لحظه‌شماری برای بازگشایی متوقف‌های بورس

پیش بینی کارشناسان از روند شاخص سهام

معاملات اولین روز از هفته جاری بورس تهران، امروز در شرایطی آغاز می‌شود که نتایج نظر‌سنجی سایت «دنیای بورس» از روند قیمت‌ها طی معاملات هفته جاری نشان می‌دهد، پیش‌بینی روند کم نوسان نماگر بازار سهام بیش از گزینه‌های دیگر (روند نزولی و صعودی) مد نظر کارشناسان قرار گرفته است.در این نظر سنجی 55 کارشناس بازار سهام حضور داشته‌اند و از این تعداد 30 نفر (حدود51 درصد) روند نماگر اصلی بازار در این هفته را کم نوسان پیش‌بینی کرده‌اند. همچنین، 14 نفر (28 درصد) روند صعودی و 11 کارشناس(21 درصد) روند نزولی را برای نماگر این بازار در هفته جاری پیش‌بینی کرده‌اند.در چرایی روند کم نوسانی که اکثریت کارشناسان شرکت‌کننده در این نظر سنجی برای بازار پیش‌بینی کرده‌اند، شاید بیش از هرچیزی عامل توقف‌ برخی نمادهای اثر‌گذار و همچنین فضای نیمه تعطیل بازارهای جهانی نقش داشته باشند (شروع به کار معاملات این هفته بازارهای جهانی روز سه شنبه هفته جاری خواهد بود). در تشریح دو عامل ذکر شده می‌توان گفت همچنان نمادهای مهم و اثرگذاری همچون بانکی‌ها و نماد سایپا که ارزش بازاری بالایی دارند، متوقف هستند.

قفل نقدینگی در نمادهای مزبور سبب حاکم شدن فضای رکودی بر معاملات این روزهای بورس شده است. این فضای رکودی که نشانه‌های آن را می‌توان در کاهش چشمگیر حجم و ارزش معاملات مشاهده کرد، می‌تواند عاملی برای روند کم نوسان قیمت‌ها در بازار سهام باشد. از طرفی بازارهای جهانی در هفته جاری همچون هفته گذشته با شروع سال میلادی جدید،باز هم در یک فضای نیمه تعطیل به سر خواهند برد. از این رو از سمت این بازارها نیز سیگنال خاصی برای بازار سهام منتشر نخواهد شد. در حالی که رشد اخیر قیمت‌ها بیش از هر چیزی تحت تاثیر این عامل اتفاق افتاده بود، عدم انتشار سیگنال خاصی از سمت این عامل می‌تواند فضای معاملات هفته جاری را کم نوسان رقم بزند.در مجموع می‌توان گفت شاید دو دلیل مذکور در کنار همدیگر سبب شده غالب کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجی «دنیای بورس» گزینه اول یعنی روند کم‌نوسان نماگر این بازار را پیش‌بینی کنند. البته نباید فراموش کرد که سناریوهای مطرح شده با فرض ثبات دیگر عوامل مطرح شده‌اند و هر گونه تغییری در متغیرهای اثر‌گذار بر بورس می‌تواند ورق این پیش‌بینی‌ها را برگرداند. از جمله این عوامل روند نرخ دلار طی هفته جاری خواهد بود. بسیاری از کارشناسان روند کاهشی نرخ دلار را طی معاملات این هفته پیش‌بینی می‌کنند.اگر این نرخ طی معاملات هفته جاری روند نزولی را تجربه کند، ریزش نماگر‌های بازار سهام نیز محتمل خواهد بود. شاید پیش‌بینی از افت نرخ دلار در جریان معاملات هفته جاری در تخمین 21 درصد از شرکت‌کنندگان حاضر در این نظر‌سنجی که گزینه سوم یعنی روند نزولی را برای روند قیمت‌ها در هفته جاری پیش‌بینی کرده‌اند، بی‌تاثیر نبوده است.

همان‌طور که اشاره شد 11 نفر از شرکت‌کنندگان این نظر‌سنجی روند نزولی نماگر این بازار را پیش‌بینی کرده‌اند. چرایی پیش‌بینی این گروه از کارشناسان را علاوه بر وضعیت نرخ دلار، می‌توان در خستگی و ناکامی سهامداران پس از نزول ممتد قیمت‌ها از اواخر آذر‌ماه تا‌کنون جست‌وجو کرد. امری که در طول فعالیت بورس تهران در چند بازه زمانی پس از تجربه یک فضای فرسایشی و نزول ممتد قیمت‌ها (هر چند با شیب کم)مشاهده شده است. در این نظر‌سنجی 28 درصد از کارشناسان روند بازار طی معاملات هفته جاری را صعودی ارزیابی کرده‌اند. شاید دلیل پیش‌بینی این عده از کارشناسان نزول قیمت‌ها در هفته گذشته باشد. هر چند افت قیمت‌ها می‌تواند با ایجاد یک فضای فرسایشی موجب خستگی و بی‌انگیزگی معامله‌گران شود اما می‌تواند خوش‌بینی سهامداران به روند آتی قیمت‌ها را نیز به دنبال داشته باشد. به نظر می‌رسد برخی کارشناسان با توجه به مسیر نزول قیمت‌ها در سه هفته اخیر، اکنون سطوح قیمت‌ها را برای سرمایه‌گذاران با جذابیت نسبی عنوان کرده‌اند و این موضوع در پیش‌بینی روند صعودی قیمت‌ها در این هفته از نظر این گروه از کارشناسان بی‌تاثیر نبوده است.

