علی‌اکبر ناطق نوری، رئیس
دفتر بازرسی مقام معظم رهبری، به‌واسطه سبقه و جایگاهی که در عرصه
سیاست‌گذاری دارد به جمع فعالان بازار فولاد آمد تا امکان همگرایی عرصه
سیاست و اقتصاد را بیشتر کند. ناطق نوری، مشکلات صنعت فولاد را در ادامه
مسائل اقتصاد کلان ایران دانست که حل آن به تسهیل فضای کسب‌وکار در این
صنعت کمک می‌کند. او در این همایش، پنج مشکل اقتصاد ایران را «اقتصاد
تک‌محوری»، «بحث امنیت برای سرمایه‌گذار»، «دولتی بودن اقتصاد»،
«بوروکراسی» و«ناپایداری قوانین» دانست و همه گروه‌های مرجع را دعوت به
هم‌اندیشی برای عبور از این مشکلات کرد. در کنار این موارد، او پیشنهاد داد
زنجیره همکاری در سطح مسائل اقتصادی و سیاسی به‌وجود آید تا هم کشور و هم
فعالان اقتصادی از این امکان بهره‌مند شوند. ارتقای کیفیت تولید و پرهیز از
خام‌فروشی، دو پیشنهاد مهم دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت بود. این پیشکسوت
عرصه سیاست با توجه به فرصت‌های به‌وجود آمده در پساتحریم از همه خواست که
دست به دست هم بدهیم تا از پتانسیل‌های اقتصادی ایران، به نحو مطلوب
استفاده کنیم. وی بر رسیدن به اهداف اقتصادی مقاومتی نظیر رشد اقتصادی،
بهبود اشتغال و تولید ملی تاکید کرد.
هفتمین همایش «چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار» یک مهمان ویژه داشت. حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر ناطق نوری در جمع سیاست‌گذاران، صاحب‌نظران و تولیدکنندگان داخلی و خارجی این حوزه حاضر شد تا تجارب سیاستی و حاکمیتی خود را با این سه ضلع به اشتراک بگذارد. این حضور با توجه به سابقه و جایگاه این پیشکسوت عرصه سیاست، در جمع فعالان حوزه اقتصاد از آن جهت حائز اهمیت است که امکان گفت‌وگو و نزدیکی دو عرصه سیاست و اقتصاد را بیش از قبل فراهم می‌کند تا دو طرف برای طراحی و حرکت همگرا‌تر شوند. این هدف در سخنان این چهره مطرح کشور نیز متبلور بود، آنجا که تولیدکنندگان، سیاست‌گذاران و تصمیم سازان و صاحب‌نظران را دعوت کرد دست به دست هم دهند و از فرصت به‌وجود آمده برای اقتصاد ایران در دوره پساتحریم نهایت بهره را ببرند. ناطق نوری البته در کنار تحقق این هدف تلاش کرد دلایل نارسایی اقتصاد ایران را به پشتوانه تجربه حضور خود در عرصه تصمیم‌گیری، تببین و تشریح کند.از نگاه مسئول گروه بازرسی دفترمقام معظم رهبری، اقتصاد ایران مبتلا به پنج مشکل مزمن است و نجات کشور از این مشکلات مستلزم جدیت و درجه وحدت بیشتری در مقایسه با گذشته است.ناطق نوری ام المصائب اقتصاد ایران را تک‌محوری بودن و تکیه بر یک بخش خاص دانست و بر رهایی اقتصاد ایران از وابستگی بالا به یک محصول مشخص تاکید کرد. او علاوه بر این، از مساله امنیت سرمایه‌گذاری، دولتی بودن اقتصاد، بوروکراسی و ناپایداری قوانین به‌عنوان دیگر مشکلات پیش روی اقتصاد ایران یاد کرد.
رئیس ادوار چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی با توجه به تجربه خود، چند راهکار برای چیره شدن بر چالش‌ها ارائه کرد. پیوستگی و همکاری بخش‌های مختلف اقتصاد، ارتقای کیفیت و پرهیز از خام‌فروشی محصولات داخلی راه‌حل‌های کلان ناطق نوری برای عبور از بند اقتصاد تک‌محوری بودند.
اقتصاد تک‌محور
ناطق نوری در تشریح اولین مشکل، به اقتصاد تک‌محوری و نفتی که مادر بسیاری از مشکلات کنونی و آینده است، پرداخت. او تاکید کرد که کارشناسان برای رهایی از این بند، باید نسخه‌ای تجویز کنند. رئیس سابق مجلس با اشاره به تاکید رهبر انقلاب بر اینکه اقتصاد کشور را تنها به نفت وصل نکنیم، دو معضل جدی در اقتصاد وابسته به نفت برشمرد. به گفته او، تکیه بر نفت اولا سهم نسل‌های آینده را از بین می‌برد و ثانیا، اقتصاد تک‌محوری آسیب‌پذیر است. ناطق نوری معتقد است؛ با تکیه بر نفت مشکلاتی که در سال‌های اخیر برای ما رخ داد، تکرار خواهد شد. با کوچکترین مشکل بین‌المللی از قبیل کاهش قیمت نفت در بازی‌های سیاسی، کشوری مانند ایران دچار مشکل می‌شود. او با توجه به تجربه خودش در دوران مسوولیت، پیشنهاد داد که صنایع معدنی و زنجیره آن در کنار نفت و زنجیره آن قرار بگیرند تا اقتصاد از تک‌محوری نجات پیدا کند.
