رهبر ارکستر ملی ایران: می خواهم موسیقی ملی ارکسترال سرزمینم را مردم دنیا بشنوند

به گزارش ایران اکونومیست؛ پس از سال ها که ارکستر موسیقی ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی، اجراهای گوناگونی را با شماری از خوانندگان، همچون سالار عقیلی، علیرضا قربانی و حمیدرضا نوربخش تجربه کرد، چندی است که ارکستر ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان فعالیت خود را با نوازندگانی جوان آغاز کرده و قرار است در نخستین اجرای خود، در سی و دومین جشنواره موسیقی فجر به صحنه برود؛ اجرایی با صدای علیرضا افتخاری.
 درباره حال و هوای تمرین های ارکستر و اجرای آن در جشنواره، با فریدون شهبازیان رهبر ارکستر ملی ایران گفت وگویی انجام شده که در پی می آید.

** دو ماه است که تمرین ها را آغاز کرده ایم
رهبر ارکستر ملی ایران درباره روند تمرین های این ارکستر گفت: حدود دو ماه است با ارکستر ملی ایران که من هدایت و رهبری آن را بر عهده دارم، مشغول تمرین هستیم و ابتدا قرار بود در آذر ماه، بعد از ایام محرم و صفر اجرا داشته باشیم که به دلایلی متوقف شد و اکنون مشغول تمرین هستیم تا بتوانیم با آقای افتخاری در 22 دی ماه، در افتتاحیه جشنواره موسیقی فجر اجرا داشته باشیم.
وی افزود: خوشبختانه ارکستر با تمرین های متوالی و مستمری که داریم، به اجرا و نتیجه خوبی رسیده است. کارهایی که قرار است اجرا کنیم، یکی مجموعه ی «شور عشق» است به آهنگسازی من و با صدای آقای افتخاری که سال ها پیش منتشر شده و کار دیگر آقای افتخاری، به نام «نیلوفرانه» که مردم آن را بسیار دوست دارند و از آثار آقای عباس خوشدل است. در کنار این قطعه ها، آثاری نیز از استاد حسین دهلوی اجرا خواهیم کرد.

** نوازندگان جوان ارکستر بر من منت نهادند
شهبازیان درباره ی همکاری ارکستر با علیرضا افتخاری هم گفت: بسیار باعث خوشحالی من است که آقای افتخاری لطف کردند و کنار ما هستند تا ما بتوانیم یک اجرای بسیار خوب و در خور شأن ارکستر ملّی داشته باشیم؛ ارکستری که یک ارکستر تازه پا به حساب می آید و دو ماه است که تمرین های مستمر خود را آغاز کرده.
وی درباره ی روند تمرین های ارکستر ملی ایران گفت: ما هفته یی سه روز تمرین می کنیم و هر روز بین سه تا سه ساعت و نیم تمرین ما طول می کشد. به هر روی وقتی ارکستر می خواهد اجرایی داشته باشد، باید تمرین های مستمری را پشت سر بگذارد و این برای من اهمیت فراوانی دارد.
شهبازیان ادامه داد: موجب افتخار من است که توانسته ام با حدود 60 نفر نوازنده جوان این ارکستر را راه اندازی کنم؛ نوازندگانی که همگی تحصیلات عالی دارند و بیش از 90 درصد آنان هنرستان موسیقی را گذرانده اند و از دانشگاه لیسانس یا فوق لیسانس موسیقی دریافت کرده اند. بسیار خوشحالم که دارم کنار این جوانان کار می کنم؛ جوانانی که لطف کردند و بر من منت گذاشتند و آمدند عضو ارکستر شدند. البته باید توجه داشت وقتی ارکستری تازه پا می گیرد، نیاز به پنج، شش ماه تمرین مستمر دارد تا نوازنده ها بتوانند با هم هماهنگ شوند و یکدیگر را بشناسند.

