ایران دارای رتبه ششم تولید شمش آلومینیوم در منطقه است

به گزارش ایران  اکونومیست؛ هوشنگ گودرزی روز شنبه در این خصوص افزود: بررسی تولید شمش آلومینیوم در سال یادشده نشان می دهد مجموع تولید کشورهای حاشیه خلیج فارس به همراه ایران به رقم پنج میلیون و 571 هزار و 115 تن رسید که امارات متحده عربی با تولید 2 میلیون و 471 هزار تن سهم 44 درصدی را به خود اختصاص داد.
کشورهای بحرین، عربستان و قطر در سال 2016 به ترتیب 971 هزار و 420 تن (17 درصد)، 756 هزار و 800 تن (14 درصد) و 643 هزار و 500 تن (12 درصد) از تولید شمش آلومینیوم را از آن خود ساختند.
همچنین عمان با تولید 386 هزار و 395 تن با سهم هفت درصدی، یک رتبه بالاتر از ایران در رده پنجم جای گرفت.
 
** هدف ایران در 1399 و 1404
گودرزی معتقد است: جمهوری اسلامی برای افق 1399 دستیابی به تولید 823 هزار تن شمش آلومینیومی را هدف گذاری کرده که برای تحقق این مهم یک میلیارد و 800 میلیون دلار باید سرمایه گذاری شود.
برابر اطلاعات منتشر شده در مجمع عمومی سالیانه سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در مهرماه امسال اعلام شد: میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای طرح های توسعه زنجیره آلومینیوم 11 میلیارد دلار است که 21.5 درصد از کل سرمایه گذاری مورد نیاز بخش معدن وصنایع معدنی را تا افق 1404 در برمی گیرد.
 
** تولید شمش آلومینیوم و پودر آلومینا در 9 ماه امسال
شمش آلومینیوم تولید شده در سه واحد شاخص این بخش در 9 ماه امسال برابر با 220 هزار و 544 تن شد که نسبت به دوره مشابه پارسال نیم درصد کاهش نشان می دهد. کارخانه های ایرالکو (استان مرکزی، هرمزال و المهدی (استان هرمزگان) سه کارخانه تولیدی شمش آلومینیوم شاخص کشور محسوب می شوند.
همچنین تولید پودر آلومینا در کارخانه آلومینای جاجرم (خراسان شمالی) در 9 ماهه امسال به 175 هزار و 673 تن رسید که در مقایسه با عملکرد دوره مشابه در سال گذشته 4.8 درصد کاهش نشان می دهد. پارسال ظرفیت تولید شمش آلومینیوم کشور رقم 487 هزار تن اعلام شده بود.
 
** منبع ماده اولیه آلومینیوم کجاست؟
بررسی ها نشان می دهد منابع بوکسیت،‌ به عنوان ماده اولیه تولید آلومینیوم،‌ در همه جهان وجود ندارد، بلکه آفریقای‌غربی و مرکزی(بطور عمده کشور گینه)، آمریکای‌جنوبی (کشورهای برزیل، ونزوئلا و سورینام)، کارائیب (جامائیکا)، اقیانوسیه و آسیای‌جنوبی (کشورهای استرالیا و هند)، چین و منطقه مدیترانه که (کشورهای یونان و ترکیه) و روسیه هفت منطقه فراوانی این ماده است که برآورد می شود میزان خلوص آلومینیوم آن هم به 50 درصد برسد.
 
** شرکت‌های مهم تولیدکننده آلومینیوم جهان
براساس گزارش های بین المللی شرکت های مهم تولیدکننده آلومینیوم جهان شامل، روسال (Rusal) در روسیه، ریوتینتوآلکان (Alcan) در کانادا، آلکوآ (Alcoa) در آمریکا و چالکو (Chalco) در چین که این چهار شرکت فعالیت خود را در بیش از 40 کشور جهان دنبال می کنند.
همچنین در منطقه خاورمیانه نیز شرکت‌های «صحار» در عمان،‌ «قط ـ آلوم» در قطر، «دوبال» در امیرنشین دوبی، «امال» در ابوظبی امارات، آلبا در بحرین ،«معادن» در عربستان و «اجیپتالوم» در مصر، شرکت‌های مهم تولیدکننده آلومینیوم به شمار می‌روند.
 
** نتیجه گیری
امروز با وجود اینکه جمهوری اسلامی در تولید شمش آلومینیوم با کشورهای حاشیه خلیج فارس فاصله پیدا کرده، درحالی که برنامه ریزی و اجرای برنامه تاسیس نخستین کارخانه آلومینیوم ایران مربوط به نیمه دوم دهه 40 شمسی است و در سال های آغازین دهه 50 به بهره برداری رسید، هیچیک از کشورهای منطقه در این عرصه حاضر نبودند، اما جنگ تحمیلی یکی از عوامل موثر در عقب ماندگی در این بخش محسوب می شود.
علاوه براین، دوران سازندگی نیز اولویت های دیگر، مانع از توجه به این بخش شده، اما اکنون شرایط اقتصاد مقاومتی بستری برای توجه به این بخش فراهم ساخته، زیرا منابع غنی انرژی کشورمان یکی از دلایل اهمیت دادن به صنعت آلومینیوم محسوب می شود.
مطالعات نشان می دهد که 25 درصد قیمت تمام شده صنعت آلومینیوم مربوط به انرژی است و بنابراین در این عرصه کشورمان با برخورداری از ذخایر گسترده نفت و گاز، می تواند جایگاه خود را ارتقا بخشد.
واقعیت اینکه، آمریکا روزگاری برای ساخت نخستین کارخانه آلومنییوم با ایران همکاری داشت، اما امروز جمهوری اسلامی پیشرفت های شتابنده در علوم گوناگون دارد و بنابراین برای جلوگیری از رشد ایران، واشنگتن کشورهای مختلف از جمله اروپایی را تحت فشار قرار می دهد، تا مانع از همکاری در زمینه های لازم شود.
متخصصان ایرانی نیز می دانند که بومی سازی صنایع، از جمله آلومینیوم می تواند زمینه رشد آن را فراهم سازد، اما بهره گیری از سرمایه گذاری های مشترک یکی از راه های پیشرفت در این عرصه است.
اکنون سند چشم انداز 1404 به عنوان نقشه راه بخش های مختلف به حساب می آید، اما برای اینکه این سند به منزله آرزونامه ای نباشد، بخش های مختلف با همگرایی و همپوشانی می توانند نقش موثری در تحقق اهداف افق 1404 داشته باشند.