امنیت سرمایه‌گذار
دومین مشکلی که ناطق نوری به آن پرداخت، موضوع امنیت سرمایه‌گذاری بود. او با بیان اینکه سرمایه و سرمایه‌گذار جایی می‌رود که امنیت باشد، این مساله را لازمه جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی دانست. ناطق نوری ورود سرمایه‌گذاران ایرانی به کشورهای اطراف را ناشی از این معضل دانست که موجب شد کشورهای اطراف با پول ایرانی‌ها رشد و توسعه یابند. رئیس سابق مجلس با اشاره به سفرهای دوران ریاست مجلس خود به کشورهای اروپایی از علاقه و عشق سرمایه‌داران ایرانی مقیم خارج از کشور به ایران گفت و تاکید کرد: ما از این عشق خدادای غافلیم. باید با ایجاد امنیت شغلی و سرمایه‌ای، آنها را تشویق به ورود کنیم.
دولتی بودن اقتصاد
به نظر ناطق نوری، سومین معضلی که حال اقتصاد ایران را وخیم کرده، دولتی بودن آن است. او در مورد اهمیت توسعه بخش خصوصی گفت: «آنچه از قانون اساسی و فرمایشات رهبر انقلاب برمی‌آید، توسعه همه جانبه کشور است. ایشان چند سال قبل اصل 44 قانون اساسی را تبیین کردند و جلسات ممتدی برای خصوصی‌سازی گذاشتند.» رئیس سابق مجلس، وظیفه دولت و بخش خصوصی را تفکیک کرد و گفت: «من معتقدم دولت‌ها باید برنامه‌ریز خوبی باشند، مدیریت کنند، برنامه‌ریزی کنند، حمایت کنند، نظارت کنند، مالیات بگیرند و کشور را اداره کنند و کار دست بخش خصوصی باشد. آنها هستند که می‌توانند طوری برنامه‌ریزی کنند که همراه با صرفه‌جویی هزینه‌های زائد را حذف کنند.» او تاکید کرد که با برنامه‌ریزی و سپردن کار به دست بخش‌خصوصی می‌توانیم از نعمت‌های زیادی که در کشور موجود است، بهره‌برداری کنیم.
بوروکراسی
چهارمین مشکلی که ناطق نوری به آن پرداخت، بوروکراسی در ادارات کشور بود. مسئول گروه بازرسی دفترمقام معظم رهبری، بوروکراسی موجود در دستگاه‌ها و ادارات را یک معضل جدی خواند. او معتقد است تکنولوژی در این بخش باید تقویت شود و از مراحل خسته‌کننده اداری کاسته شود. ناطق نوری تجربه کشورهای دیگر در این زمینه را بازگو کرد که با استفاده از تکنولوژی، کارهای اداری را به‌صورت هوشمند و با صرف زمان کمتر انجام می‌دهند.
ناپایداری قوانین
تغییر مدام قوانین در دستگاه‌های کشور، آخرین مشکلی بود که ناطق نوری آن را مطرح کرد. عضو مجمع تشخیص مصلحت، تغییر مدام قوانین و مقررات دست و پا گیر را یک معضل جدی خواند و تاکید کرد: «تغییرات فاحش و بی‌حساب کتاب قوانین، معادلات صادرکنندگان را برهم می‌زند.» او معتقد است دستورالعمل‌های سلیقه‌ای موجود و افزایش و کاهش ناگهانی تعرفه‌ها باید از بین برود تا تولیدکننده و صادرکننده بتوانند برای خود برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشند.
بسته پیشنهادی ناطق نوری
پیشنهاد اول، زنجیره همکاری: ناطق نوری در بسته پیشنهادی خود اولین زنجیره را همکاری و هم‌اندیشی بخش‌های مختلف درگیر در اقتصاد بیان کرد. رئیس سابق مجلس تولیدکنندگان، سیاست‌گذاران و تصمیم سازان و صاحب‌نظران را به یک زنجیره تشبیه کرد که در صورت عمل نکردن یکی از این حلقه‌ها، این زنجیره از بین می‌رود. او گفت: «این مجموعه باید در کنار هم از فرصت‌های به وجود آمده از پساتحریم استفاده کنند.» رئیس سابق مجلس شورای اسلامی، ایران را فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، به‌خصوص در زمان حاضر اعلام کرد. عضو مجمع تشخیص با اشاره به همایش حاضر گفت: «بسیاری از بزرگان فولاد جهان، شرکت‌های بزرگ خارجی و تمام دست‌اندرکاران صنعت فولاد ایران اعم از خصوصی و دولتی در اینجا حضور دارند و باید برای همکاری، تبادل نظر و پیدا کردن راهکارهای اجرایی مهم در کنار هم بنشینید و به یک جمع‌بندی مطلوب برسند.»