** ارکستر ملی ایران آثار موسیقی کلاسیک سَبُک را هم اجرا می کند
رهبر ارکستر ملی ایران گفت: در ارکستر ملی ایران هم آثار آهنگسازان سرزمینمان را اجرا می کنیم و هم آثار موسیقی کلاسیک سَبُک را. البته سَبُک به معنی بی ارزش نیست؛ بلکه منظور آثاری است که ملودیک تر است و بیشتر می تواند مورد توجه مردم قرار گیرد و درواقع آثاری است که در سبک باروک و سبک کلاسیک دسته بندی می شود.
وی افزود: این، کمک می کند مردم ما با آثار موسیقی کلاسیک دنیا نیز به صورت امروزی آشنا شوند، چراکه در همه کشورهای دنیا مرسوم است که ارکسترهای ملی آثار موسیقی کلاسیک را به صورت امروزی شده اجرا می کنند؛ حتی برخی از رهبران ارکستر تغییرهایی را هم در کارها ایجاد می کنند. ما نیز همین کار را می کنیم و آثار کلاسیک را به صورت امروزی شده اجرا خواهیم کرد.
شهبازیان گفت: امید دارم که این ارکستر بتواند در آینده جایگاه مناسبی پیدا کند. ما حتی برای کنسرت های خارج از تهران و اجرا در کشورهای اروپایی نیز برنامه ریزی کرده ایم و امیدواریم بتوانیم در صورت فراهم بودن حامی و اسپانسر در کشورهای دیگر هم اجرا داشته باشیم.

** می خواهم موسیقی ملی ارکسترال سرزمینم را مردم دنیا بشنوند
رهبر ارکستر ملی ایران ادامه داد: اینکه با گروه های کوچک موسیقی ایرانی اجراهایی را در خارج از کشور داشته باشیم،‌ چندان در باب معرفی موسیقی ایرانی مؤثر نیست؛ باید موسیقی ارکسترال ایرانی را به خارج از کشور ببریم و به مردم دنیا معرفی کنیم، تا نشان دهیم در موسیقی ایرانی از علم موسیقی جهانی نیز بهره می بریم.
وی گفت: پس آنچه در اجراهای خارج از کشور مهم اهمیت دارد، این است که باید موسیقی ملی ارکسترال خود را برای مردم دنیا اجرا کنیم؛ موسیقی ملی ارکسترالی که برگرفته از موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی و موسیقی نواحی ایران است و هیچ کشوری در دنیا مثل کشور ما این چنین از تنوع موسیقی بومی بهره مند نیست.
شهبازیان افزود: تهیه رپرتوآر برای ارکستر ملی بسیار دشوار است زیرا باید با آهنگسازان گوناگون مذاکره شود تا قطعه های خود را در اختیار ارکستر قرار دهند. برای مثال، اگر آقای افتخاری، که از بهترین خوانندگان سرزمین ما هستند، بخواهند چند کنسرت متفاوت با ارکستر ما داشته باشند، باید با همه آهنگسازانی که برای او کار ساخته اند و آن آثار منتشر شده، مذاکره کنم، که این کار مستلزم صرف زمان و هزینه است و مقدمات خاصی را می طلبد.
رهبر ارکستر ملی ایران همچنین گفت: اما برنامه ریزی کرده ام که با آهنگسازان گوناگون کشور مذاکره کنم و آثاری را فراهم کنم که بعد از چندین ماه بتوانیم رپرتوآری منسجم و دائمی برای اجراهای ارکستر ملی ایران داشته باشیم.

** بسیار خوشحالم که علیرضا افتخاری در کنار ارکستر ملی است
وی درباره حضور علیرضا افتخاری در ارکستر ملی ایران افزود: آقای افتخاری کارهایی را که قرار است با ارکستر اجرا کنیم، به بهترین شکل ممکن در گذشته در آلبوم ها خوانده اند. زمانی که «شور عشق» را ضبط می کردیم، وی در اصفهان ساکن بودند. باور کنید، آقای افتخاری در آن مدت دو، سه ماهه مدام از اصفهان به تهران می آمد و در استودیو با هم تمرین می کردیم؛ اما با وجود این، در پاره یی از موارد باز خودشان می گفتند از این بخش راضی نیستم و بگذارید یک بار دیگر کار را بخوانم.
رهبر ارکستر ملی ایران افزود: شناخت من از آقای افتخاری باز می گردد به دهه 60 که کاری را با حضور زنده یاد هابیل علی اف ضبط کردیم. او در موسیقی سلیقه مناسبی دارند و از موسیقی و صدای خود هم شناخت دارند. به هر صورت از نتیجه این شناخت و آن تمرین ها و رفت و آمدها، اثری پدید آمد مانند «شور عشق» که یکی از بهترین آثار ارکسترال من است و بسیار هم مورد اقبال مردم قرار گرفته.
شهبازیان همچنین گفت: سعی می کنیم در کنسرت های آینده هم بقیه آثاری را که آقای افتخاری با آهنگسازان دیگر اجرا کرده اند، جمع آوری و اجرا کنیم.
وی درباره چند سال اخیر که علیرضا افتخاری حضور کم رنگ تری در فضای موسیقی ایران داشت، افزود: در هنر و همین طور موسیقی، بحث عرضه و تقاضا مطرح است. باید کسی برای صدای آقای افتخاری آهنگی را بنویسد تا او آن را بخواند؛ شاید چندین سال روی کاری فکر شود تا آن کار پدید آید و خواننده بتواند با بهترین کیفیت آن را بخواند. به هر روی، آقای افتخاری همیشه برای اجرا آماده بوده اند و اینکه در کنار ما حضور دارند، باعث خوشحالی من است.