داستان توقف نمادها به کجا ختم می‌شود؟

صرف نظر از تخمین دلایل کارشناسان حاضر در این نظر‌سنجی، موضوعی که در بیش از 5 ماه اخیر گریبانگیر معاملات بورس تهران بوده، توقف بخش مهمی از نمادها است. این موضوع هر چند عامل اصلی افت حجم و ارزش معاملات در جریان ماه‌های گذشته نبوده است اما نمی‌توان از نقش آن در افت این دو متغیر نیز چشم پوشید. از جمله نمادهای متوقف کنونی در بازار سهام می‌توان به نماد سایپا و نمادهای بزرگ بانکی اشاره کرد. در مورد سایپا پیش‌تر علی بیگ‌زاده، رئیس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس به بورس پرس گفته بود: در صورتی که گزارش حسابرسی شده «خساپا» تا آخر این هفته (یعنی هفته گذشته)منتشر شود، احتمالا نماد آن هفته آینده (یعنی هفته جاری) باز خواهد شد. روز چهارشنبه شرکت سایپا بعد از گذشت حدود 66 روز توقف، اقدام به انتشار گزارش حسابرسی شده عملکرد نیمه اول سال خود در سال جاری کرد. بر‌اساس گزارش عملکرد این شرکت، سایپا با سرمایه 3900 میلیارد تومانی، سود هر سهم برای سال مالی جاری را 102 ریال پیش‌بینی کرده است و در گزارش حسابرسی شده نیمه اول سال جاری، 13 ریال معادل 13 درصد از آن را پوشش داده است. به نظر می‌رسد پس از انتشار گزارش حسابرسی شده عملکرد این شرکت، طی هفته جاری باید منتظر بازگشایی این نماد بود.

در گروه بانکی، نماد معاملاتی بانک‌های صادرات، ملت و تجارت متوقف شده همچنان متوقف هستند. پس از درخواست بانک مرکزی از بانک‌ها و موسسات اعتباری در راستای تدوین انتشار صورت‌های مالی مطابق با استانداردهای جهانی IFRS این نمادها در بورس تهران متوقف شدند و هر چند در چند بازه زمانی مختلف نسبت به بازگشایی آنها امیدواری شد، این نمادها همچنان بخش اعظمی از نقدینگی معامله‌گران را در سهام خود قفل کردند. در این مورد حتی برخی اخبار از بازگشایی این نمادها در دهه نخست دی ماه حکایت می‌کردند؛ اما این امر محقق نشد و بازگشایی این نمادها به زمان دیگری موکول شد. روز چهارشنبه نیز بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌ای یک بار دیگر به الزام بانک‌ها برای ارائه گزارش‌های مالی مطابق با استانداردهای جهانی گزارشگری مالی (IFRS) تاکید کرد. بانک مرکزی در بخشنامه‌ای جدید اعلام کرد: تدوین و ارائه کامل صورت‌های مالی همگرا با IFRS مطابق با نمونه ابلاغی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از حداقل انتظارات معاونت نظارتی بانک مرکزی در رابطه با تدوین صورت‌های مالی سال 1395 (میان‌دوره‌ای و سالانه) است. این موضوع در شرایطی که همچنان بانک‌های مورد اشاره گزارش‌های مالی سه ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه خود را منتشر نکرده‌اند، موضوع بازگشایی این نمادها را نیز باز هم در حالت ابهام قرارداده است. از این رو هر چند نسبت به بازگشایی سایپا امیدواری‌های بالایی وجود دارد، اما بازگشایی بانک‌ها هم‌چنان مبهم است. با این حال با توجه به ارزش بازار بالای نمادهای بانکی متوقف و همچنین نماد معاملاتی شرکت سایپا، بازگشایی این نمادها در جریان هفته جاری می‌تواند تغییر شگرفی در میزان حجم و ارزش معاملات بازار ایجاد کند. البته علاوه بر این نمادها، بازگشایی برخی نماد‌های دیگر همچون «شبندر» و «شپلی» را در تعیین روند حجم و ارزش معاملات نیز نباید از نظر پنهان داشت.به هر ترتیب و فارغ از سناریوهای مطرح‌شده برای تخمین روند قیمت‌ها در هفته جاری، باید دید آغاز معاملات در بازارهای جهانی، وضعیت نرخ دلار در بازار ارز و بازگشایی نمادها در نهایت چه راهی را پیش روی معامله‌گران در هفته جاری قرار می‌دهد.