پیشنهاد دوم، ارتقای کیفیت: ناطق نوری ارتقای کیفیت در انجام کار و محصولات را به‌عنوان دومین راه حل برون‌رفت از این وضعیت پیشنهاد کرد. به اعتقاد او، برای افزایش صادرات کشور و رقابت کردن در بازار جهانی ناچار به ارتقای کیفیت محصولات هستیم. مسئول گروه بازرسی دفترمقام معظم رهبری، در مورد صنعت فولاد با توجه به هدف سند چشم‌انداز 20 ساله که در سال 1404 تولید فولاد ما باید به 55 میلیون تن برسد، تاکید کرد: «اگر می‌خواهیم مازاد مصرف خود را صادر کنیم، باید کیفیت را بهبود بخشیم.» به عقیده رئیس پیشین مجلس، ارتقای کیفیت کلید قابل رقابت بودن محصولات ایرانی با نمونه‌های جهانی است. او گفت: «در دنیای امروز خریدار به دنبال منافع و بهره‌وری بیشتر خود است و نه به دنبال چیز دیگر. با توجه به تکنولوژی روز، مشخصات و کیفیت تمامی محصولات از سراسر دنیا در دسترس او است، در نتیجه ما باید بر کیفیت کار و فرآورده‌های خود تمرکز بیشتری کنیم که قابل رقابت در دنیا شود. تولید بدون کیفیت فایده‌ای ندارد.» ناطق نوری رعایت استانداردهای جهانی در این صنعت را نیز مهم برشمرد. او دو خسارت از ناحیه عدم بهبود کیفیت را عنوان کرد. آسیب اول این است که از بازارهای جهانی حذف می‌شویم و آسیب دوم در در نتیجه اولی اتفاق می‌افتد که طی آن، مازاد تولید در انبارهای داخلی می‌ماند و در نهایت منجر به ورشکستگی کارخانجات خواهد شد. ناطق نوری بنای رونق این صنعت و همچنین خروج از اقتصاد تک‌محوری را تمرکز بر کیفیت دانست.
پیشنهاد سوم، پرهیز از خام‌فروشی: رئیس سابق مجلس شورای اسلامی از خام‌فروشی محصولات در کشور انتقاد کرد. خام‌فروشی در تمام بخش‌های اقتصاد کشور یک معضل جدی است که به‌واسطه آن، اقتصاد ایران از بهره بردن از سود بیشتر محروم می‌شود. ناطق نوری در‌این باره یک مثال از سنگ‌های زینتی زد و گفت: این سنگ‌ها در کشور ما وجود دارد اما چون فرآوری روی آنها انجام نمی‌شود، با چند برابر قیمت از کشورهای دیگر می‌خریم. در مورد صنعت فولاد ناطق نوری با اشاره به کشور سوئد، که 4 تا 5/4 میلیون تن تولید فولاد دارد، گفت: صادرات فرآورده‌های این کشور با همین مقدار تولید بالاترین ارزش افزوده را برای آنها به ارمغان می‌آورد. او محصولات آلیاژی صادره از کشور سوئد در بخش‌های مختلف از جمله چاقوی جراحی، ابزار یراق و ابزارآلات صنعتی را مصداق مزایای فرآورده‌سازی عنوان کرد. کارشناسان اقتصادی معتقدند باید با جدیت بالا از خام‌فروشی فاصله بگیریم و به سمت فرآورده‌سازی برویم.
نماد مستحکم اقتصاد مقاومتی
در ادامه همایش ناطق نوری به بحث اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت که شاخص‌هایی مانند رشد اقتصادی، تولید ملی و بهبود اشتغال در آن هدف‌گذاری شده است. او بنای تحقق اقتصاد مقاومتی را نجات از اقتصاد تک‌محوری عنوان کرد. این عضو مجمع تشخیص در این راستا صنایع مادر و اشتغال‌زا چون فولاد را یک راه نجات این اوضاع دانست. رئیس سابق مجلس در این سخنرانی، درخصوص محور اصلی همایش توضیح داد: استخراج و فرآوری مواد معدنی کشور و ایجاد ارزش افزوده را یکی از نمادهای مستحکم اقتصاد مقاومتی خواند. او با ارجاع به نظرات کارشناسان، ظرفیت ذخایر معدنی کشور را 50 میلیارد تن اعلام کرد و گفت: استخراج و فرآوری روی این مواد و ایجاد ارزش افزوده، یکی از نمادهای مستحکم اقتصاد مقاومتی است که مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته است.