** موسیقی پاپ همه جا رسوخ کرده
رهبر ارکستر ملی ایران، در پاسخ به این پرسش که باوجود اینکه صدای علیرضا افتخاری صلابت و لطافت سال های گذشته خود را همچنان حفظ کرده و از سویی، با فقر خواننده توانمند در موسیقی ایرانی هم روبرو هستیم، چرا در سال های اخیر آهنگسازان ایرانی کم تر به سراغ آقای افتخاری رفته اند، گفت: اکنون از نظر من متأسفانه و از نظر بسیاری از افراد خوشبختانه، موسیقی پاپ آنچنان در میان مردم رسوخ کرده که خوانندگان بسیاری این نوع موسیقی را کار می کنند. در این میان، خوانندگانی که موسیقی ارکسترال ایرانی کار می کنند، بسیار کم هستند و کارهای کمی هم در این زمینه برای آنان نوشته می شود.
وی افزود: البته آقای افتخاری با گروه های غیر ارکسترال ایرانی فراوانی هم کار کرده است، اما چون بیشتر آهنگ ها برای موسیقی پاپ نوشته می شود، برای او نیز کار کم تر نوشته شده است.
شهبازیان درباره برنامه های آینده ارکستر ملی ایران هم گفت: ارکستر ملی ایران اکنون مشغول مقدمات هماهنگ شدن نوازنده ها با آثار ارکسترال موسیقی ایران است و این، چندین ماه زمان می برد. مشغول برنامه ریزی هستیم و شاید تا پایان سال اجرای دیگری با ارکستر داشته باشیم.

** همکاری ارکستر با علیرضا افتخاری ادامه خواهد داشت
وی افزود: صددرصد در سال آینده هم با آقای افتخاری همکاری خواهیم داشت و آثار دیگری را از او اجرا خواهیم کرد. افزون بر این، آثار ماندگار آهنگسازانی را هم که اکنون در قید حیات نیستند، گردآوری و اجرا خواهیم کرد و از خوانندگان خوب سرزمینمان مانند علیرضا افتخاری، محمد اصفهانی، شهرام ناظری، علیرضا قربانی و حمیدرضا نوربخش و نیز جوانانی که هم اکنون مشغول فعالیت هستند دعوت خواهیم کرد.
شهبازیان درباره مطرح شدن نام همایون شجریان برای همکاری با ارکستر ملی و تکذیبیه این خواننده در این باره گفت: درباره این موضوع نمی توانم اکنون حرفی بزنم، زیرا هنوز از وی دعوت نکرده ایم، بلکه تمایل داشته ایم که با او نیز همکاری کنیم. هنوز با همایون شجریان نه تماسی گرفته ایم و نه اقدامی در این باره کرده ایم، اما در آینده از او دعوت خواهیم کرد.
وی همچنین افزود: حضور علیرضا افتخاری در نخستین اجرای ارکستر ملی ایران دو کارکرد دارد؛ یکی اینکه اجرایی درخشان برای همه مردم خواهد داشت که همه لذت ببرند و دیگر اینکه موجب می شود دیگر خوانندگان هم علاقه داشته باشند با ارکستر ملی همکاری کنند.
ارکستر ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان و خوانندگی علیرضا افتخاری،‌ در قالب سی و دومین جشنواره موسیقی فجر، 22 دی ماه در تالار وحدت و 30 دی ماه در برج میلاد روی صحنه می رود.
سی و دومین جشنواره موسیقی فجر از 22 دی تا یکم بهمن ماه برگزار می شود.