر آمریکا، قیمت‌ها به اصطلاح تیز شد و ریسک قیمت‌ها (Risk premium) افزایش پیدا کرد که البته درباره جدی بودن این موضوع باید به واکنش‌های احتمالی چشم دوخت.

معماریان در پاسخ به این پرسش که آیا اینگونه اقدامات می‌تواند جنبه اقتصادی داشته باشد یا خیر گفت: قیمت نفت تابع عوامل مختلفی از جمله معادلات سیاسی و منطقه‌ای است بویژه در خاورمیانه که از اهمیت بسزایی در این باره برخوردار است ولی باید توجه داشت که با رکود حاکم بر اقتصاد آمریکا و غرب، هر گونه افزایش مدت دار بهای نفت به ضرر این کشورها خواهد بود لذا نمی‌توان انگیزه این تهاجم را اقتصادی دانست ضمن آنکه هنوز ارزیابی دقیقی از دلیل آنی بودن این حمله در دست نیست.

این کارشناس ژئوپلیتیک در ادامه با اشاره به اینکه مداخلات سیاسی در جهان به دو صورت نظامی و غیرنظامی انجام می شود، افزود: به عنوان نمونه در جنگ خلیج فارس، حمله دوم آمریکا به عراق، جنگ ایران و عراق و ... نزاع‌های نظامی منجر به افزایش قیمت نفت شد و یا  در اواخر دهه ۹۰ میلادی وقتی که پایان جنگ سرد میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی اعلام شد، قیمت نفت به شدت سقوط کرد که به بحران جاکارتا معروف شد.

رئیس سابق اداره بررسی‌های بازار نفت شرکت ملی نفت ادامه داد: تا به امروز ژئوپلتیک منطقه خاورمیانه کنترل شده بود که با حمله شبانه و بدون پیش بینی آمریکایی‌ها دچار تغییر شده است که به دلیل اهمیت آن، ریسک سیاسی نفت افزایش پیدا کرده و در قالب افزایش قیمت نفت خود را نشان داد. حتما نباید موشک‌ها به میادین و چاه‌های نفتی اصابت کند تا قیمت‌ها تغییر کند بلکه همین اتفاقات منطقه‌ای خود می‌تواند تبدیل به یک جهش قیمتی شوند. تاکید می‌شود آمریکایی‌ها با تجاوز خود معادلات را به هم زدند.

وی درباره ماندگاری افزایش قیمت نفت پس از این تجاوز هوایی نیز گفت: در اینگونه شرایط، یک اصل به نام   «یک در برابر یک» مصداق دارد که بر اساس آن، هر کنشی با واکنشی در بازار نفت مواجه می‌شود. واشنگتن معقتد است که این حمله در واکنش به حمله شیمیایی بوده که به سوریه نسبت می‌دهد. اگر این مداخلات دامنه دار و پیگیر باشد قطعا موجب افزایش بیشتر قیمت نفت خواهد شد. اگر این حمله به همین یک مورد ختم شود و هیجانات بازار گرفته شود بعید است که افزایش قیمت ادامه یابد.